Allah kullarının günah işlemesini hiç istermi yoksa bu gelen bütün düşünceler şeytandan mı?
Soru:
Allah kullarının günah işlemesini irade eder mi etmez mi?
Cevap:
“İrade” mücmel bir kavramdır ve iki anlamı vardır:
1) - Bununla yüce Allah’ın yarattığı şeye yönelik dilemesi kast edilir.
2) - Allah’ın emrettiği şeye yönelik sevgisi ve rızası kast edilir.
Eğer soruyu soranın maksadı, Allah günahları sever, onlardan razı olur ve onları emreder ise, Allah bu anlamıyla günahı irade etmez. Çünkü Allah fesadı sevmez, kullarının küfür işlemelerine razı olmaz ve çirkin hayasızlığı (fahşa) emretmez. Bilakis kullarına yasakladığı şeylerle ilgili olarak şöyle der:
“Bütün bu sayılanların kötü olanları, Rabbinin nezdinde sevimsizdir.” (İsra, 38)
Şayet soru soranın maksadı, günahlar da Allah’ın dilediği ve yarattığı şeylerin kapsamına girerler, ise, şurası muhakkaktır ki, yüce Allah her şeyin yaratıcısıdır. O’nun dilediği olur, dilemediği de olmaz. Varlık aleminde de ne olmuşsa O’nun dilemesiyle olmuştur.
Yüce Allah bir yerde masiyeti irade ettiğinden söz eder. Bir başka yerde de bunu irade etmediğinden söz eder. Birincisinde maksat, Allah’ın onu yaratmayı dilemesidir. İkincisinde ise, bir emir olarak onu sevmediğini ve ondan razı olmadığını kast eder. Nitekim yüce Allah şöyle buyurmuştur:
“Allah kimi doğru yola iletmek isterse onun kalbini İslâma açar; kimi de saptırmak isterse kalbini iyice daraltır.” (Enam, 125)
Hz. Nuh’un (a.s.) şu sözünü bize aktarır:
“Eğer Allah sizi azdırmak istiyorsa, ben size öğüt vermek istesem de, öğüdüm size fayda vermez. O sizin Rabbinizdir.” (Hud, 34)
“Allah sizin için kolaylık ister, zorluk istemez.” (Bakara, 185)
“Allah size açıklamak ve sizi, sizden öncekilerin yollarına iletmek ve sizin günahlarınızı bağışlamak istiyor. Allah bilendir, esirgeyendir. Allah sizin tevbenizi kabul etmek ister; şehvetlerine uyanlar ise büsbütün yoldan çıkmanızı isterler. Allah sizden yükünüzü hafifletmek ister; çünkü insan zayıf yaratılmıştır” (Nisa, 26-28)
“Allah size herhangi bir güçlük çıkarmak istemez; fakat sizi tertemiz kılmak ve size nimetini tamamlamak ister.” (Maide, 6)
“Ey ehl-i beyt! Allah sizden, sadece günahı gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor.” (Ahzab, 33)
Soru:
Allah kullarının günah işlemesini irade eder mi etmez mi?
Cevap:
“İrade” mücmel bir kavramdır ve iki anlamı vardır:
1) - Bununla yüce Allah’ın yarattığı şeye yönelik dilemesi kast edilir.
2) - Allah’ın emrettiği şeye yönelik sevgisi ve rızası kast edilir.
Eğer soruyu soranın maksadı, Allah günahları sever, onlardan razı olur ve onları emreder ise, Allah bu anlamıyla günahı irade etmez. Çünkü Allah fesadı sevmez, kullarının küfür işlemelerine razı olmaz ve çirkin hayasızlığı (fahşa) emretmez. Bilakis kullarına yasakladığı şeylerle ilgili olarak şöyle der:
“Bütün bu sayılanların kötü olanları, Rabbinin nezdinde sevimsizdir.” (İsra, 38)
Şayet soru soranın maksadı, günahlar da Allah’ın dilediği ve yarattığı şeylerin kapsamına girerler, ise, şurası muhakkaktır ki, yüce Allah her şeyin yaratıcısıdır. O’nun dilediği olur, dilemediği de olmaz. Varlık aleminde de ne olmuşsa O’nun dilemesiyle olmuştur.
Yüce Allah bir yerde masiyeti irade ettiğinden söz eder. Bir başka yerde de bunu irade etmediğinden söz eder. Birincisinde maksat, Allah’ın onu yaratmayı dilemesidir. İkincisinde ise, bir emir olarak onu sevmediğini ve ondan razı olmadığını kast eder. Nitekim yüce Allah şöyle buyurmuştur:
“Allah kimi doğru yola iletmek isterse onun kalbini İslâma açar; kimi de saptırmak isterse kalbini iyice daraltır.” (Enam, 125)
Hz. Nuh’un (a.s.) şu sözünü bize aktarır:
“Eğer Allah sizi azdırmak istiyorsa, ben size öğüt vermek istesem de, öğüdüm size fayda vermez. O sizin Rabbinizdir.” (Hud, 34)
“Allah sizin için kolaylık ister, zorluk istemez.” (Bakara, 185)
“Allah size açıklamak ve sizi, sizden öncekilerin yollarına iletmek ve sizin günahlarınızı bağışlamak istiyor. Allah bilendir, esirgeyendir. Allah sizin tevbenizi kabul etmek ister; şehvetlerine uyanlar ise büsbütün yoldan çıkmanızı isterler. Allah sizden yükünüzü hafifletmek ister; çünkü insan zayıf yaratılmıştır” (Nisa, 26-28)
“Allah size herhangi bir güçlük çıkarmak istemez; fakat sizi tertemiz kılmak ve size nimetini tamamlamak ister.” (Maide, 6)
“Ey ehl-i beyt! Allah sizden, sadece günahı gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor.” (Ahzab, 33)
