Allah Celildir.
Bir büyük evliya bu ismi şerifi şöyle açıklamıştır.
Celîl: Celâlet ve ululuk sahibi olan.
O'nun zâtı da sıfatları da büyüktür. Hiçbir kayıt ve karşılaştırma kabul etmeksizin azamet. Hüküm ve fermanı her yerde yürüyen, hazineleri tükenmeyen, veziri olmayan O'dur. Unutmayan Âlim, yorulmayan Kâdir O'dur. Kudreti büyüktür, rahmeti ve keremi büyüktür, afv ve ğufrüktür. Bütün celâl sıfatlarıyla muttasıftır.
Ayeti kerimede:
"Bugün hüküm, yücelerin yücesi ulu Allah'ındır." (Mümin: 12)
Her türlü büyüklüğün ve her türlü fazl-u keremin sahibi O'dur.
Azamet, ululuk, yücelik, kibriyâ ... gibi büyüklük nişânesi olan ne kadar kemâlât varsa hepsi O'na mahsustur. Her türlü övgü ve tâzim ancak O'na yaraşır.
"
Satın alınmıştır.
İmam Gazali Hazretleri esmaül hüsna şerhi EL'CELİL ismi şerifi şöyle anlatılmıştır.
O, Celâl sıfatları ile Muttasıf olandır.
Celâl sıfatları, kimseye muhtaç olmamak, hakimiyet, Tekaddüs, ilim ve kudretten ibarettir. Bu sıfatların birden gelişen eden Mutlak cemdir ki, o da Allah'tır ..,
Allah'ın Kebir olması, zatının kemâline, Celil olması Sıfatının kemâline Azim olması ise onun ikisinin (Zatının ve sıfatının) kemâline yarışması ...
Sonra Celâl Sıfatı, O'nu idrak eden basiret'e nispetğinde, ona Cemâl denilir. Onunla muttasıl olana da Cemil derler. Cemil ismi aslında, gözle görünen zahiri şekle denilmiştir, sonra iç alemindeki güzel huya denilmiştir. Mesela Siretün, hasenetün, cemiletün iyi, güzel bir siyret derler, de bundan güzel ahlâ kaskıd ederler ..
İç alem, izlemek layık güzel sıfatları cem eden gayet mükemmel ve mütenasip olursa: ona her bakımdan münasip olan basirete göre güzeldir. Gerçekte güzel olan. Allah'tır. Çünkü âlemde güzellik, cemâl ve kemâl namına ne varsa hepsi Allah'ın zâtının nurlarından, sıfatının eserlerindendir.
Varlık aleminde, Allah'tan başka mutlak kemâl ve cemâl'e sahip olan bir hiç yoktur ...
O'nu bilen, O'nun cemâlini gören kişi ancak idrak edebilir bunun mânasını .. Çünkü öyle bir behçet ve sevinç, neşe ve sürür kaplar ki içini bütün cennet nimetlerini unutur gider, O'nun Cemâli karşısında,
Gerçektir ki, gözle görünen zahiri olan şekil güzelliği ile kalp gözü ile görünen batıni mânâ güzelliği arasında hiç münasebet ve ilgi yoktur ...
Bu mevzuu, İHYA isimli Kitabımızda Muhabbet bölümünde derinlemesine işledik.
Onun CELİL VE CEMİL olduğu, onun Cemil'in de mahbûb olduğu sabit olunca, o, (Allah) kullanma inananların maşukudur!
İşte bu sebepledir ki, Cenab-ı Hak Ariflerin mahbubu olmuştur. Tıpkı zahiri suretlerin körler tarafından değil de gözleri kimselere mahbub olduğu gibi.
Tenbih:
Kullardan celil ve cemil olan, gören kalplerin lezzet duyacağı güzel ahlâkla muttasıf olandır. Dış görünüşe kulak asma!
"
Satın alınmıştır.
Allahu Teala tüm ilimlerin ve kavrayışların ötesindedir.O ilimleri kuşatmıştır.Zerre dahi ilminden ayrı olamaz.Tüm yaratılanlar Allaha muhtaç olup, Allah ise hiçbir şeye ihtiyacı olmayandır.Sonsuz sameddir.Bilinirliğide sonsuzdur, bilinmezliğide sonsuzdur.Yani sonsuz Celildir.
