Olgun Olmak İçin Sohbet,muhabbet

Ssude

Deneyimli Üye
Üye
SOHBET İNSANI OLGUNLAŞTIRIR


Kimlerle arkadaşlık yaparsanız, kimlerle oturup kalkarsanız, onların ahlâkından size, sizin ahlâkınızdan onlara bir şeyler geçerİnsan, beraber bulunduğu kişilerden etkilenirİnsanoğlunun mayasında var olan bu özelliğe, en genel manada, sohbet deniliyorSohbet; bir arada bulunma, birbirinden etkilenmenin adıİnsanlara peygamber gönderilmesinin temelinde, yaratılıştaki bu etkilenme özelliği yatıyorSahabe nesli, en hayırlı nesil olma lütfuna Resul-i Ekrem sav Efendimizile beraber olmakla ulaşmıştı Öyle bir gönül beraberliği ki bu, adeta O’nun rengine boyanmışlardıPeki bizim gibi Saadet Asrı’ından nice asırlar sonra yaşayanlar, o nuryüzlüyü göremeyenler ne yapacak? İnsan aynı insan, ihtiyaçları aynı İlâhi nuru bize de taşıyacak, bizim deiçimizi-dışımızı güzel kılacak beraberliğe, sohbete ihtiyacımız yok mu?Evet; bir model insan ve onun etrafında bir ışık halesi gibi beraberlikler,yani sohbetler, her yerde, her zamanda en büyük ihtiyacımızİnsan hayatı sohbet üzere kuruludur Sohbet, kendi cinsiyle bir olmak, ortak dille dertleşmek ve aynı hayatı paylaşmaktır İnsan, ünsiyete muhtaçtır Ünsiyet, birileri ile yalnızlığı gidermek, derdi dindirmek, sevgiyi paylaşmak ve muhabbet etmektirTek başına olmak, Yüce Allah’a mahsus bir haldir Peygamberler bile hayatıinsanlarla paylaşmak zorundadır Tek başına din de yaşanmaz dünya da Onuniçin ilk insan ve ilk peygamber Hz Adem as tek başına bırakılmamıştırHer şeyden önce hayatı paylaşacağı, muhabbet edeceği bir eş yaratılmış, HzHavva validemiz kendisine arkadaş yapılmıştır Böylece, insanlık hayatı ikiinsanın muhabbet, sohbet ve beraberliği ile başlamıştır Kıyamete kadargelecek bütün insanlar da bu usül üzere yaşayacaklardır



İKİ SOHBET, İKİ SONUÇ

İki türlü sohbet vardır Birisi güzel, diğeri kötüdür Güzel olan sohbetinedebi ve hedefi güzeldir Sohbetin edebi helal ve harama dikkat etmektirHedefi ise, Allah rızası ve cennettir Güzel sohbet, güzel arkadaş ve güzelçevre demektir Güzel arkadaş, din ve dünya adına hiçbir zarar vermeyen,sözü ve işi ile faydalı olan kimsedirKötü sohbet, kötü arkadaş ve kötü çevre ile oluşur Hedefi dünya menfaati ve boş heveslerdir Bu beraberliğin, hedefi gibi edebi de bozuktur Kötüsohbet, din ve dünyaya yaramayacak, boş ve nahoş konuşmalardan oluşur O,helali bırakıp harama dalmaktır Yalan, iftira, gıybet, alay ve dedikodudanzevk almaktır İnsanların şeref ve namusunu zedeleyecek, kötü işlereözendirecek, güzel şeylerden nefret ettirecek bütün sözler kötü sohbettirBunu yapanlar kötü arkadaştır Böyle sohbetlerin yapıldığı yerler kötümeclistir Tevbe edilmezse böyle bir sohbet ve dostluğun sonu ahirettebirbirine düşman olmak ve ebediyyen ağlamaktır

ARKADAŞINI SÖYLE, KİM OLDUĞUNU SÖYLEYEYİM

Sohbet bir aynadır İnsanın içini yansıtır, cevherini ortaya koyar Meyil ve muhabbetini gösterir, fıtratını tanıtır Yani, insan sevdiği ve hayatınıpaylaştığı dostları ile ölçülür, arkadaşları ile tanınırHerkes sevdiği ile beraber olur Bu beraberliğin aslı, sevenlerdeki ortaközelliklerdir Aynı cinsler, benzer fıtratlar, ortak yaratılışta olanlarbirbirleri ile kolayca tanışır, sevişir ve kaynaşır Birbirlerine aynaolurlar “Bana arkadaşını söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim” sözü bununiçin söylenmiştirBir hadis-i şerifte şöyle buyuruluyor:“Ruhlar, değişik sınıflara göre dizilmiş ordular gibidir Ruhlar alemindebirbirleri ile tanışanlar (ortak özellikler taşıyanlar), dünyada kolaycatanışıp kaynaşırlar Orada birbirlerine yabancı olanlar, burada da zıtlaşıpdururlar” (Buharî, Müslim, Ebu Davud)Hadis-i Şerif’te bildirildiği gibi insanların birbirleriyle tanışıpkaynaşmaları farklılık gösterir, ama insanların her zaman uyumluolabildikleri insanlarla birlikte yaşama imkanına sahip olduklarısöylenemez Bizimle aynı meşrep, aynı mizaçtan olmayan insanlarla da yaşamak zorunda kalabiliriz Her iki halde de, yani uyumlu ya da uyumsuz olduğumuz insanlarla birlikte yaşadığımız sürece, en temel insanî ilişkimiz sohbettir Burada önemli olan sohbetin Allah için olmasıdır

SAMİMİYET YOKSA SOHBET OLMAZ

Allah için sohbetin temelinde ilâhi sevgi yatar Bu sohbet, hakkı öğrenmek,öğretmek ve yaşamak için yapılır Böylesine yapılan sohbet, Allah yolundadost olmanın ve bu dostlar ile güzel ahlâkı elde etmenin temelini oluştururİşte bu, Allah yolunda cemaat olmaktır Bu cemaat, asıl vazifesinin iyiliğiöğretmek ve kötülükten sakındırmak olduğunun farkındadır Ki bu vazifemüslümanlara farzdır Her müminin bu farzı gücü nisbetinde yerine getirmesigerekirBu farzı yerine getirmede birinci adım, kalben iyiliği sevip kötülüktennefret etmektir İkincisi, iyilerle beraber olup, kötülerden kaçınmak;üçüncüsü ise, insanları iyi işlere davet edip, kötü işlerden sakındırmaktırDördüncü ve en önemli adım ise, güzel ahlâkı bizzat yaşamak ve buna ölene kadar devam etmektirAllah Rasulü sav: “Din nasihattan ibarettir” (Buharî, Müslim, Ebu Davud) buyurmuştur Nasihatin iki manası vardır Biri samimiyet, diğeri hayra davettirBu hadis-i şerif, Allah için sohbette nasihatın önemine dikkat çekmiştirHadisin devamında bu samimiyetin, Allah’a, kitabına, Rasulü’ne,müslümanların başındaki imama ve bütün müslümanlara karşı korunmasıgerektiği belirtilmiştir

MÜMİNİN HER HALİ SOHBETTİR

Bir müslümanın en başta gelen işi, kendisini ve diğer insanları Allah’a,Kur’an’a, Sünnet’e, birliğe, cemaate ve müminleri sevmeye davet etmektir Bu daveti, sözü ve yaşantısı ile yapmalıdır İşte buna gerçek sohbet denir Bu sohbeti yapan gerçek bir dosttur ve onunla beraber olmak herkese rahmettirSohbetin zamanı olmaz, ama sohbetin faydalı olması için edep ve sevgişarttır Gönüllerin birbirine sevgi ile açılmaları ve samimi olmalarıgerekir Ayrıca iki taraf da Allah rızasını düşünmelidir Bu düşünce işinbaşında olduğu gibi, sonunda da devam etmelidir Bu niyetle kurulan her ilim ve zikir meclisi birer sohbet çeşididirAyrıca maddi ve manevi ihtiyaçlarını gidermek niyetiyle bir mümin kardeşininhal ve hatırını sormak, selamlaşmak, ondan dua istemek, ona hayır dua etmek,görünen bir kusurunu düzeltmek, kendisine güzel tavsiyelerde bulunmak dasohbettirBütün bunlar her müminin yapması gereken sohbet ve dostluk türleridir Buna,hayırda yardımlaşma, birbirine hakkı öğretme ve sabrı tavsiye etme denir

İYİLERLE BİRLİKTE İYİYE ULAŞMAK

Sohbetin en kıymetlisi, salih insanlarla olanıdır Bu sohbet, Allah dostlarıile beraber olmak ve onların nazarı altına girmektir Buna manevi terbiyedenir Böyle bir sohbet ve beraberlik bütün hayırların anahtarıdır Çünkü busohbetle gönülden gönüle ilâhi sevgi akar, ruhlar feyzlenirAllah dostlarının sözünden çok hali insanı etkiler Onları görenler Allah’ıhatırlar, güzel ahlâka yönelir Sahabenin Allah Rasülü sav ile yaptığısohbet böyleydi Efendimiz sav’in saadetli kalbinden aldıkları nur vesevgi ile Yüce Allah’ı tanıdılar, sevdiler Hallerini ıslah edipgüzelleştiler ve ebedi saadete erdilerSahabe-i Kiram hep bu sohbet ile ayakta duruyordu Efendimiz sav’den ayrıkaldıklarında, bunu kendi aralarında yapmaya çalışıyorlardı Abdullah bRevaha ra bazen arkadaşlarına: “Gelin, Allah için oturup meclis kuralım,bir saat imanımıza iman katalım” derdi Bunun ne demek olduğunu anlamayanbir sahabi, gidip durumu Hz Peygamber’e anlattı Efendimiz sav: “Allahİbnu Revaha’ya rahmet etsin O, meleklerin katıldığı ve övündüğü zikirmeclislerini seviyor Sizi ona davet ediyor” (Ahmed) buyurduSaadet asrından sonra böyle bir sohbet, ancak Hz Peygamber sav’in ahlâkıile ahlâklanmış Allah dostları ile yapılabilir Her insan böyle bir sohbetemuhtaçtır Çünkü kalplerin ilacı ondadır Bir edep ehlini görmeyen edebiöğrenemez

MANEVİ TERBİYE YOLU SOHBET

Bütün Allah dostları, kâmil insanlarla sohbet etmek üzerinde durmuşlar ve bugönül beraberliğinin manevi terbiye için şart olduğunu belirtmişlerdirBüyük veli Şah-ı Nakşibend ks diyor ki: “Bizim terbiye yolumuz sohbetüzere kuruludur Hayırlar, Allah için salih insanlarla beraber olmadadırOnlarla sohbete devam ede ede hakiki imana kavuşmak nasip olur”Ömer b Abdulaziz rha ise: “Medinei’nin fakihlerinden Ubeydullah bAbdullah ile bir mecliste bulunmak, benim için bütün dünyadan daha sevimlive daha hayırlıdır Onun gibilerle oturup kalkmakla akıl nurlanır, kalphuzura erer, edep elde edilir” diyorAlimlerden Cafer b Süleyman rha, salih insanlarla beraberliğin kendisinene kazandırdığını şöyle anlatır:“Kalbimde bir katılık hissettiğim zaman, kalkar hemen Muhammed b Vasi’inyanına gider, meclisine katılır, yüzüne bakardım Böylece kalbimdeki katılıkgider, içime ibadet neşesi gelir, tembellik üzerimden kalkar ve bu neşe ilebir hafta ibadet ederdim” (Zehebî, Tarihu’l-İslam; Gazalî, İhya,)

MUHABBETTE SADAKAT ARANIR

Allah dostları ile yapılan sohbet ve beraberlik ölene kadar devam etmelidirÇünkü insan, manevi desteğe ve salih insanlar ile Allah yolunda beraberolmaya devamlı muhtaçtır Bu dostluk ve beraberlik özellikle ölüm anındagereklidir Benim artık sohbete ve desteğe ihtiyacım yok, ben bana yeterimdemek son derece yanlış ve tehlikelidirBüyük veli Ebu’l-Hasan Şazelî ks’nin talebelerinden birisi bir müddetsohbet ve zikir meclisinde bulunmuştu Sonra sohbetleri terketti Bir günHazret bu talebe ile karşılaştı Ona: “Niçin bizden ayrıldın, sohbetlerimiziterk ettin?” diye sordu Talebesi: “Bu zamana kadar sizden aldıklarım veöğrendiklerim bana yeter, artık size ihtiyacım kalmadı” cevabını verdiBüyük arif bundan rahatsız oldu ve onu şöyle uyardı:“Eğer bir kimse, birisinden aldığı feyz ile yetinseydi, Hz Ebu Bekir Sıddıkra’ın, Hz Peygamber sav’den aldığı feyz ile yetinmesi gerekirdiHalbuki o, Allah Rasülü’nden vefat edene kadar ayrılmadı Sen nasılayrılıyorsun?” (İbnu Acibe, el-Fütuhatü’l-İlâhiyye)Allah dostlarını bulduktan sonra onların sohbetinden ayrılan kimse, sudançıkmış balığa benzer Kısa zamanda gücü biter, nefesi tükenir, karada ölürgiderAllah dostları ile yapılan sohbet kalbin hayatıdır Din, böyle bir sohbetinfeyzi ile güzel yaşanır Kalp bu sohbetle uyanır Gönül bu sohbetle huzuraulaşır İnsan bu sohbetle halini değiştirir, ahlâkını güzelleştirir Sohbet,mümin için günlük bir gıdadır Onu devamlı almalıdır Her gün olmazsa hiçdeğilse haftada veya ayda bir sohbete katılmalıdır Bu da olmazsa, rehberinsanların eserlerini okumalı, örnek hallerinden ibret almalıdır

Muhammed Emin GÜL
SEMERKAND DERGİSİŞUBAT-2002


YOLUMUZ SOHBET YOLUDUR…

Cenab-ı Mevlâ, insanoğlunu bütün mahlukatın içinde en mükemmel, mümtaz vemükerrem olarak yaratmıştırİnsan bu mükemmeliyet ve mükerremiyetini idrak edip, Allah’ın Kelâmı’na veFahr-i Alem sav’in beyanlarına kulak verir ve bunları halisane yaşamayagayret gösterirse, işte o zaman felaha erenlerden olacak Cenab-ı ZülCelâl’in, meleklerine karşı iftihar ettiği övülmüş insanlar zümresinegirecekHabib-i Kibriya sav Efendimiz, bütün dünyada İslâm’ın şaşırtıcı bir hızla yayılmasıyla neticelenen hizmetini, sohbetle insanları yetiştirerekbaşlatmıştı O’nun sohbetiyle terbiye olan ve en şerefli nesil olma lütfunaeren bu insanlara Ashab-ı Kiram denilmektedir ki, bu ifadenin bir manası“sohbetle yetişenler, olgunlaşanlar”dırFahr-i Kainat sav Efendimiz’in sohbeti öyle bir terbiyeye vesile idi ki,insanların yırtıcılıkta vahşi hayvanları geçtiği bir ortamda Ashab-ı Kiram,bütün imkansızlıklara rağmen barışı, birlik ve beraberliği temin etmiş,insanlığın kurtuluş modeli olmuştu Tarihin hiçbir devresinde bu şekildecennet hayatının daha dünyada iken yaşandığı görülmemiştir, görülmeyecektirdeRabbül Alemin’in sohbetlere ayrı bir nazarı vardır İslâm ahlâkını öğrenmek,birbirleriyle kardeşlik kurmak, ayrılığı, tefrikayı bertaraf etmek için biraraya gelip sohbet eden müminlere melekler dahi gıpta ederlerEğer bu sohbetler iyi değerlendirilirse, insanlar süflilikten kurtulur,yüksek derecelere kanat açarlarSohbetin bu önemi sebebiyle büyükler, “yolumuz sohbet üzerinedir”buyurmuşlardır Dolayısıyla, sohbeti terkeden, büyüklerin tarif ettiği yoluterk etmiş olur Ayrıca sohbet müekked bir sünnet olduğunu da bilmemizgerekirBurada sözü edilen sohbet, dışarıdan bakıldığında herhangi bir sohbetten çok farklı gözükmese de, önemli bazı özellikler taşırBu özelliklerin en başta geleni, yapılan sohbetin gayesidir Sohbetten gaye,Cenab-ı Mevlâ’nın rızasını tahsil, kalbin ihyası, ebediyyet yolunda gerekli bilgilere ulaşmak, güzel ahlâk ve edep yolunda mesafe kat etmek, terakki etmektirDiğer bir fark, sohbetin konularında kendini gösterir Sohbette dünyakonuşulmaz, konuşulmamalıdır Hatta ukbadan da bahsedilmez, siyaset, hayatpahalılığı gibi lüzumsuz işlerden bahsedilmez Dedikodu, gıybet, malâyanilik gibi gayri meşru davranışlara asla yer verilmez, fırsat tanınmazİnsanın manen terakkisine vesile olan sohbetin diğer önemli bir vasfı da,kiminle sohbet yapılacağı hususudur Büyükler bunu şu veciz sözleaçıklamışlardır:“Ya senin kendisinde yok olacağın, ya da onun sende yok olacağı biri ilesohbet et Ya da hem senin, hem de onun Allah’da yok olacağınız biri ilesohbet et; ne sen kalasın, ne de o”İşte böyle bir sohbet meclisinde, anlatılanlara iyice kulak verilmeli, kalbi uyandırıcı sözlere dikkat edilmelidirFahr-i Kainat sav Efendimiz’in huzurlarına giren kimse, birçok faydalıbilgilerle donanmanın yanı sıra, güzel bir ahlâka bürünerek ayrılırdıBizler de sohbetin yukarıda bazılarını zikrettiğimiz edeblerine riayetettiğimiz takdirde arzu edilen kazancı elde etmiş oluruzİnsanoğlunun kalbinde üç türlü sevgi yer alır Dünya sevgisi, ukba sevgisi,Mevlâ sevgisi Bir kimse maneviyat yolunda evrad gibi üzerine düşenvazifelerini yapmak kaydıyla tam bir ihlâs üzere manevi sohbetlere devamettiğinde, kalbinde dünya ve hatta ukba sevgisi kalmaz, sadece ve sadeceYüce Mevlâ’nın has sevgisi yer alır ki, işte önemli olan budur; gaye budurRabbü’l Alemin’i seven, dürüst ve istikamet ehli olur Şuurla bilerek veşevk duyarak kulluk vecibelerini yerine getirir Böylece mert bir insan,dürüst bir esnaf, kadirşinas bir ilim adamı, insaflı bir doktor veyamühendis, adalet ve merhamet sahibi bir mülkî amir olur Asla soyguncu birtüccar, vurguncu bir sanayici olmaz Helalinden kazanmaya gayret eden,dikkatli ve hürmete layık biri olurSohbetlerin en önemli hususiyetlerinden biri de, insanın kalbinde muhabbeti, muhabbet-i ilâhiyi ve ondan hasıl olacak bütün mahlukata muhabbeti meydana getirmesidirBu muhabbet tarif edilmez, edilemez Sadece yaşanır ve yaşanarak bilinirGözyaşları ise muhabbetin bariz ifadelerinden sayılırKainat hep muhabbetin eseridir Bir hadis-i kudside Cenab-ı Hak “Eğer senolmasaydın, felekleri (kainatı) yaratmazdım” buyuruyor Cenab-ı RabbülAlemin’in habibi Hz Muhammed sav Efendimiz, bütün mevcudatın yaradılışsebebi oluyor Demek ki kainatın yaratılışında aşk var, muhabbet var, sevgivarMuhabbetten maksat, Muhabbetullah, Muhabbet-i Rasulullah, Muhabbet-iEvliyaullah’dır Bu muhabbet lafla olmaz; fedakârlık, sabır, mutabaat verabt-ı kalb ister Bu aşk, tabiri caizse bir arslan ile cenkleşmek gibidir;sanıldığı kadar kolay değildirMuhabbete talip olan kimse, çok çeşitli belalarla imtihan edilir Kişi,malıyla, evladıyla, nefsiyle kısaca sahip olduğu her şeyiyle denenir,imtihan edilir Tahammülü, gücü, sabrı, rızası ölçülür Bütün bunlarınsonucunda başarılı olursa, muhabbet tacı giydirilirİnsanın gönlünde, Allah’ın ve O’nun Habibi sav’in muhabbetini evliyaullah tutuşturur Onlar, Cenab-ı Hakk’ın rızasını kazanmış ve murad-ı ilâhide fena bulmuş zatlardır Kişi onları görünce Cenab-ı Mevlâ’yı hatırlar Kendisini, dünyalık kaygı, gam ve kederlerden kurtulmuş olarak, ulvi bir alemde hissetmeye başlar Hatta öyle bir hal almaya başlar ki, “keşke zaman dursa da, bu yüce huzurdan, manevi iklimden hiç ayrılmasam” diye dua etmeye başlar Bu manevi huzurdan ayrılık zamanı gelince yürekler hasretle yanar,büyük bir hasretle vuslat beklenmeye başlanırŞu unutulmamalıdır ki; evliyaullahın muhabbeti, insanı muhabbet-i Habib-iKibriya’ya; Habib-i Kibriya’nın muhabbeti de Muhabbetullah’a, yani Allah’avuslata götürür Bu yolun temeli ise, kişinin zahirde ve batında sohbetüzere bulunmasıdırYüce Rabbimiz bizlere bu hadsiz muhabbeti nasip eylesin

MSaki EROLSEMERKAND DERGİSİ
 
A

AhDe_VeFaLi

Ziyaretçi
Allah zulcelal razı olsun kardeşim çok faydalı bir paylaşım olmuş.
 
Üst