Abdestin Şekli - Abdest Nasıl Alınır anlatım erkek ve bayanlar için, Mazmaza nedir anlamı mazmaza ne demek?
Abdest almaya başlayacak kimsenin yapması ve riayet etmesi gereken hususları şöyle sıralayabiliriz:
Ayakyoluna (tuvalete) girmeden önce:
"Allahümme inni eûzü bike mine'l-Hubusi ve'l-Habâis" Türkçe anlamı: "Allahım! Her türlü maddi-manevi pisliklerden, sıçrıntılardan sana sığınırım." diyerek sol ayakla girer. Defi hacet esnasında sıçrıntılardan kendini korumaya özen göstermelidir. Bilhassa erkekler mümkün olduğu kadar öksürerek veya yerinde hareket ederek veya yürüyerek kurulandıktan sonra suyu kullanmalıdır. (Bununla ilgili geniş açıklama, istibra ve istinca başlığı altında izah edildi, istibra ve istinca.)
Ayakyolundan çıktıktan sonra da şu dua okunur: "Elhamdü lillahillezi ezhebe annil-ezâ ve âfânî". Türkçe anlamı: "Benden sıkıntıyı gideren (yararlı maddeleri alıkoyup, yaramayanları ifraz imkânı bahşeden) ve beni afiyete kavuşturan Allah'a hamd ederim."
Resûlullah (sallallâhu aleyhi ve sellem)'in sünnetine uygun ve adabına riayet edilerek ayrıca dört mezhebin farz saydığı hususları da içerecek şekilde abdest alınmalıdır.
Abdest almaya başlarken Allah (c.c.)'ın huzuruna çıkılacağının şuur ve bilincinde olmak, O yüce zat'ın huzuruna çıkmak üzere (namaz için) hazırlık yaptığını akıldan çıkarmamak gerekir. Bu şuur ve düşünce içinde çeşme başına gelinir, abdest suyunun elbiseye sıçramayacağı bir vaziyet alınır, mümkünse kıbleye dönülerek Euzü-besmeleyi okur ve şu niyeti getirir: "Neveytü en etevaddae lieclis-salâti ve liraf'il-hadesi takarruben lillahi teâlâ". Türkçe anlamı: "Niyet ettim abdestsizliği giderip namaz kılmak ve Allah rızasına yaklaşıp hoşnutluğuna kavuşmak için abdest almaya..."
Hanefi Mezhebinde niyet sünnettir. Şafiilerde farz olup suyu yüzüne götürürken niyet edilir. Abdest alınışında şu mana hatırlanmalıdır: "Allahım, çok sinsi ve yüzsüz olan şeytanın kalbime -abdest esnasında veya namaz esnasında- sokacağı her türlü vesvese ve kötü düşüncelerden sana sığınırım. Zira onun üstesinden ancak sen gelirsin. Verdiğin sonsuz nimetlerin şükrünü eda etmekten, karşılığını yerine getirmekten acz içindeyim. İşte ben Yüce adını anıyor ve emirlerine uymak üzere senin huzuruna çıkmaya hazırlanıyorum. Maddi-manevi her türlü pisliklerden temizlenip arınmak ve böylece emrine itaat etmek için sana yöneliyorum."
Euzü besmele ve niyetten sonra başta eller (sabun kullanılarak) yıkanır. Şayet cilt üzerinde hamur, boya, sakız gibi maddeler varsa temizlenir. Parmakta yüzük varsa oynatılır. Sonra şu dua okunur:
"Elhamdü lillahi ala'l-İslâmi ve ni'amih,, elhamdü lillahillezi ce'alel-mâe tahûran ve'l-tslâme nûran, Rabbi E'uzü bike min hemezati'ş-şeyâtini ve euzü bike Rabbi en yahdurun, Allahümmeh-faz yedeyye minel ma'asî küllihâ." Türkçe anlamı: "Islâm olduğumdan ve onun bunca bahşettiği nimetlerden dolayı Allah'a hamd ederim. İslâmiyet'i bir nur ve suyu temizleyici kılan Allah'a hamd olsun. Allahım! Şeytanların vesveselerin
ve burada hazır bulunmalarından sana sığınırın. Allah Ellerimi sana karşı isyandan koru.
MAZMAZA: Ağzına üç kere su verip çalkalamak, misv veya -varsa- fırça ile bunlar yoksa sağ elin parmaklarıyla ağız dişler temizlenir. Üç defa da burna su çekilip sol elle burul temizlenir. Oruçlu olmayan kimse ağız ve burnunun her yerine suyun iyice ulaşmasını sağlamalıdır.
Ağzı yıkarken şu dua okunur: "Allahümme e'ınni ala tilaveti kitabike ve kesratin bizzikri leke." Türkçe anlamı: "Allah'ım! Kur'ân-ı Kerim okumakta ve seni çok zikredip anmakta bana yardım et."
Burna üç defa su çekip temizlerken de şu dua okunur: "Allahümme erihni râihate'l-cenneti ve ente râdin 'anni" Türkçe anlamı: "Allah'ım! Benden razı olduğun halde cennet kokularını bana tattır."
Sonra üç kere yüz yıkanır. Varsa sakalın içinden parmaklar geçirilerek suyun sakal diplerine ulaşması sağlanır. Yüz yıkanırken şu dua okunur: "Allahümme beyyıd vechi yevme tebyaddu vücûhün ve tesveddü vücûh." Türkçe anlamı: "Allah'ım! Bazı yüzlerin beyazlanacağı ve bazı yüzlerin de kararacağı günde yüzümü ak eyle."
Bir hatırlatma: Daha önce de geçtiği gibi abdestte niyet Hanefilere göre sünnet olup abdestin başlangıcında yapılır. Şafiilerde ise niyet farz olup, yüzü ilk yıkamaya başlarken niyet getirilir.
Yüz yıkandıktan sonra dirsekle birlikte sağ kol üç defa yıkanır. Sağ kol yıkanırken de şu dua okunur: "Allahümme a'tınî kitabi biyeminî ve hâsibnî hisaben yesiran." Türkçesi: "Allahım! Kitabımı sağ tarafımdan ver ve sorgulanmamı kolay eyle."
Sonra aynı şekilde sol kol dirsekle birlikte üç defa yıkanır. Sol kol yıkanırken de şu dua okunur: "Allahümme la tu'tınî kitâbî bişimâlî velâ min verâi zahrî velâ tuhâsibnî hisâben şedîden." Türkçe Anlamı: "Allahım! Amel defterimi sol tarafımdan ve arkamdan verme, sorgulanmamı da zorlaştırma."
Sonra sağ el ıslatılarak avuç ve parmakların içiyle başın üstü bir defa mesh edilir (üç defa mesh etmek sünnettir.) Başı mesh ederken şu dua okunur: "Allahümme harrim şa'rî ve beşerî ale'n-Nâr." Türkçe Anlamı: "Allahım! Saçımı ve derimi (vücudumu) cehennem ateşine haram kıl."
Eller yine ıslatılarak başparmakla kulağın dışı veya serçe parmakla içi mesh edildikten sonra her iki elin arkasıyla boyun da mesh edilir.
Kulakları mesh edip (yıkarken) şu dua okunur: “Allahümmec'alnî minellezîne yestemi'ûnel-kavle feyettebi'ûne ahsenehu". Türkçe Anlamı: "Allahım! Beni sözü işitip dinleyen ve en güzeline uyanlardan eyle."
En son olarak da önce sağ sonra sol ayak, parmak uçlarından başlanarak topuk ve aşık kemikleri de dahil olmak üzere yıkanır. Kuru bir yer bırakmamaya ve bilhassa parmak aralarım yıkamaya özen gösterilir. Sağ ve sol ayaklar yıkanırken şu dua okunur: "Allahümme sebbit kademeye ale's-sırâti yevme tezillü fîhil-akdâm." Türkçe anlamı: "Allahım! Ayakların cehenneme kayacağı günde ayaklarımı sırat (köprüsü) üzerinden kaydırma."
Abdest esnasında Resûlullah (sallallâhu aleyhi ve sellem)'e salât ü selam getirmek, kelime-i şehadeti okumak, (içilebilir ise) abdest alınan sudan içmek ve Kadir suresini okumak da abdestin âdâbındandır.
Özürlülerle ilgili abdest ve teyemmüm, gusül gibi konular ilmihal kitaplarına müracaat edilmelidir.
Diğer bir husus, abdest ve namaz için niyetler ve namaz j dışındaki diğer duaların Arapça okunması şart değildir, önemli olan, abdest alınırken ve Allah'ın huzuruna çıkılacağı zaman işin bilincinde olmaktır.
Yukarıda geniş bir şekilde abdestin nasıl alınacağını ve abdest esnasında okunacak duaları Türkçe anlamlarıyla yazmış olduk. Abdestin farz ve sünnetlerine de değindikten sonra kitabımızın asıl konusu namaza geçeceğiz.
Yazar: Ramazan IŞIK/Namaz Gerçeği
Abdest nasıl alınır geniş olarak anlatımı bu şekildedir.
Abdest almaya başlayacak kimsenin yapması ve riayet etmesi gereken hususları şöyle sıralayabiliriz:
Ayakyoluna (tuvalete) girmeden önce:
"Allahümme inni eûzü bike mine'l-Hubusi ve'l-Habâis" Türkçe anlamı: "Allahım! Her türlü maddi-manevi pisliklerden, sıçrıntılardan sana sığınırım." diyerek sol ayakla girer. Defi hacet esnasında sıçrıntılardan kendini korumaya özen göstermelidir. Bilhassa erkekler mümkün olduğu kadar öksürerek veya yerinde hareket ederek veya yürüyerek kurulandıktan sonra suyu kullanmalıdır. (Bununla ilgili geniş açıklama, istibra ve istinca başlığı altında izah edildi, istibra ve istinca.)
Ayakyolundan çıktıktan sonra da şu dua okunur: "Elhamdü lillahillezi ezhebe annil-ezâ ve âfânî". Türkçe anlamı: "Benden sıkıntıyı gideren (yararlı maddeleri alıkoyup, yaramayanları ifraz imkânı bahşeden) ve beni afiyete kavuşturan Allah'a hamd ederim."
Resûlullah (sallallâhu aleyhi ve sellem)'in sünnetine uygun ve adabına riayet edilerek ayrıca dört mezhebin farz saydığı hususları da içerecek şekilde abdest alınmalıdır.
Abdest almaya başlarken Allah (c.c.)'ın huzuruna çıkılacağının şuur ve bilincinde olmak, O yüce zat'ın huzuruna çıkmak üzere (namaz için) hazırlık yaptığını akıldan çıkarmamak gerekir. Bu şuur ve düşünce içinde çeşme başına gelinir, abdest suyunun elbiseye sıçramayacağı bir vaziyet alınır, mümkünse kıbleye dönülerek Euzü-besmeleyi okur ve şu niyeti getirir: "Neveytü en etevaddae lieclis-salâti ve liraf'il-hadesi takarruben lillahi teâlâ". Türkçe anlamı: "Niyet ettim abdestsizliği giderip namaz kılmak ve Allah rızasına yaklaşıp hoşnutluğuna kavuşmak için abdest almaya..."
Hanefi Mezhebinde niyet sünnettir. Şafiilerde farz olup suyu yüzüne götürürken niyet edilir. Abdest alınışında şu mana hatırlanmalıdır: "Allahım, çok sinsi ve yüzsüz olan şeytanın kalbime -abdest esnasında veya namaz esnasında- sokacağı her türlü vesvese ve kötü düşüncelerden sana sığınırım. Zira onun üstesinden ancak sen gelirsin. Verdiğin sonsuz nimetlerin şükrünü eda etmekten, karşılığını yerine getirmekten acz içindeyim. İşte ben Yüce adını anıyor ve emirlerine uymak üzere senin huzuruna çıkmaya hazırlanıyorum. Maddi-manevi her türlü pisliklerden temizlenip arınmak ve böylece emrine itaat etmek için sana yöneliyorum."
Euzü besmele ve niyetten sonra başta eller (sabun kullanılarak) yıkanır. Şayet cilt üzerinde hamur, boya, sakız gibi maddeler varsa temizlenir. Parmakta yüzük varsa oynatılır. Sonra şu dua okunur:
"Elhamdü lillahi ala'l-İslâmi ve ni'amih,, elhamdü lillahillezi ce'alel-mâe tahûran ve'l-tslâme nûran, Rabbi E'uzü bike min hemezati'ş-şeyâtini ve euzü bike Rabbi en yahdurun, Allahümmeh-faz yedeyye minel ma'asî küllihâ." Türkçe anlamı: "Islâm olduğumdan ve onun bunca bahşettiği nimetlerden dolayı Allah'a hamd ederim. İslâmiyet'i bir nur ve suyu temizleyici kılan Allah'a hamd olsun. Allahım! Şeytanların vesveselerin
ve burada hazır bulunmalarından sana sığınırın. Allah Ellerimi sana karşı isyandan koru.
MAZMAZA: Ağzına üç kere su verip çalkalamak, misv veya -varsa- fırça ile bunlar yoksa sağ elin parmaklarıyla ağız dişler temizlenir. Üç defa da burna su çekilip sol elle burul temizlenir. Oruçlu olmayan kimse ağız ve burnunun her yerine suyun iyice ulaşmasını sağlamalıdır.
Ağzı yıkarken şu dua okunur: "Allahümme e'ınni ala tilaveti kitabike ve kesratin bizzikri leke." Türkçe anlamı: "Allah'ım! Kur'ân-ı Kerim okumakta ve seni çok zikredip anmakta bana yardım et."
Burna üç defa su çekip temizlerken de şu dua okunur: "Allahümme erihni râihate'l-cenneti ve ente râdin 'anni" Türkçe anlamı: "Allah'ım! Benden razı olduğun halde cennet kokularını bana tattır."
Sonra üç kere yüz yıkanır. Varsa sakalın içinden parmaklar geçirilerek suyun sakal diplerine ulaşması sağlanır. Yüz yıkanırken şu dua okunur: "Allahümme beyyıd vechi yevme tebyaddu vücûhün ve tesveddü vücûh." Türkçe anlamı: "Allah'ım! Bazı yüzlerin beyazlanacağı ve bazı yüzlerin de kararacağı günde yüzümü ak eyle."
Bir hatırlatma: Daha önce de geçtiği gibi abdestte niyet Hanefilere göre sünnet olup abdestin başlangıcında yapılır. Şafiilerde ise niyet farz olup, yüzü ilk yıkamaya başlarken niyet getirilir.
Yüz yıkandıktan sonra dirsekle birlikte sağ kol üç defa yıkanır. Sağ kol yıkanırken de şu dua okunur: "Allahümme a'tınî kitabi biyeminî ve hâsibnî hisaben yesiran." Türkçesi: "Allahım! Kitabımı sağ tarafımdan ver ve sorgulanmamı kolay eyle."
Sonra aynı şekilde sol kol dirsekle birlikte üç defa yıkanır. Sol kol yıkanırken de şu dua okunur: "Allahümme la tu'tınî kitâbî bişimâlî velâ min verâi zahrî velâ tuhâsibnî hisâben şedîden." Türkçe Anlamı: "Allahım! Amel defterimi sol tarafımdan ve arkamdan verme, sorgulanmamı da zorlaştırma."
Sonra sağ el ıslatılarak avuç ve parmakların içiyle başın üstü bir defa mesh edilir (üç defa mesh etmek sünnettir.) Başı mesh ederken şu dua okunur: "Allahümme harrim şa'rî ve beşerî ale'n-Nâr." Türkçe Anlamı: "Allahım! Saçımı ve derimi (vücudumu) cehennem ateşine haram kıl."
Eller yine ıslatılarak başparmakla kulağın dışı veya serçe parmakla içi mesh edildikten sonra her iki elin arkasıyla boyun da mesh edilir.
Kulakları mesh edip (yıkarken) şu dua okunur: “Allahümmec'alnî minellezîne yestemi'ûnel-kavle feyettebi'ûne ahsenehu". Türkçe Anlamı: "Allahım! Beni sözü işitip dinleyen ve en güzeline uyanlardan eyle."
En son olarak da önce sağ sonra sol ayak, parmak uçlarından başlanarak topuk ve aşık kemikleri de dahil olmak üzere yıkanır. Kuru bir yer bırakmamaya ve bilhassa parmak aralarım yıkamaya özen gösterilir. Sağ ve sol ayaklar yıkanırken şu dua okunur: "Allahümme sebbit kademeye ale's-sırâti yevme tezillü fîhil-akdâm." Türkçe anlamı: "Allahım! Ayakların cehenneme kayacağı günde ayaklarımı sırat (köprüsü) üzerinden kaydırma."
Abdest esnasında Resûlullah (sallallâhu aleyhi ve sellem)'e salât ü selam getirmek, kelime-i şehadeti okumak, (içilebilir ise) abdest alınan sudan içmek ve Kadir suresini okumak da abdestin âdâbındandır.
Özürlülerle ilgili abdest ve teyemmüm, gusül gibi konular ilmihal kitaplarına müracaat edilmelidir.
Diğer bir husus, abdest ve namaz için niyetler ve namaz j dışındaki diğer duaların Arapça okunması şart değildir, önemli olan, abdest alınırken ve Allah'ın huzuruna çıkılacağı zaman işin bilincinde olmaktır.
Yukarıda geniş bir şekilde abdestin nasıl alınacağını ve abdest esnasında okunacak duaları Türkçe anlamlarıyla yazmış olduk. Abdestin farz ve sünnetlerine de değindikten sonra kitabımızın asıl konusu namaza geçeceğiz.
Yazar: Ramazan IŞIK/Namaz Gerçeği
Abdest nasıl alınır geniş olarak anlatımı bu şekildedir.
Son düzenleme:
