Günlük Risale-i Nur dersi.............

Y

YİĞİDO

Üye

Kademeli

• 25 Kas 2011

• #153

Maddi musibetleri büyük gördükçe büyür, küçük gördükçe küçülür. Mesela: Gecelerde insanın gözüne bir hayal ilişir. Ona ehemmiyet verdikçe şişer, ehemmiyet verilmezse kaybolur. Hücum eden arılara iliştikçe fazla tehacüm göstermeleri, lakayd kaldıkça dağılmaları gibi; maddi musibetlere de büyük nazarıyla ehemmiyetle baktıkça büyür. Merak vasıtasıyla o musibet cesedden geçerek kalbde de kökleşir, bir manevi musibeti dahi netice verir; ona istinad eder, devam eder. Ne vakit o merakı, kazaya rıza ve tevekkül vasıtasıyla izale etse, bir ağacın kökü kesilmesi gibi maddi musibet hafifleşe hafifleşe kökü kesilmiş ağaç gibi kurur gider.

(Bediüzzaman Said Nursi - 2. Lem'adan)

Lügatler
Ceset :beden, ten, gövde
Ehemmiyet: önem
Hayal :aslı olmayan ve akıldan geçen fikir, zihnen tasarlanan şey
İstinad :dayanma, güvenme
İzâle :gidermek, ortadan kaldırmak
Kaza :Allah’ın takdirinin ve emrinin yerine gelmesi
Lakayd :alakasız, karışmayan, kıymet vermeyen
Lem’a :parıltı, parlamak
Maddi :maddeyle ilgili, maddesel
Musibet :bela, felaket, afet, dert
Nazar :bakma, bakış, görüş açısı
Rıza :hoşnut olmak, memnun olmak
Tehacüm :hücum etmek, üşüşmek
Tevekkül :sebebleri işledikten sonra işi başkasına bırakmak, Allah’a güvenme ve Onu vekil kabul etme
Vasıta :aracı, iki şeyi birbirine ulaştıran

 

Y

YİĞİDO

Üye

Kademeli

• 28 Kas 2011

• #154

Bedevilikte beşer üç-dört şeye muhtaç oluyordu. O üç-dört hacatını tedarik etmeyen on adedde ancak ikisi idi. Şimdiki garb medeniyet-i zalime-i hazırası su'-i istimalat ve israfat ve hevesatı tehyic ve havaic-i gayr-ı zaruriyeyi, zaruri hacatlar hükmüne getirip görenek ve tiryakilik cihetiyle şimdiki o medeni insanın tam muhtaç olduğu dört hacatı yerine, yirmi şeye bu zamanda muhtaç oluyor. O yirmi hacatı tam helal bir tarzda tedarik edecek, yirmiden ancak ikisi olabilir. Onsekizi muhtaç hükmünde kalır. Demek bu medeniyet-i hazıra insanı çok fakir ediyor. O ihtiyaç cihetinde beşeri zulme, başka haram kazanmaya sevk etmiş. Biçare avam ve havas tabakasını daima mübarezeye teşvik etmiş.

(Bediüzzaman Said Nursi - Emirdağ lahikası 2'den)

Lügatler

Aded :sayı, tane, miktar Âvâm :okuyup yazması ilmi irfanı az olan kimse, derin hakikatlerden haberi olmayan Bedevi :çölde yaşayan, göçebe Beşer: insan Bîçare: çaresiz Cihet :yön, taraf Garb: batı Hâcât: ihtiyaçlar Haram :dince yasaklanan şey, helal olmayan Havaic-i gayr-ı zaruriye :zorunlu olmayan ihtiyaçlar Havas :haslar, manevi sırlara vakıf olanlar, dindarlığı ile yükselenler Helal :Allah’ın müsaade ettiği şey Hevesat :hevesler, boş batıl ve günah olan istek ve arzular Hükmünde :benzeri, gibi Hüküm :karar, emir, kuvvet

İsrafat :lüzumsuz yere harcamalar, boşa götürmeler Lâhika :mektup, ilave Medeni :insanca, iyi ve ferah yaşayış Medeniyet-i hazıra :şimdiki zaman medeniyeti Medeniyet-i zalime-i hazıra :şimdiki zamandaki zalimlerin sunduğu sahte medeniyet Mübareze : kavga, dövüşme, sözle çekiştirme Sevketmek :ileri sürmek, önüne katıp sürmek, göndermek, yollamak Su'-i istimalat :kötüye kullanmalar Tabaka :kat, katmer Tarz :usul, şekil, metod, yol Tedarik :hazırlamak, edinmek, ele geçirmek Tehyic :heyecanlandırmak, coşturmak, ayağa kaldırmak Teşvik :şevklendirmek, cesaret vermek, kışkırtmak Tiryakilik: bağımlılık Zaruri :mecburi, mutlaka gerekli Zulüm :eziyet, haksızlık, karanlıkta bırakmak

 

Y

YİĞİDO

Üye

Kademeli

• 29 Kas 2011

• #155

98- Kudret-i Fatıra ihtiyaç ile, hususan açlık ihtiyacıyla; başta insan bütün hayvanatı gemlendirip, nizama sokmuş. Hem âlemi herc ü mercden halas edip, hem ihtiyacı medeniyete üstad ederek, terakkiyatı temin etmiştir. 99- Sıkıntı, sefahetin muallimidir. Ye's, dalalet-i fikrin; zulmet-i kalb, ruh sıkıntısının menba'ıdır.

(Bediüzzaman Said Nursi - Hakikat Çekirdekleri'nden 98-99)

Lügatler
Âlem :dünya, kâinat
Dalâlet-i fikr :fikri sapıklık, sapık düşünceye sahip olmak
Gemlemek :zaptetmek
Halâs :kurtarma
Hayvanat :hayvanlar
Herc ü merc :karışıklık, dağınıklık
Hususan :bilhassa, özellikle
kudret-i fâtıra : herşeyin yaratıcısı olan Allah’ın kudreti
Medeniyet :insanca iyi ve ferah yaşayış
Menba :kaynak, pınar, çıkış yeri
Muallim :öğreten, talim eden
Nizam :düzen, kanun
Sefahet :zevk ve eğlenceye,yasak şeylere düşkünlük
Temin :güvenlik, emniyet hissi vermek, sağlamak, karşılamak
Terakkiyat :yükselişler, ilerlemeler
Üstad :hoca, usta
Ye’s :ümitsizlik
Zulmet-i kalb :kalp karanlığı

 

Y

YİĞİDO

Üye

Kademeli

• 30 Kas 2011

• #156

Kur'an bilbedahe mahz-ı hidayettir. Çünki onun muhalifi, bilmüşahede küfrün dalaletidir. Hem bizzarure Kur'an envar-ı imaniyenin madenidir. Elbette envar-ı imaniyenin aksi, zulümattır. Çok Sözlerde bunu kat'i olarak isbat etmişiz.
Hem Kur'an bilyakin hakaikın mecma'ıdır. Hayalat ve hurafat, içine giremez. Teşkil ettiği hakikatlı alem-i İslamiyet, izhar ettiği esaslı şeriat ve gösterdiği ali kemalatın şehadetiyle, alem-i gayba ait olan bahislerinde dahi, alem-i şehadetteki bahisleri gibi, ayn-ı hakaik olduğunu ve içinde hilaf bulunmadığını isbat eder.

(Bediüzzaman Said Nursi - 19. Mektub'dan)

Lügatler

Aks :zıt, ters, muhalif, yankı Âlem-i gayb :görünmeyen âlem, gizli âlem Âlem-i İslamiyet :İslam âlemi Âlem-i şehadet :görünen, hissedilen, yaşanan âlem Âlî :üstün, yüce , çok büyük Ayn-ı hakaik :gerçeklerin aynısı, ta kendisi Bahis :konu, konuşulan şey Bilbedahe :açık olarak, aşikar Bilmüşahede :görerek, görmek suretiyle Bilyakin :şüphesiz olarak açıklıkla bilerek Bizzarure :zarureten, mecburen Dalâlet :sapıklık, iman ve islamiyetten ayrılmak, Allah’a isyankâr olmak Envar-ı imaniye :imandan gelen nurlar Esas :asıl,temel, kök, şart Hakaik :hakikatler, gerçekler Hakikat: gerçek, doğru

Hayalat :zihnen tasarlanan şeyler Hilaf :ters, karşı, zıt, muhalefet Hurafat :hurafeler, aslı astarı olmayan iş ve rivayetler, batıl boş şeyler İzhar :açığa vurmak, meydana çıkarmak, göstermek Kat’î :kesin, mutlak, tereddütsüz, şüphesiz Kemalat :faziletler, iyilikler, mükemmellikler Küfr : Allah’ı veya Allah’ın kesin olarak bildirdiği herhangi bir şeyi inkâr etme, inançsızlık, dinsizlik Maden :her şeyin asli kaynağı Mahz-ı hidayet :tam bir hidayet kaynağı Mecma’ :toplanılacak yer, kavuşulacak yer Muhalif :zıt, birbirine uymayan, karşı duran, karşı Şehadet : şahitlik, tanıklık Şeriat : Allah tarafından bildirilen hükümlerin hepsi, dosdoğru yol, kanun, İslam dini Teşkil :şekil vermek, meydana getirmek Zulümat :karanlıklar, dinsizlik ve zulüm devri

 

Y

YİĞİDO

Üye

Kademeli

• 1 Ara 2011

• #157

İ'lem Eyyühel-Aziz! Sath-ı âlemde kurulan şu sergi-yi İlahide teşhir edilen tezyinata, kemalata, güzel manzaralara ve rububiyetin haşmetiyle uluhiyetin azametine bir müşahid, bir mütenezzih, bir mütehayyir, bir mütefekkir lazımdır ki, o güzellikleri görsün; o manzaralar arasında tenezzüh etsin; o harika nakışlara, zinetlere tefekkür ile hayran olsun. Sonra o sergiden Sani'in celaline, Malikinin iktidar ve kemalatına intikal ile Onun azametine secde-i hayret etsin. Bu vazifeyi ifa edecek insandır. Çünki insan gerçi cahil, zulmetli bir şeydir amma, öyle bir istidadı vardır ki, âleme bir enmuzec ve bir nümune olmaya liyakatı vardır. Hem o insanda öyle bir emanet vedia bırakılmıştır ki, onun ile gizli defineyi bulur, açar. Hem o insandaki kuvvetler tahdid edilmeyerek mutlak bırakılmıştır. Buna binaen külli bir nevi şuur sahibi olur ki, Sultan-ı Ezel'in azamet ve haşmetinin şaşaasını idrak ediyor.
Evet maşukun hüsnü, aşıkın nazarını istilzam ettiği gibi, Nakkaş-ı Ezeli'nin rububiyeti de insanın nazarını iktiza eder ki, hayret ve tefekkür ile takdir ve tahsinlerde bulunsun.
Evet gül ve çiçeklerin yüzlerini güzelleştiren zat, nasıl o güzel yüzlere arılardan, bülbüllerden istihsan âşıkları icad etmesin. Ve güzellerin güzel yüzlerinde güzelliği yaratan, elbette o güzelliğe müştakları da yaratır.

(Bediüzzaman Said Nursi - Mesnevi-i Nuriye'den)

Lügatler

Âlem :dünya, kâinat Âşık :çok aşırı seven, şiddetli sevgiyle bağlanan Azamet : büyüklük, yücelik Binaen :bu sebebten, bundan dolayı, dayanarak Câhil :bilgisiz, tecrübesiz, toy Celal :azamet, haşmet, hiddetlilik, son derece büyüklük Define : hazine, kıymetli eşya Emanet :birisine koruması için teslim edilen şey Enmuzec :misal, örnek Haşmet :büyüklük, heybet Hayret :şaşkınlık, ne yapacağını bilememek Hüsün: güzellik İ’lem Eyyühel Aziz :Ey aziz kardeşim, bil ki İcad :yaratma, var etme, vücuda getirmek İdrak etmek :anlayış, kavrayış, akıl erdirmek İfa :yerine getirme İktidar :güç, takat, kudret İktiza: gerektirme İntikal :bir yerden bir yere nakletmek, göçmek, geçmek, yer değiştirmek İstidat :kabiliyet, akıllılık, anlayışlılık İstihsan :beğenmek, güzel bulmak, korunmak, kapanmak İstilzam :lüzumlu olmak, gerektirmek, icabettirmek Kemalat :faziletler, iyilikler, mükemmellikler Küllî :bütüne ait, tamamen Liyakat :layık olmak Malik: sahip Manzara :bakılan seyredilen yer Maşuk :aşk ile sevilen, sevgili Mesnevi-i Nuriye :nurlu parçalar, nurlu manzumeler Mutlak :kesin, şüphesiz, serbest, salıverilmiş Müşahid :gören, seyreden

Müştak :fazla istekli ve arzulu Mütefekkir :düşünen, tefekkür eden Mütehayyir :şaşmış, hayrette kalmış Mütenezzih :gezip eğlenen, nezih ve temiz olan Nakkaş-ı Ezeli :ezelden her varlığı süslü yaratan Nazar :bakma, bakış, görüş açısı Nev’ :çeşit, sınıf, cins, tür Nümune: örnek Rububiyet : Rablık, terbiye edicilik, yaratılmışlara muhtaç olduğu her şeyi vermek Sâni’ : her şeyi sanatla yaratan Sath-ı âlem :yeryüzü Secde-i hayret :hayret secdesi, hayretten yapılan teslimiyet secdesi Sergi-yi ilâhi :ilâhî sergi Sultan-ı ezel :varlığının başlangıcı olmayan Sultan(Allah) Şaşaa :parlamak, katıp karıştırmak Şuur :anlayış, idrak, bilinç Tahdid :sınırlamak, kasdetmek, keskin etmek Tahsin :beğenmek, alkışlamak, güzel bulmak, sağlamlaştırmak, sığınmak, muhafaza altına almak Takdir :tayin edilmek, belirlenmek, değer vermek Tefekkür :düşünmek, fikri harekete getirmek Tenezzüh :gezinti Teşhir etmek :sergilemek Tezyinat :süslemeler, donatmalar, ziynetler Uluhiyet :itaat ve ibadet edilmeye layık ve hakkı olmak Vedia :emanet Zat : hürmete layık kimse, kişi Zinet :süs, kıymetli eşya Zulmet : karanlık, sıkıntı

 

Y

YİĞİDO

Üye

Kademeli

• 3 Ara 2011

• #158

Madem şu mevcudatın tabakatı, bir ordudan bin defa daha muntazam bir emir ile hareket ettiği bilbedahe görünüyor. Yıldızların, güneş ve kamerin muntazaman hareketlerinden tut, ta badem çiçeklerine kadar her bir taife o kadar muntazam, o kadar mükemmel bir surette Kadir-i Ezeli'nin o taifeye verdiği nişanları, formaları, güzel libasları ve tayin ettiği harekâtı, bin defa ordudan daha muntazam bir tarzda izhar ediyor. Öyle ise şu kainatın mevcudatı, (onun emrine bakar ve imtisal eder) perde-i gayb arkasında bir Hakim-i Mutlak'ı vardır.

(Bediüzzaman Said Nursi - 31. Söz'den)

Lügatler
Bilbedahe :açık olarak, aşikar
Emir :iş, husus, şey, hadise, madde
Hâkim-i mutlak :kesin galip, tam hâkimiyet sahibi
Harekât: hareketler
İmtisal :uymak, benzemek, muvafakat etmek, örnek kabul etmek
İzhar :açığa vurmak, meydana çıkarmak, göstermek
Kadir-i ezeli :ezelden itibaren tek güç sahibi
Kâinat : evren, yaratılanların hepsi
Kamer: ay
Libas :giyilecek şey, elbise
Mevcudat: varlıklar
Muntazam :düzenli, tertipli, intizamlı
Mükemmel :olgun, noksansız, tamam, eksiksiz, çok iyi
Nişan :alâmet, işaret, iz
Perde-i gayb :görünmeyen âlemi göstermeyen perde
Suret : biçim, şekil
Tabakat :tabakalar, gruplar, katlar, dereceler
Taife :kabile, kısım, takım, topluluk
Tarz :usul, şekil, metod, yol
Tayin :ayırılmak, belirlenmek, gönderilmek

 

Y

YİĞİDO

Üye

Kademeli

• 4 Ara 2011

• #159

Eğer eşya, ayrı ayrı ellere ve esbaba ve tabiat gibi şeylere havale edilse, o halde bütün ehl-i aklın ittifakıyla; hiçbir sebeb hiçbir cihetten, hiçten ademden icad edemez. Çünki o sebebin muhit bir ilmi, müstevli bir kudreti olmadığından, o adem ise, yalnız zahiri ve harici bir adem olmaz, belki adem-i mutlak olur. Adem-i mutlak ise, hiçbir cihetle menşe-i vücud olamaz. Öyle ise, her halde terkib edecek. Halbuki inşa ve terkib suretinde bir sineğin, bir çiçeğin cesedini, cismini zeminin yüzünden toplamak ve ince bir elek ile eledikten sonra binler müşkilatla o mahsus zerreler gelebilirler. Hem geldikten sonra dahi, o cisimde dağılmadan muntazam bir vaziyeti muhafaza etmek için -manevi ve ilmi kalıpları bulunmadığından- maddi ve tabii bir kalıp, belki a'zaları adedince kalıplar lazımdır. Ta ki o gelen zerreler, o cism-i zihayatı teşkil etsinler.

(Bediüzzaman Said Nursi - 2. Şua'dan)

Lügatler

Aded :sayı, tane, miktar Adem : yokluk, yok olma Adem-i mutlak :mutlak yokluk Aza :organ, uzuv Ceset :beden, ten, gövde Cihet :yön, taraf Cisim :varlığı bilinen, belli ölçülerde olan şey Cism-i zihayat :hayat sahibi cisim, canlı varlık Ehl-i akıl :akıl sahipleri Esbab: sebebler Haricî : dışa ait Havale :ısmarlama, işi veya şeyi başkasına bırakma İcad :yaratma, var etme, vücuda getirmek İlmi :ilimle ilgili, ilme dayanan İnşa :yapma, vücuda getirme, yaratma İttifak :birlik, beraber hareket etmek için anlaşmak Kudret : güç, kuvvet, iktidar Maddi :maddeyle ilgili, maddesel

Mahsus :hususi, ayrılmış, tayin edilmiş, özel Manevi :manaya ait, ruhani Menşe-i vücud :varlığın kaynağı-esası-kökü Muhafaza :koruma, saklama Muhit: etrafını kuşatan, çeviren Muntazam :düzenli, tertipli, intizamlı Müstevli :istila eden, ele geçiren, zapteten, yayılan, her tarafı kaplayan Müşkilat: zorluklar Şua :ışık, parıltı Tabiat : doğa, canlı cansız bütün varlıklar, maddî âlem Tabii :doğal, maddesel Terkib :karıştırılıp bir araya gelmek, birkaç şeyin beraber olması Teşkil :şekil vermek, meydana getirmek Vaziyet :durum, hal Zahiri :aşikar, açık, belirgin, görünüşte Zemin: yeryüzü Zerre : atom, en küçük parça

--

 

Y

YİĞİDO

Üye

Kademeli

• 4 Ara 2011

• #160

MESNEVİ-İ NURİYE DERSLERİ 5.1.LÂSİYYEMALAR

Onuncu Sözün bir cihette esası ve Yirmi Sekizinci Sözün Arabî ikinci makamıdır.​ ​ بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ​ Kâinatın bütün zerratı, müçtemian ve münferiden, lisan-ı acz ve fakr ile vücub-u vücud ve vahdetine şehadet ettikleri Sâni-i Hakîme hamdler, senâlar, şükürler olsun. Ve kâinatın tılsımını açıp, âyâtını keşf ve beyan eden Resulü ile âl ü ashabına ve sair enbiya ve mürselîn ihvanına ve ibâd-ı sâlihîne salât ü selâmlar olsun. Arkadaş! Tabiat ve esbab, bazı insanlara şükür kapısını kapatıp şirk ve küfür kapısını açmıştır. Halbuki, şirkin temeli sayısız muhalâttan kurulmuş olduğundan haberleri yok. O muhalattan bir taneyi beyan edeyim ki, şirkin ne kadar fena bulunduğunu kör gözleriyle görsünler. Şöyle ki: Şirk sahibi, cehalet sarhoşluğunu terk ve ilim gözüyle küfrüne baktığı zaman, o küfrü iman ve iz’an edebilmek için, bir zerre-i vahideye bir ton ağırlığında bir yük yükletmeye ve her zerrede sayısız matbaaları icad edip tabiat ve esbabın eline vermeye ve bütün masnuatta bütün san’at inceliklerini tabiata ders vermeye muztar ve mecbur olur. Zîra, hava unsurundan, meselâ, herbir zerre, bütün nebatlar, çiçekler, semereler üstünde konup bünyelerinde vazifesini yapmak salâhiyetindedir.

Lügatler : âl : âile; âile çevresi; soyundan gelenler; Peygamberimizin (a.s.m.) en yakın akrabaları; Ehl-i Beyt Arabî : Arapça ashab : arkadaşlar, Peygamber Efendimizi görmüş olan mü’minler âyât : âyetler, deliller beyan etmek : açıklamak, izah etmek bünye : yapı; beden cehalet : cahillik cihet : şekil, yön enbiya : nebiler, peygamberler esas : temel esbab : sebebler fakr : fakirlik fena : kötü, çirkin hamd : övgü, teşekkür, minnet ibâd-ı sâlihîn : Allah’ın sevgili kulları icad etmek : var etmek, yaratmak ihvan : kardeşler iman ve iz'an etmek : inanmak ve kabul etmek keşf : gizli bir şeyi açığa çıkarma küfür : Allah’ı inkâr etme, inançsızlık, dinsizlik lâsiyyema : özellikle; bilhassa lisan-ı acz : acizlik dili masnuat : san’atla yaratılmış varlıklar muhalât : muhaller, olması mümkün olmayan şeyler muztar olmak : mecbur olmak, çaresiz kalmak müçtemian : topluca, hepsi birden münferiden : tek olarak mürselîn : resuller, peygamberler nebat : bitki resul : elçi, peygamber sair : diğer, başka salât ve selam : Peygamberimiz (a.s.m.) için yapılan dua ve niyaz Sâni-i Hakîm : herşeyi hikmetle ve san’atla yapan Allah semere : meyve senâ : övgü şehadet etmek : şahid olmak şirk sahibi : Allah’a ortak koşan şirk : Allah’a ortak koşma şükür : medih, övgü; Allah’a karşı minnet duyma, teşekkür etme tabiat : canlı cansız bütün varlıklar, doğa; doğadaki kanunlar tılsım : sır, gizli gerçek unsur : element, temel yapı taşı vahdet : Allah’ın birliği vücub-u vücud : Allah’ın varlığının zorunlu oluşu, var olmak için bir sebebe muhtaç olmaması zerrat : zerreler, atomlar zerre : atom, maddenin çok küçük parçası zerre-i vahide : bir tek zerre, atom zîra : çünkü, şundan dolayı

 

Y

YİĞİDO

Üye

Kademeli

• 5 Ara 2011

• #161

100- ([SUP]1[/SUP])Bir meclis-i ihvana güzel bir karı girdikçe; riya, rekabet, hased damarı intibah eder. Demek inkişaf-ı nisvandan, medeni beşerde ahlak-ı seyyie inkişaf eder. 101- Beşerin şimdiki seyyiat-alud hırçın ruhunda, mütebessim küçük cenazeler olan suretlerin rolü ehemmiyetlidir.
102- Memnu' heykel; ya bir zulm-ü mütehaccir, ya bir heves-i mütecessim veya bir riya-yı mütecessiddir.

(Bediüzzaman Said Nursi - Hakikat Çekirdekleri'nden 100-102 arası)

(1) Erkekler hevâ ve hevesle kadınlaşırsa, kadınlar da nâşizelikle erkekleşir.
Lügatler
ahlâk-ı seyyie : kötü ahlâk
Beşer: insan
Ehemmiyet: önem
Hased : kıskançlık, çekememezlik
heva :nefsin günah olan arzuları, gelip geçici hevesler
heves-i mütecessim : cisimleşmiş heves
İnkişaf :açılmak, meydana çıkmak, yetişmek, açığa çıkmak, gelişmek, manen ilerlemek
inkişaf-ı nisvan : kadınların açılması
intibah : uyanış
meclis-i ihvân : kardeşler meclisi
memnu : yasaklanmış
mütebessim : tebessüm eden
nâşize :kocasına karşı üstünlük taslayan kadın, kabarmış,şişmiş
rekabet : başkalarını geçmeye çalışmak, benzerleriyle üstünlük yarışına çıkmak
Riya : gösteriş, yapmacık, özü sözü bir olmamak
riyâ-yı mütecessid : ceset haline gelmiş gösterişlilik
seyyiat-âlûd : kötülüklere karışmış, fenalıklara bulaşmış
suret : biçim, şekil
zulm-ü mütehaccir : taşlaşmış zulüm

 

Y

YİĞİDO

Üye

Kademeli

• 6 Ara 2011

• #162

Kur'an bil'ayan ve şübhesiz, saadet-i dareyne isal eder, beşeri ona sevkeder. Kimin şübhesi varsa, bir defa Kur'anı okusun ve dinlesin ne diyor? Hem Kur'anın verdiği meyveler; hem mükemmeldir, hem hayatdardır. Öyle ise, Kur'an ağacının kökü hakikattadır, hayatdardır. Çünki meyvenin hayatı, ağacın hayatına delalet eder. İşte bak; her asırda ne kadar asfiya ve evliya gibi mükemmel ve kamil zihayat ve zinur meyveler vermiş.
Hem hadsiz müteferrik emarelerden neş'et eden bir hads ve kanaatla, Kur'an hem ins, hem cinn, hem meleğin makbulü ve mergubudur ki; okunduğu vakit onlar iştiyakla pervane gibi etrafına toplanıyorlar.

(Bediüzzaman Said Nursi - 19. Mektub'dan)

Lügatler

Asfiya :safiyet ve takva sahibi sünnet yolunu ihyaya çalışan muhakkik zatlar Asır: yüzyıl Beşer: insan Bil’ayan :açık olarak, meydanda olarak Cin :latif ve ruhani varlıklar Delalet : delil olmak Emare :alamet,işaret, belirti, iz, ipucu Evliya :veliler, Allah dostları Hads :ani ve doğru anlayış Hadsiz : sayısız, sınırsız Hakikat: gerçek, doğru Hayatdar :canlılık gösteren İns: insan İsal :ulaştırmak, yetiştirmek İştiyak :çok arzu ve istek Kâmil :bütün, tam,olgun, eksiksiz, kemal ve fazilet sahibi

Kanaat :helalle yetinmek, kısmetine razı olmak, aç gözlü olmamak, tatmin olmak, inanmak Makbul :kabul olunan, beğenilen, sevaplı Merğub :rağbet edilmiş, beğenilmiş, çok kıymet verilen, istenen Mükemmel :olgun, noksansız, tamam, eksiksiz, çok iyi Müteferrik :çeşitli, kısım kısım, başka başka, dağınık Neş’et etmek :meydana gelmek, çıkmak, yetişmek Pervane :fırıldak, çark, haberci, dönen şey Saadet-i dareyn :iki dünya saadeti Sevketmek :ileri sürmek, önüne katıp sürmek, göndermek, yollamak Zihayat : hayat sahibi, canlı Zînur :nurlu, ışıklı, parlayan

--

 

Y

YİĞİDO

Üye

Kademeli

• 8 Ara 2011

• #163

Şems-i Ezeli'nin şualar menzilesinde olan tecelli-i esmasının nokta-i merkeziyesi olan hayat, Şems-i Ezeli'ye isnad edilmediği takdirde, bir sineğe, bir çiçeğe varıncaya kadar her bir zihayatta nihayetsiz bir kudret, muhit bir ilim, mutlak bir irade gibi Vacib-ül Vücud'dan maada hiçbir şeyde vücudu mümkün olmayan sair sıfatların mevcud olmasına cahilane, ahmakane, gülünç bir batıl hüküm lazım gelir. Ve aynı zamanda, şu batıl hüküm ile her bir zerreye ve her bir sebebe bir uluhiyet-i mutlakayı isnad etmekle sayısız şerikleri isbat etmek mecburiyeti hâsıl olur.

(Bediüzzaman Said Nursi - Mesnevi-i Nuriye'den)

Lügatler

Ahmakane :ahmakça, akılsızca Batıl :geçersiz, hurafe, hak olmayan, sahte, yalan, boş, beyhude Cahilane :bilgisizce, tecrübesizce, toyca Hâsıl : meydana gelen Hüküm :karar, emir, kuvvet İrade :istek, arzu, dilemek, tercih İsnad :bir nesneye bir kimseye dayanmak, nispet edilmek Kudret : güç, kuvvet, iktidar Lazım :lüzumlu, gerekli Maada :başka, fazla, bundan gayrı Mecburiyet :zorunluluk, zaruret icabı Menzil :inilen yer, konulacak yer, dünya, ev, mekân Mesnevi-i Nuriye :nurlu parçalar, nurlu manzumeler Mevcud :var olan, varlık

Muhit: etrafını kuşatan, çeviren Mutlak :kesin, şüphesiz, serbest, salıverilmiş Nihayetsiz: sonsuz Nokta-i merkeziye :merkez noktası Sair :diğeri, başkası, gerisi, kalanı Sıfat :bir kimse veya şeyin hal, vasıf ve keyfiyeti Şems-i ezeli :ezelden ebede her şeyi nurlandıran(Allah) Şerik :ortak, arkadaş Şua :ışık, parıltı Tecelli-i esma :Allah’ın isimlerinin varlıklardaki yansımaları Uluhiyet-i mutlaka :ancak bir tek ilâhın mabud oluşu Vâcib-ül Vücud :var olması mutlaka gerekli olan Vücud: beden, varlık, var olmak Zerre : atom, en küçük parça Zihayat : hayat sahibi, canlı

 

Y

YİĞİDO

Üye

Kademeli

• 8 Ara 2011

• #164

Nefs-i insaniye, muaccel ve hazır bir dirhem lezzeti; müeccel, gaib bir batman lezzete tercih ettiği gibi, hazır bir tokat korkusundan, ileride bir sene azabdan daha ziyade çekinir. Hem insanda hissiyat galib olsa, aklın muhakemesini dinlemez. Heves ve vehmi hükmedip, en az ve ehemmiyetsiz bir lezzet-i hazırayı, ileride gayet büyük bir mükâfata tercih eder. Ve az bir hazır sıkıntıdan, ileride büyük bir azab-ı müecceleden ziyade çekinir. Çünki tevehhüm ve heves ve hiss, ileriyi görmüyor belki inkâr ediyorlar. Nefs dahi yardım etse, mahall-i iman olan kalb ve akıl susarlar, mağlub oluyorlar.
Şu halde kebairi işlemek, imansızlıktan gelmiyor, belki hiss ve hevesin ve vehmin galebesiyle akıl ve kalbin mağlubiyetinden ileri gelir.

(Bediüzzaman Said Nursi - 13. Lem'adan)

Lügatler
Azab :büyük sıkıntı, dünyada işlenen günahların âhiretteki cezası
Azab-ı müeccele :ertelenmiş azab
Batman : yaklaşık sekiz kg. a denk gelen bir ağırlık
Dirhem : yaklaşık üç grama denk olan bir ağırlık ölçüsü
Ehemmiyet: önem
Gaib :görünmeyen, göz önünde olmayan, kaybolmuş olan
Galebe :üstün gelme
Galib :üstün gelen, yenen, baskın olan, mağlup eden, çoğunluk
Heves :gelip geçici istek, nefsin hoşuna giden şey
His: duygu
Hissiyat : hisler, duygular
Hükmetmek :idare etmek, hakim olmak,yönetmek
İnkâr : reddetmek, karşı çıkmak
Kebâir :büyük şeyler, büyük günahlar
Lem’a :parıltı, parlamak
Lezzet-i hazıra :hazır lezzet, peşin ücret
Mağlubiyet :yenilen,bir kuvvetlinin idaresi altında olma
Mahall-i iman :iman yeri, inancın hissedildiği yer
Muaccel :acele olunmuş, peşin, vadesiz, mühletsiz
Muhakeme :iki tarafı dinleyip hüküm vermek, zihinde inceleme yapmak
Müeccel :mühletli, sonradan yapılmak üzere ertelenen,, peşin olmayan, tecil edilen
Nefis :insanın kendisi
Nefs-i insaniye :insanın nefsi, dünyevi ve haram zevklere bakan yönü
Tercih :üstün tutmak, seçmek
Tevehhüm :evhamlanmak, yok olanı var zannederek korkuya düşmek
Vehim :manasız korku, aslında olmayan şeyi var zannetmek
Ziyade : fazla, daha çok, fazlasıyla

 

Y

YİĞİDO

Üye

Kademeli

• 9 Ara 2011

• #165

İnsan küçük bir âlem olduğu gibi, âlem dahi büyük bir insandır. Bu küçük insan, o büyük insanın bir fihristesi ve hülasasıdır. İnsanda bulunan nümunelerin büyük asılları, insan-ı ekberde bizzarure bulunacaktır. Mesela: Nasılki insanda kuvve-i hafızanın vücudu, âlemde Levh-i Mahfuz'un vücuduna kat'i delildir. Öyle de: İnsanda kalbin bir köşesinde lümme-i şeytaniye denilen bir alet-i vesvese ve kuvve-i vahimenin telkinatıyla konuşan bir şeytani lisan ve ifsad edilen kuvve-i vahime, küçük bir şeytan hükmüne geçtiğini ve sahiblerinin ihtiyarına zıd ve arzusuna muhalif hareket ettiklerini hissen ve hadsen herkes nefsinde görmesi, âlemde büyük şeytanların vücuduna kat'i bir delildir.

Ve bu lümme-i şeytaniye ve şu kuvve-i vahime, bir kulak ve bir dil olduklarından, ona üfleyen ve bunu konuşturan harici bir şahs-ı şerirenin vücudunu ihsas ederler.

(Bediüzzaman Said Nursi - 13. Lem'adan)

Lügatler
Âlem :dünya, kâinat
Alet-i vesvese :vesvese sebebi, evham aleti
Bizzarure :zarureten, mecburen
Delil :ispat vasıtası, doğruyu gösteren
Fihrist :içerik listesi, içinde ne olduğunu gösteren katalog
Hadsen :sezerek, süratle intikal ve idrak ederek
Haricî : dışa ait
Hissen :hissederek, duyarak
Hülasa: özetle
İfsad :bozmak, azdırmak, karıştırmak, fesada uğratmak, fitne çıkarmak
İhsas :hissettirmek, bilmek, duyurmak, kapalıca anlatmak
İhtiyar :seçmek, istek, arzu, seçilmek
İnsan-ı ekber :en büyük insan
Kat’î :kesin, mutlak, tereddütsüz, şüphesiz
Kuvve-i hafıza :hafıza kuvveti, bellek
Kuvve-i vahime :vehim ve hayal duygusu, kuruntu hissi
Lem’a :parıltı, parlamak
Levh-i mahfuz :her şeyin yazılı olduğu Allah katındaki levha, ilm-i ilâhinin bir ünvanı
Lisan :dil, lehçe
Lümme-i şeytaniye :şeytan üssü, şeytanın kalpten vesvese yaydığı nokta
Muhalif :zıt, birbirine uymayan, karşı duran, karşı
Nefis :insanın kendisi
Nümune: örnek
Şahs-ı şerire :çok kötülük yapan şahıs, çok şerli kişi
Şeytani :şeytana ait, şeytan gibi
Telkinat :telkinler, fikir aşılamalar, zihinde yer ettirmeler
Vücud: beden, varlık, var olmak
Zıd :aksi, muhalif, ters

 

S

Sirdugumu

Üye

Üye

• 10 Ara 2011

• #166

Bütün eşya bir tek zata verilmesi, vücub ve lüzum derecesinde bir kolaylık ve müteaddid esbaba verilmesi, imtina' ve muhal derecesinde müşkilatlar bulunduğu gibi; her şey Zat-ı Vahid-i Ehad'e verilse, nihayet derecede ucuzluk içinde gayet derecede kıymetdar ve fevkalade san'atlı ve çok manidar ve gayet kuvvetli olur. Eğer şirk yolunda müteaddid esbaba ve tabiata havale edilse; nihayet derecede pahalılık içinde, gayet derecede ehemmiyetsiz, san'atsız, manasız, kuvvetsiz olur.

(Bediüzzaman Said Nursi - 2. Şua'dan)

Lügatler
Ehemmiyet: önem
Esbab: sebebler
Eşya :nesneler, şeyler
Fevkalade : adetin üstünde, yüksek bir şekilde
Havale :ısmarlama, işi veya şeyi başkasına bırakma
İmtina :imkansızlık, yapmamak
Kıymetdar : kıymetli, önemli, değerli
Lüzum :gereklilik, lazım olmak
Manidar :manalı, anlamlı
Muhal :imkansız, olması mümkün olmayan
Müşkilat: zorluklar
Müteaddid: birçok, birden fazla, çeşitli
Nihayet: son
Şirk : Allah’a ortak koşmak
Şua :ışık, parıltı
Tabiat : doğa, canlı cansız bütün varlıklar, maddî âlem
Vücub :gerekli olmak, vacip olmak
Zat : hürmete layık kimse, kişi
Zat-ı Vahid-i Ehad :birlerin arasında tek olan zat, hiçbir yönden benzeri olmayan tek zat(Allah)




--

 

S

Sirdugumu

Üye

Üye

• 12 Ara 2011

• #167

Kur'an vahiy olmakla beraber, delail-i akliye ile teyid ve tahkim edilmiş. Evet, kâmil ukalanın ittifakı buna şahiddir. Başta ülema-i ilm-i Kelamın allameleri ve İbn-i Sina, İbn-i Rüşd gibi felsefenin dahileri müttefikan esasat-ı Kur'aniyeyi usulleriyle, delilleriyle isbat etmişler. Hem Kur'an, fıtrat-ı selime cihetiyle musaddaktır. Eğer bir arıza ve bir maraz olmazsa; her bir fıtrat-ı selime onu tasdik eder. Çünki itminan-ı vicdan ve istirahat-ı kalb, onun envarıyla olur. Demek fıtrat-ı selime, vicdanın itminanı şehadetiyle, onu tasdik ediyor. Evet fıtrat, lisan-ı haliyle Kur'ana der: "Fıtratımızın kemali sensiz olamaz!" Şu hakikatı çok yerlerde isbat etmişiz.
Hem Kur'an bilmüşahede ve bilbedahe, ebedi ve daimi bir mu'cizedir. Her vakit i'cazını gösterir. Sair mu'cizat gibi sönmez, vakti bitmez, ebedidir.

(Bediüzzaman Said Nursi - 19. Mektub'dan)

Lügatler

Allame :çok büyük âlim, her ilimde ihtisas sahibi Arıza :noksanlık, bozulma, sonradan oluşan, bir şeyin olmasına ve görülmesine neden olan şey Bilbedahe :açık olarak, aşikar Bilmüşahede :görerek, görmek suretiyle Cihet :yön, taraf Dahi :harikulade zeka ve hikmet sahibi Daimi: devamlı, sürekli Delail-i akliye :akılla sunulan deliller, akla uygun ispatlar Delil :ispat vasıtası, doğruyu gösteren Ebedi: sonsuz Envar :nurlar, ışıklar, aydınlıklar Esasat-ı Kur’aniye :Kur’an’ın esasları, asıl hükümleri Fıtrat :yaratılış, huy, yapı, mizaç Fıtrat-ı selime :kusursuz sağlam huy, noksansız yaratılış, çirkinlikten uzak ahlâk Hakikat: gerçek, doğru İ’caz :aciz bırakmak, acze düşürmek, mucizevi olmak İstirahat-i kalb :kalp huzuru, kalbin tatmini ve teslimiyeti İtminan :inanmak, kararlılık, tatmin olmak İtminan-ı vicdan :vicdanın tatmini, vicdanen rahat olmak İttifak :birlik, beraber hareket etmek için anlaşmak

Kâmil :bütün, tam,olgun, eksiksiz, kemal ve fazilet sahibi Kemal :olgunluk, mükemmellik, fazilet Lisan-ı hal :hal dili, yaşayarak gösterilen hal Maraz :hastalık, illet, dert, bela Mu’cizat: mucizeler Mu’cize :insanların yapmaktan aciz kaldıkları, ancak Allah tarafından yapılabilen ve ancak Allah tarafından peygamberlere nasip olan harika hadiseler Musaddak :doğruluğu tasdik edilmiş, onaylanmış Müttefikan :ittifak ederek, birlik olarak hareket ederek Sair :diğeri, başkası, gerisi, kalanı Şahid :bilen, tanıyan, şahitlik yapan Şehadet : şahitlik, tanıklık Tahkim :hakem tayin etmek, kuvvetlendirmek, sağlamlaştırmak Tasdik :doğrulamak, kabul etmek Teyid :kuvvetlendirmek, sağlamlaştırmak Ukala :akıllılar, akıllılık iddia edenler Ulema-i ilm-i kelam :kelam ilminin âlimleri, her şeyin hikmeti ve hakikatiyle ilgilenen âlimler Usul :esas, kural, asıl,kök, metod Vahiy :bir fikrin veya emrin Allah tarafından peygambere bildirilmesi Vicdan :insanın içinde iyiyi kötüden ayıran manevi duygu

--

 

Y

YİĞİDO

Üye

Kademeli

• 13 Ara 2011

• #168

Tohum olacak bir habbe veya bir çekirdekteki garib, acib, muntazam vaziyete bakınız ki; o habbe, tohumu olacak cismin bütün eczasıyla münasebetdar olduğu gibi, nev'iyle yani ebna-yı cinsiyle de ve bütün mevcudat ile de münasebetleri vardır. Ve onlara karşı o münasebetleri nisbetinde vazifeleri vardır. Eğer o tohumcuk habbenin Kadir-i Mutlak'tan nisbeti kesilip kendi nefsine isnad edilirse, yani kendi kendine olmuştur denilirse, her bir tohumda, her şeyi görecek bir gözün ve her şeye muhit bir ilmin bulunmasını itikad etmek lazım gelir.
(Bediüzzaman Said Nursi - Mesnevi-i Nuriye'den)
Lügatler
Acib :hayret veren, şaşılacak şey
Cisim :varlığı bilinen, belli ölçülerde olan şey
Ebnâ-yı cins :aynı cinsten olanlar, aynı sülaleden gelenler
Ecza :cüzler, parçalar, kısımlar
Garib :tuhaf, hayret veren
Habbe :tane, tohum, parça
İsnad :bir nesneye bir kimseye dayanmak, nispet edilmek
İtikad :inanmak, kalben tasdik ederek kabul etmek
Kadîr-i mutlak :mutlak güç ve kuvvet sahibi
Mesnevi-i Nuriye :nurlu parçalar, nurlu manzumeler
Mevcudat: varlıklar
Muhit: etrafını kuşatan, çeviren
Muntazam :düzenli, tertipli, intizamlı
Münasebet :uygunluk, yakışmak, bağlılık
Münasebetdar :uygun, yakışan, bağlı, uyumlu
Nefis :insanın kendisi
Nev’ :çeşit, sınıf, cins, tür
Nisbet :oran, ölçü, kıyas
Vaziyet :durum, hal

 

Y

YİĞİDO

Üye

Kademeli

• 15 Ara 2011

• #169

Ben kendim mükerreren müşahede etmişim ki: Yüzde on ehl-i fesad yüzde doksan ehl-i salahı mağlub ediyordu. Hayretle merak ettim, tedkik ederek kat'iyyen anladım ki: O galebe kuvvetten, kudretten gelmiyor, belki fesaddan ve alçaklıktan ve tahribden ve ehl-i hakkın ihtilafından istifade etmesinden ve içlerine ihtilaf atmaktan ve zaif damarları tutmaktan ve aşılamaktan ve hissiyat-ı nefsaniyeyi ve ağraz-ı şahsiyeyi tahrik etmekten ve insanın mahiyetinde muzır madenler hükmünde bulunan fena istidadları işlettirmekten ve şan ü şeref namıyla riyakarane nefsin firavuniyetini okşamaktan ve vicdansızca tahribatlarından herkes korkmasından geliyor. Ve o misillü şeytani desiseler vasıtasıyla muvakkaten ehl-i hakka galebe ederler.

(Bediüzzaman Said Nursi - 13. Lem'adan)

Lügatler

Ağraz-ı şahsiye :şahsi garazlar, kişisel kin ve kötülükler Desise :gizli hile, oyun Ehl-i fesad :fesatlık çıkaranlar, bozguncular Ehl-i hakk :Hak ve hakikat yolunda olanlar Ehl-i salah :ıslah ehli, barışçılar Fenâ :yokluk, yok olmak, gelip geçicilik, ölüm, kötü Fesad :bozukluk, karışıklık, fenalık, haddi tecavüz edip zulmetmek Firavuniyet :isyankârlık ile Allah’ı tanımayış Galebe :üstün gelme Hissiyat-ı nefsaniye :nefis ve şehevi duygular Hükmünde :benzeri, gibi İhtilaf :anlaşmazlık, uyuşmazlık, karışıklık, ikilik İstidat :kabiliyet, akıllılık, anlayışlılık İstifade :faydalanma, yararlanma Kat’iyyen :kesinlikle, mutlaka, şüphesiz Kudret : güç, kuvvet, iktidar Lem’a :parıltı, parlamak Mahiyet : asıl,esas

Misillü: gibi Muvakkaten :geçici, devamlı olmayan Muzır : zararlı, zarar veren Mükerreren :tekrar eder şekilde Müşahede :gözlem Nam :isim, ad, lakap Nefis :insanın kendisi Riyakarane :gösteriş yaparcasına Şan ü şeref :namlı ve ünlü olmak Şeytani :şeytana ait, şeytan gibi Tahrib :harap etme, yıkma, bozma Tahribat :harap etmeler, yıkmalar, bozmalar Tahrik :yerinden oynatmak, kımıldatmak, hareketlendirmek Tedkik :hakikatı anlamak ve meydana çıkarmak için inceden inceye araştırmak Vasıta :aracı, iki şeyi birbirine ulaştıran Vicdan :insanın içinde iyiyi kötüden ayıran manevi duygu Zaif : zayıf, dayanıksız

 

Y

YİĞİDO

Üye

Kademeli

• 16 Ara 2011

• #170

Kur'anın mertebe-i irşadında öyle bir genişlik var ki; bir tek dersinde, Hazret-i Cibril (A.S.), bir tıfl-ı nevreside ile omuz omuza o dersi dinler, hisselerini alırlar. Ve İbn-i Sina gibi en dahi feylesof, en ami bir ehl-i kıraatla diz dize aynı dersi okurlar, derslerini alırlar. Hatta bazan olur ki; o ami adam, kuvvet ve safvet-i iman cihetiyle, İbn-i Sina'dan daha ziyade istifade eder.
Hem Kur'anın içinde öyle bir göz var ki; bütün kâinatı görür, ihata eder ve bir kitabın sahifeleri gibi kâinatı göz önünde tutar, tabakatını ve âlemlerini beyan eder. Bir saatin san'atkarı nasıl saatini çevirir, açar, gösterir, tarif eder; Kur'an dahi, elinde kâinatı tutmuş öyle yapıyor.

(Bediüzzaman Said Nursi - 19. Mektub'dan)

Lügatler
Âlem :dünya, kâinat
Âmî :avamca, cahil,ileri gelenden olmayan
Beyan :izah, açıklama, anlatma
Cibril :Cebrail isimli melek
Cihet :yön, taraf
Dahi :harikulade zeka ve hikmet sahibi
Ehl-i kıraat :okuyanlar, Kur’an okuyanlar
Feylesof: felsefeci
Hazret :hürmet edilecek büyük, önder
Hisse :pay, nasip, kısmete düşen kısım
İhata : kuşatma, kapsama
İstifade :faydalanma
Kâinat : evren, yaratılanların hepsi
Mertebe-i irşad :uyarma mertebesi, uyarıcı yön
Safvet-i iman :saf iman sahibi olmak, şüphesiz inanmak
Sahife :sayfa
Tabakat :tabakalar, gruplar, katlar, dereceler
Tıfl-ı nevreside :yeni yetişmiş çocuk
Ziyade : fazla, daha çok, fazlasıyla

 

Y

YİĞİDO

Üye

Kademeli

• 17 Ara 2011

• #171

Felsefenin halis bir tilmizi, bir firavundur. Fakat menfaati için en hasis şeye ibadet eden bir firavun-u zelildir. Her menfaatli şeyi kendine "Rab" tanır. Hem o dinsiz şakird, mütemerrid ve muanniddir. Fakat bir lezzet için nihayet zilleti kabul eden miskin bir mütemerriddir. Şeytan gibi şahısların, bir menfaat-ı hasise için ayağını öpmekle zillet gösterir deni bir muanniddir. Hem o dinsiz şakird, cebbar bir mağrurdur. Fakat kalbinde nokta-i istinad bulmadığı için zatında gayet acz ile aciz bir cebbar-ı hodfüruştur. Hem o şakird, menfaatperest hodendiştir ki; gaye-i himmeti, nefs ve batnın ve fercin hevesatını tatmin ve menfaat-ı şahsiyesini, bazı menfaat-ı kavmiye içinde arayan dessas bir hodgamdır.
(Bediüzzaman Said Nursi - 12. Söz'den)
Lügatler

Âciz :güçsüz, zayıf Acz: âcizlik, güçsüzlük Batn :iç, karın, insanın içi Cebbar :istediğini mutlaka yapan, dilediğine muktedir Cebbar-ı hodfuruş :kendini beğenmiş zorba Deni :soysuz, alçak, ahlâksız Dessas :çok aldatıcı, çok hilekâr Ferc :dişi tenâsül yeri, yarık, çatlak, cinsel uzuv Firavun-u zelil :alçaklık sahibi azgın insan Gaye-i himmet :kalben yönelme gayretinin gayesi Halis :katıksız, saf, duru, hilesiz Hasis :kötülük, fenâ tabiat, fenalık Hevesat :hevesler, boş batıl ve günah olan istek ve arzular Hodendiş :kendi için endişe eden, kendini düşünen Hodgam :kendi keyfini düşünen,kendini beğenmiş İbadet :Allah’ın emirlerini yapmak, sevaplı ve ihlâslı iş yapmak Mağrur :gururlu, boş bir şeye güvenen, kibirli

Menfaat :fayda, kâr, gelir Menfaat-ı hasise :kötü menfaat Menfaat-i kavmiye :kabilenin menfaati Menfaat-i şahsiye :şahsi menfaat Menfaatperest :yaptığı işin sadece şahsi çıkar yönünü düşünen Miskin :çok fakir, uyuşuk, tenbel, zavallı Muannid : inatçı, direnen Mütemerrid :inatçı, ısrar eden, dik kafalılık eden Nefis :insanın kendisi Nihayet: son Nokta-i istinad :dayanak noktası Rabb :âlemleri ve içindekileri idare edip terbiye ve rızık veren(Allah) Şâkird: talebe Tatmin :ikna etmek, rahatlatmak Tilmiz :çırak, talebe Zat : hürmete layık kimse, kişi Zillet :alçaklık, aşağılık