Tasavvuf Sözlüğü

[Nurun Ala Nur]

- ÂB: SU

- ABD: KUL

- ÂBİD(< İBÂDET): İBÂDET EDEN

- ADÂLET: HAKKINI VERMEK, DOĞRULUK, EŞİTLİK | BİR ŞEYİN AİT OLDUĞU YERDE OLMASI, HERHANGİ BİR ŞEYİ YERLİ YERİNDE BULUNDURMAK

- ADÂVET: DÜŞMANLIK, YAĞILIK

- ADEM: YOKLUK

- ÂDEM: İLK YARATILAN İNSAN VE PEYGAMBER

- ÂDEM: ELİF-DAL-MİM (yazılışı), KIYAM-RÜKU-SECDE (Remz'i/Simgesi/Anlamı)

- ADESE: DÜRBÜN | MERCEK | MERCİMEK

- ADL Ü İHSAN: ADÂLET VE İYİLİK

- AFÎF(< İFFET): İFFETLİ, NÂMUSLU, TEMİZ

- AGYÂR(< GAYR): YABANCILAR, BAŞKALAR

- AHÂDİYYET: BİRLİK | ÖZELLİKLE ALLAH'IN BİRLİĞİ

- AHÎ: KARDEŞ

- AHİD(AHD): SÖZ, SÖZLEŞME, SÖZ VERME | AND, YEMİN | DEVİR, ZAMAN, GÜN

- AHLÂK: ALLAH'A AİT OLANLARIN TOPLAMI

- AHLÂM(< HULM[(ar) AKIL]): RÜYÂLAR, HULYÂLAR, UYKUDA GÖRÜLEN ŞEYLER | AÇIK SAÇIK RÜYÂLAR | DÜŞÜ AZMALAR

- AHLÂT(< HILT): KARIŞAN ŞEYLER | İNSAN GÖVDESİNDE FARZOLUNAN DÖRT UNSUR YA DA USÂRE(KAN, SALYA, SAFRA, DALAK)(AHLÂT-I ERBAA)

- AHVÂL(< HÂL): OLUŞLAR, BULUNUŞLAR, HALLER, DURUMLAR

- ÂKIBET: NİHÂYET, SON

- AKIL(< UKUL ve IKAL): BAĞ | ESKİDEN DEVELERİN AYAĞINA BAĞLADIKLARI BAĞ | KENDİSİNİ, GEREKSİNİMİ DUYULAN ŞEYİ, KENDİSİ ARACILIĞI İLE ELDE EDİLEN ÖZEL BİR SIFATLA KAYITLANDIRILMIŞ ZÂT

- AKÎDE: İLKE, ÎMAN, DÎNÎ İNANIŞ

- AKİS: ÇARPMA, ÇARPIP GERİ DÖNME | YANSIMA

- AKL-I KÜLL: SİMGESİ LÂM HARFİDİR BU HARF İLK YARATILAN AKLA TEKABÜL EDER AKIL, ALLAH'TAN GELMİŞTİR VE TAAYYÜN-Ü EVVELİN'DİR

- AKL-I SELÎM: SAĞDUYU

- AKS-ÜL-AMEL: TEPKİ

- ALÂ: ÜSTÜN

- ÂLÂ: İHSANLAR, BAHŞİŞLER | KİRLETEN

- ALÂ MERÂTİBİHİM: RÜTBELERİNE VE DERECELERİNE GÖRE, SIRASIYLA (ALE-D-DERECÂT)

- ÂLÂYİŞ: BULAŞIKLIK, BULAŞMA | DEPDEBE, TANTANA, GÖSTERİŞ (BU ANLAMI UYDURMA OLMAKLA BİRLİKTE YAYGINDIR)

- ÂLÎ: YÜCE, ULU | KEMALÂTI KENDİNDE TOPLAYAN

- ÂMÂ: ALTINDA VE ÜSTÜNDE HAVA BULUN(MAY)AN BULUT

- ÂMÂL(< EMEL): ÜMİTLER, DİLEKLER, İSTEKLER

- AMEL: NİYETİN TEZAHÜR ETMİŞ HALİ

- ÂN-I DAİM: GÜNEŞ

- ANHÂ MİNHÂ : ŞUNDAN BUNDA, ŞU BU, ÖTEBERİ, ŞÖYLE BÖYLE EDEREK

- ÂRÎ: ÇIPLAK | HÜR

- ÂRİYET: ÖDÜNÇ, EĞRETİ

- ARŞ-ÜR RAHMAN: BEYİN | AKL-I KÜLL'E ERİŞEN İNSANIN ZEKÂ YÜKSEKLİĞİDİR (bkz SAHİB-İ ZAMAN)

- ÂSÂN: KOLAY

- ASHÂB: (bkz ESHÂB)

- ÂS(İ)TÂNE: BÜYÜK TEKKE | MERKEZ | EŞİK | PAYİTAHT

- ASR: ZAMAN, YÜZYIL | İKİNDİ VAKTİ

- ASR-I SAADET: ÖMRÜNÜ SAADETE KAVUŞTURAN KİŞİ

- ÂSÛDE: RAHAT, DİNÇ OLAN

- ÂŞİKÂR: BELLİ, AÇIK, MEYDANDA

- AŞK:

- ÂŞIK: KENDİNDE VÜCÛD OLMAYAN ZÂT

- ÂTIFET: KARŞILIKSIZ SEVGİ, İYİLİKSEVERLİK

- ÂTÎ(< İTYÂN): GELECEK, GELEN KİŞİ/ŞEY | GELECEK ZAMAN, İSTİKBAL | ÖNDE, AŞAĞIDA

- AVDET: GERİ GELME, DÖNÜŞ

- AYÂL: AİLE

- ÂYET: KUR'AN-I KERİM'İN HERHANGİ BİR CÜMLESİ | ALÂMET, NİŞAN | DELİL

- AYN(< A'YÂN, UYÛN): GÖZ | ASLI, KENDİSİ | BİR ŞEYİN EŞİ, TIPKISI | KAYNAK, PINAR

- A'YÂN-I SÂBİTE: ŞEKLE BÜRÜNMEDEN ÖNCEKİ ÂLEM

- A'ZÂ(< UZV): ORGANLAR, ÜYELER

- AZA': SABIR | CENÂZE ALAYI | BAŞSAĞLIĞI ZİYARETİ

- ÂZÂDE: HÜR, SERBEST

- AZÎMET: GİTME, GİDİŞ

- AZÎZ: MUHTEREM, SAYIN, İZZETLİ, ONURLU, GÜÇLÜ | SEVGİLİ

BÂ-HUSÛS: ÖZELLİKLE, EN ÇOK

- BÂB: KAPI | BÖLÜM, KONU BAŞLIĞI

- BÂD-İ SABÂ: SABÂ RÜZGÂRI, DOĞUDAN ESEN HAFİF, HOŞ RÜZGÂR | (müzikte) ADI MANZUM ANONİM BİR EDVARDA GEÇEN MAKAM

- BAHİR: DENİZ, DERYÂ

- BÂHİR: EKİN SULAYICI, SULAYAN

- BÂHİR: BELLİ, BESBELLİ, AÇIK, APAÇIK | IŞIKLI, PARLAK

- BAKARA: SIĞIR, İNEK

- BÂKÎ(< BEKA): TANRI | DÂİMÎ, KALICI

- BÂR: TANRI, ALLAH

- BÂR: AĞIRLIK, SIKINTI VERMEK

- BA'S: GÖNDERME, GÖNDERİLME | DİRİLTME

- BASÎRET: HAKK'TAN GÖRÜŞ, SEZİŞ

- BAST: YAYMA, AÇMA

- BÂTIL(< BUTLÂN): BOŞ, BEYHÛDE | ÇÜRÜK

- BATIN: KARIN | NESİL, SOY

- BÂTIN: İÇ | GİZLİ | BU GÖZLE GÖRÜLMEYEN

- BEDİÎ: GÜZEL, GÜZELLİK

- BEDÎİYYÂT: ESTETİK

- BE-HEME-HÂL: MUTLAKA, ELBETTE

- BEHİŞT: CENNET, UÇMAK

- BEHİYE(< BEHÂ): GÜZEL

- BEHRE-YÂB: HİSSE VE NASÎBİ OLAN

- BEKÂ: DEVAM, SEBAT | ÖLÜMSÜZLÜK

- BELÂ: EVET, HAYHAY, PEKÎ

- BELÂ: GAM, KEDER, MUSÎBET, ÂFER, CEZÂ, GAYET ZOR İŞ, BÜYÜK GAİLE

- BELÂ-Yİ MÜBREM: KAÇINILMAZ BELÂ

- BELÂDET: İZANSIZLIK, AKILSIZLIK, SERSEMLİK, BUDALALIK

- BELGÜ: AYET

- BELÎ: EVET

- BENDE: KUL, KÖLE, BAĞLI (bkz ABD)

- BERÂHÎN(< BÜRHÂN): DELİLLER, TANIKLAR

- BERÂT: BELGE

- BEREKET: NİMETTE BOLLUK VE İYİLİK | MEYMENET, SAÂDET, MUTLULUK

- BERİYYE: HALK, İNSANLAR | ÇÖL, KIR, SAHRÂ

- BERZAH: İKİ ŞEY ARASI, FASIL, BOŞLUK, SINIR ALANI, ÂLEM-İ DÜNYA İLE ÂLEM-İ ÂHİRET ARASI HAKK İLE HALK ARASI | ÖLÜLERİN RUHLARININ KIYÂMETE KADAR BULUNACAKLARI YER

- BEŞÛŞ: GÜLERYÜZLÜ, ŞEN

- BEYHÛDE: BOŞUNA

- BEYT: EV, ODA, HÂNE, OBA

- BEYT-İ MUKADDES: KUDÜS, MESCİD-İ AKSA, ALLAH SEVGİSİNDEN BAŞKA BİR ŞEYE BAĞLI OLMAYAN BİR GÖNÜL

- BEYT-İ ŞERİF: KÂBE

- BEYT-ULLAH: KÂBE, "ALLAH'IN EVİ", MÜ'MİN KÂMİLİN KALBİ

- BEZL: SAÇMAK, DAĞITMAK

- BÎ-ÇÂRE: ÇARESİZ, ZAVALLI

- BÎAT(aslı BEY'AT): KABUL VE TASDİK, İNTİSAB MUÂMELESİ, İNÂBE, İNTİSAB ETMEK, NASİB ALMAK, DERVİŞ OLMAK, AHD Ü PEYMÂN

- BİD'AT: SONRADAN MEYDANA ÇIKAN | PEYGAMBER ZAMANINDAN SONRA DİNDE MEYDANA ÇIKAN

- BİDÂYET: BAŞLAMA, BAŞLANGIÇ

- BÎ-GÂNE: KAYITSIZ, İLGİSİZ

- BİL-AKİS: TERSİNE

- BUĞZ: KİN, NEFRET, SEVMEME (bkz ADÂVET)

- BUHUR(< BAHR): DENİZLER

- BUHÛR: TÜTSÜ

- BURÛDET: KALPTEKİ SOĞUKLUK

- BÜHTÂN: YALAN, İFTİRA

- BÜKÂ': AĞLAMA, GÖZYAŞI DÖKME

- BÜKÂ-YI SÜRÛR: SEVİNÇTEN DOĞAN GÖZYAŞI

- BÜKÂ-YI ŞEDÎD: HÜNGÜR HÜNGÜR AĞLAMA

- BÜNYÂD: ASIL, ESAS, TEMEL | BİNÂ, İNŞAA, YAPI

- BÜREYDE: SERİNLİK

- BÜŞRÂ: MÜJDE, SEVİNÇLİ HABER

- BÜTÛN(< BATN): KARINLAR | NESİLLER, SOYLAR | İÇ

- CÂh: Îtİbar, Makam

- CÂmİ'(< Cem): Derleyen, Toplayan | İÇİne Alan, İÇİnde Bulunduran | İÇİnde Namaz Kilinan İbadet Yerİ

- CÂmİd(< CÜmÛd): DonmuŞ, Donuk | Cansiz

- Ceb(İ)r: Zor, Zorlama | DÜzeltme, Tamİr Etme

- Cedel: TartiŞma, Sert MÜnÂkaŞa | Kavga

- Celvet: Yerİnİ Yurdunu Terk Etmek

- CemÂl: YÜz GÜzellİĞİ

- Cemalullah: İnsanin YÜzÜ, Allah'in İnsana VerdİĞİ Kİtabin Ön Sayfasi, Yanİ Fatİha'si

- Cerbeze: GÜzel KonuŞma, Becerİklİlİk | Kurnazlik

- CevÂz: CÂİz Olma, İzİn, MÜsÂde

- Cevher: Maya, Öz | Akil

- Cevval: SÜreklİ Hareket Halİnde Olan

- Cezbe: TarÎkat Ehlİnİn Kendİnden GeÇme HÂlİ

- Cezm: Kesİn Karar, Nİyet | Bİr SÖzcÜĞÜn Sonundakİ Harf Ya Da Harekeyİ DÜŞÜrme

- Cİhet: Yan, YÖn, Taraf | YÜz, Yer | Neden, VesÎle, İlgİ | GÖrev, Hİzmet

- CÛd(cÛd-İ Kerem, CÛd-İ SehÂ): CÖmertlİk, El AÇikliĞi | TaŞmak, DiŞlaŞmak

- CÛŞ: CoŞma, Kaynama

- CÛŞ Û HurÛŞ: CoŞma Ve GÜrÜltÜ

- CÜnÛn: AŞkin Galİp Gelmesİ | Delİrme, Çildirma





- ÇÂr-i AnÂsir: DÖrt Unsur(hava, Su, Toprak, AteŞ)

- Çerag(/Ğ): Kandİl, Mum, IŞik | Otlama, Otlak

- ÇeŞm: GÖz


- DÂnÂ: Bİlen

- DÂreyn: DÜnya İle Âhİret, İkİ Âlem

- Def': Öteye İtme, Savma, UzaklaŞtirma | Verme, Ortadan Kaldirma | Gİderme

- Der-dest: Tutma, Elde Etme | Elde Olan, Yapilmakta Olan

- Der-uhde: ÜstÜne Alma, YÜklenme

- Derdeme: Yedİ Gezegen

- DerÛn(Î): İÇ Âlemİne İlİŞkİn | GÖnÜl, Kalp

- DervİŞ: ArandiĞi Yerde/arandiĞinda Bulunan

- Dest: El

- DestÂr: Sarik, TÜlbent, İmÂme

- DestÛr: İzİn, MÜsÂade, Ruhsat

- DevrÂn: DÎnÎ Folklor, Zİkrullah | DÜnyÂ, Felek, Zaman, TÂlİh, Kader | Devİr

- DİbÂce: BaŞlangiÇ, ÖnsÖz

- DÎdÂr: YÜz, Çehre

- DÎde: GÖz, GÖzÜn Nuru

- Dİl: GÖnÜl, YÜrek, Kalp

- Dİl-ÂgÂh: GÖnÜl Anlar | Kalbİ Uyanik | Bİlgİn

- Dİl-ÂzÂd: GÖnlÜ Bİr Şeyle İlgİlİ Olmayan, GÖnlÜ Rahat | HÜrrİyete KavuŞmuŞ

- Dİl-dÂr: Bİrİnİn GÖnlÜnÜ AlmiŞ, Sevgİlİ | AbdÜlbÂkİ Dede'nİn TerkİbettİĞİ 7 Makamdan Bİrİ

- Dost: HakÎkÎ Sevgİlİ, Allah | Seven Ve Sevİlen Kİmse

- DÛÇÂr: TutulmuŞ, UĞramiŞ, YakalanmiŞ

- DÛn: AŞaĞi, AŞaĞilik | AlÇak | Altta, AŞaĞida

- DÜrr-Ü YektÂ: YegÂne İncİ

- DÜstÛr: Kanun, Kaİde, Kural

- Ebad-i SelÂse: ÜÇ Boyut

- Eb-Ül-beŞer: Hz Âdem

- Ebced: Eskİ SÂmİ Abece Sirasina GÖre DÜzenlenmİŞ, ArapÇa'ya Aİt Seslerİ GÖsteren İmleÇ(harf)ler EklenmİŞ Ve Bu Siraya GÖre İmleÇlere, Bİrden Ona Sira İle, Ondan YÜze Onar Onar, YÜzden Bİne YÜzer YÜzer Olmak Üzere Bİrer Sayi DeĞerİ VerİlmİŞ Olan Arap İmleÇlerİnİn DİzİlİŞ Sirasi Ve BÜtÜnÜ Bu Harfler Sekİz Gruba Ayrildiktan Sonra, Aralarina Sesler Konularak Anlami Olmayan, Fakat Arap İmleÇlerİne Konu Olan Şu Sekİz SÖzcÜk Meydana GetİrİlmİŞtİr Ebced, Hevvez, HuttÎ, Kelemen, Sa'fes, KaraŞet, Sehhaz, Dazig+len

- EbrÂr(< Berr): Hayir SÂhİplerİ, İyİler | Dİndarlar, ÖzÜ SÖzÜ DoĞru Olanlar

- EbsÂr(< Basar): GÖzler, GÖrme Hassalari

- Ec(İ)r: Bİr İŞ, Hİzmet KarŞiliĞinda Verİlen Şey | Âhİrete Aİt MÜkÂfat, Sevap | Ücret

- Edeb: İyİ Terbİye, NezÂket, ZarÂfet | Elİne, Dİlİne, Belİne Sahİp Olmak (elİf, Dal, Be) (ç ÂdÂb) | Allah'a YaklaŞmanin ÖlÇÜsÜ | Davet, ÇaĞri | Üst Sevİye AhlÂki

- Efdal(< FÂdil, FÂzil): Daha FazÎletlİ | En ÂlÂ, ÜstÜn

- EĞe KemİĞİ (azm-İ Dil'Î): (hz Adem'İn) Sol Kaburga(si)

- Ehemmİyyet: DeĞerlİlİk, Önem

- Ehl: SÂhİp, MÂlİk, Mutasarrif Olan | Usta, Becerİklİ | EŞlerden Her Bİrİ

- Ehl-İ BÂtin: Hakk'in Sirrina ErmİŞler

- Ekber(< KebÎr): En BÜyÜk (ç EkÂbİr)

- Ekmel(< KÂmİl): Daha (en) KÂmİl, MÜkemmel Ve Kusursuz, Eksİksİz Olan

- Ekrem: En KerÎm, En CÖmert

- El-: DeĞİŞİmde DeĞİŞmeden Kalan | En YÜksek Ve Tanimlanamaz GerÇeklİk | Teo, Tao, Te, T, The

- El Tutmak: DervİŞ Olmak

- El'Ân: Şİmdİ, Şu Anda | HÂlÂ, Daha

- Elİf: Arap Abecesİnİn İlk Harfİ | Kesret, Çokluk, Yedİ Noktadan Meydana GelmİŞtİr

- ElÎf(< Ülfet): Ülfet Olunan, İstenİlen, AliŞilan Şey | AliŞmiŞ, AliŞkin, AliŞik

- ElÎm(< Elem): Çok Dert Ve Keder Veren, Acikli | Sizlatan, AĞritan, Acitan

- Emre: DervİŞ, İsteyen/taleb Eden

- EnÂnİyyet: Benlİk, Ego

- EnbİyÂ(< NebÎ): Peygamberler

- EndÂze: AltmiŞ Santİmetrelİk Bİr ÖlÇÜ | ÖlÇek | Tahmİn, Takdİr | Mertebe, Derece

- EnfÜs(< Nefs): Canlar, YaŞayanlar

- EnsÂr(< NÂsir): Yardim Edenler, Koruyanlar

- EnvÂ'(< Nev): ÇeŞİtler, TÜrler

- Erbaa: DÖrt

- ErbaÎn: Kirk | DervİŞlerİn HalvethÂnede Bulunduklari Kirk GÜn, Çİle Çikarmak

- ErkÂn(< RÜkn): Esaslar, Destekler | Reİsler

- Esfel-İ SÂfİlÎn: En Alt Mertebe, Cehennem

- EshÂb(< SÂhİb, Sahb): Sahİpler, Dostlar, Halk, MÂlİk Ve Mutasarrif Olanlar | Peygamberİmİzİ GÖrmek Ve Sohbetİne Ermek Şerefİnİ KazanmiŞ Kİmseler

- EslÂf(< Selef): Selefler, Öncekİler, GeÇmİŞler

- EŞek: TaŞiyici

- EŞekk: Çok Şek Sahİbİ, Fazla TereddÜt Eden

- EŞheb: Kir At | SoĞuk (gÜn) | GÜÇ İŞ | Arslan

- EŞhÜr-Ül-hurum: İslÂm'dan Önce, Harbİn Ve ÖlÜmÜn Haram Kabul EdİldİĞİ ArabÎ Aylarindan "zİlka'de, Zİlhİcce, Muharrem Ve Receb" Aylari

- EŞrÂt(< Şarat): AlÂmetler, NİŞanlar

- EtvÂr(< Tavr): Hal Ve Hareketler

- EtvÂr-i Seb'a: Nefsİn Yedİ Derecesİne GÖre DeĞİŞen Haller

- Evkaf(< Vakf): CÂmİ, Medrese, İmÂret Gİbİ HayrÂtin İdaresİne Ayrilan Arazİ, Bİna Vs | Vakiflar Genel MÜdÜrlÜĞÜ

- Evkat(< Vak[İ]t): Zamanlar, ÇaĞlar

- EvlÂ': Daha Uygun, Daha İyİ

- EvrÂd(< Vİrd): Okunmasi Âdet Olunan DÎnÎ Dualar, Her Zaman Dİlde Ve AĞizda DolaŞan SÖzler

- EvsÂf(< Vasf): Sifatlar, Kalİteler

- EvtÂd(< Veted): ZÜmre-İ RİcÂlullahtan DÖrt Kİmse | DÖrt Menzİlİ Vardir: Şark, Garb, Şİmal, CenÛb | AĞaÇ Ya Da Demİr Kaziklar, Dİrekler

- EvvÂb: Allah'a RÜcÛ Eden FenÂfİllah Makami

- Ey-v-allah: Hakk'a Teslİmİyet | PekÎ, Öyle Olsun | Allah'a Ismarladik | HİÇ İtİraz Etmemek

- EzkÂr(< Zİk[İ]r): Zİkİrler | Anmalar, Animsamalar, SÖylemeler

- FÂCİR(< FÜCÛR): FENA HUYLU, GÜNAHKÂR | AYYAŞ, SEFİH | HABÎS, REZİL, ŞERÎR, ŞAKÎ | YALANCI | KADINA DÜŞKÜN ERKEK, ERKEĞE DÜŞKÜN KADIN

- FADL: DÜNYADA RIZK, ÂHİRETTE CENNET

- FAHR: ÖVÜNME, ŞEREF, ONUR | ULULUK | ERDEM

- FÂİL: İŞLEYEN, YAPAN, EDEN | TE'SİRLİ

- FAKÎR(< FAKR): DERVİŞ, ALÇAKGÖNÜLLÜ, DÜNYALIĞI AZ OLAN, YOKSUL, PARASIZ | ALÇAKGÖNÜLLÜLÜK GÖSTEREREK "BEN" ANL----- GELEN (ç FUKARÂ)

- FAKR: ASLA AKLINA HAKK'TAN BAŞKA ŞEY GELMEYEN KİMSEYE VERİLEN İSM-İ MUHTAÇLIK

- FÂNÎ(< FENÂ): GEÇİCİ | ÖLÜMLÜ

- FARZÂ: FARZEDELİM Kİ, DİYELİM Kİ, OLA Kİ(FARAZÂ yanlıştır!)

- FÂRİG(< FERAĞ): VAZGEÇMİŞ, ÇEKİLMİŞ | RAHAT

- FASÂHÂT: GÜZEL VE AÇIK KONUŞMA, UZDİLLİLİK (FESÂHÂT değil!)

- FASIK(< FISK): ALLAH2IN EMİRLERİNİ TANIMAYAN, SAPKIN, GÜNAH İŞLEYEN, FESATÇI, KÖTÜLÜK EDEN

- FASL(< FUSÛL): AYIRMA, AYRILMA | KESİNTİ | BÖLÜM

- FASS: TAŞIN YÜZÜKTE OTURDUĞU YUVA | YÜZÜK TAŞI (FUSÛS)

- FÂŞ: MEYDANA ÇIKMA, DUYULMA, AÇIĞA VURMA

- FÂZIL: ERDEMLİ KİŞİ

- FAZÎLET: ERDEM

- FEHVÂ: MÂNÂ, ANLAM, MEFHUM, KAVRAM

- FELÂH: KURTULUŞ, SELÂMET, ONMA | MUTLULUK, KUTLULUK

- FENÂ': YOK OLMA, YOKLUK, GEÇİP GİTME

- FERÂGAT: VAZGEÇME, EL ÇEKME, ÖZVERİ

- FERÂSET(< FERES[Çok hızlı giden at]): ZEKÂNIN İNCELMİŞ VE HIZLANMIŞI | EDEB'İN KALBE İNİŞİ | ANLAYIŞTA ÖNE GEÇME | ZEKÂNIN GÖVDEYİ KONTROL ALTINA ALMIŞ ŞEKLİ (AKIL-ZEKÂ-FERASET: AYNI ŞEYİN DEĞİŞİK MERTEBELERDE ALDIĞI İSİMLER)

- FETÂ: GENÇ, DELİKANLI, YİĞİT, MERT (ç FİTYÂN) | CÖMERT, ELİ AÇIK | PUT KIRICI

- FEVERÂN: KAYNAMA, GALEYAN ETME | FIŞKIRMA

- FEVT: BİR DAHA ELE GEÇMEMEK ÜZERE KAYBETME, ELDEN ÇIKARMA, KAÇIRMA

- FEVZ: KURTULUŞ, ZAFER, NECAT, MUVAFFAKİYET, SELÂMET

- FEYZ: BOLLUK, VERİMLİLİK, BEREKET | İLİM, İRFAN

- FEYZ-İ AKDES: ZÂT ÂLEMİNDEN GELEN TECELLİYÂT | EN KUTSAL TECELLÎ, MÂNÂ

- FEYZ-İ İRFÂN: MA'NEN İLERLEMEK

- FEYZ-İ MUKADDES: SIFAT ÂLEMİNDEN GELEN TECELLİYÂT, MADDE

- FIKIH: BİR ŞEYİ, BİR SÖZÜ NEDENLERİ VE DERİNLİKLERİYLE, ZEVKİNE VARARAK ANLAMAK | ŞERÎAT İLMİ

- FIRAK(< FIRKA): CENNETLER | EHL-İ SÜNNET VE CEMAAT'TEN AYRILAN MEZHEPLER

- FIRKA: İNSAN GRUBU (ç FIRAK)

- FITRAT: VAROLUŞ ÖZELLİKLERİ

- FÎ-SEBÎL-İLLÂH: ALLAH YOLUNDA | KARŞILIK BEKLEMEKSİZİN

- FİRDEVS: CENNETLERİN ÂLÂSI, MAKSÛRE-İ RAHMÂN

- FİRKAT: DOSTLARDAN AYRILIK, AYRILIŞ

- FUÂD: KALP, YÜREK, GÖNÜL, KALPTEKİ YAŞAM NOKTASI (NOKTA-YI SÜVEYDA, NAZARGÂH-I İLÂHİ)

- FURSAT: UYGUN ZAMAN, ELVERİŞLİ DURUM(Dilimizde bir yanlış olarak, "fırsat" olarak yaygındır)

- FÜNÛN(< FENN): İLİM, SANAT, HÜNER

- FÜRÛÂT(< FER'): DAL, BUDAK | TOMURCUK | BİR ASLIN SONUCU | İKİNCİ DERECEDE ÖNEMLİ OLAN | ŞÛBE

- FÜTÜVVET: CÖMERTLİK

- FÜYÛZÂT(< FEYZ): BOLLUK, VERİMLİLİK, BEREKET | İLİM, İRFAN

- GADAB: ÖFKE, HİDDET, KIZGINLIK

- GAFÛR-ÜR-RAHÎM: ESİRGEYEN, SUÇ BAĞIŞLAYAN (ALLAH)

- GAİB(< GAYB,GIYÂB): GÖRÜNMEYEN (HAKÎKAT İLMİ İLE BİLİNİR) | HAZIR OLMAYAN, YOK OLAN, KAYIP | ÜÇÜNCÜ ŞAHIS, O

- GAİLE: DERT, SIKINTI, KEDER | FELÂKET, MUSÎBET | UĞRAŞTIRICI VE SIKINTILI İŞ | SAVAŞ, MUHÂREBE

- GALEBE: GALİP GELME, YENME, ÜSTÜNLÜK | ÇOKLUK, KALABALIK | ZAPTOLUNMAYACAK DERECEDE AZGIN

- GAMGÎN: GAMLANAN

- GANÎ: ZENGİN, VARLIKLI | ALLAH'IN ADLARINDAN BİRİ (ç AĞNİYÂ)

- GAR(GA UZUN OKUNUR): MAĞARA, İN

- GARÂBET: GARİPLİK, TUHAFLIK | NE DEMEK OLDUĞU HERKESÇE ANLAŞILMAYACAK SÖZCÜK VE TÂBİRLERİN SÖZ ARASINDA KULLANILMASI

- GARAZ: HEDEF, GAYE, MEYİL, İSTEK

- GARK OLMAK: KENDİNİ BIRAKMAYA RAZI OLMAK

- GAŞY: KENDİNDEN GEÇME, BAYILMA | KULUN HALKTAN UZAKLAŞIP HAKK'A VARMASI

- GAVS: YARDIMCI, İMDÂDA YETİŞEN | VELÎYULLAH | MEDET, NUSRET

- GAVS-İ A'ZAM: ABDÜLKADİR-İ GEYLÂNÎ (KUTB)

- GAYB: BELİRSİZ, BİLİNMEYEN GAYB-I İZÂFÎ(BİLİNMEYEN), GAYB-I MUTLAK(BİLİNMEYEN)

- GAYÛR(< GAYRET): GAYRETLİ, ÇOK ÇALIŞKAN | DAYANIKLI (GAYYÛR değil!)

- GAYZ: HİDDET, ÖFKE, KIZMA

- GAZAB: ÖFKE, HİDDET, KIZGINLIK

- GEDÂ: DİLENCİ, YOKSUL (ç GEDÂYÂN)

- GENC: HAZİNE

- GEVHER: ELMAS, CEVHER | İNCİ | DEĞERLİ TAŞ | BİR ŞEYİN ASLI, ESASI

- GIDÂ: İNSANI BESLEYEN ŞEYLER | İBÂDET | ZİKRULLAH (ç AĞDİYE)

- GINÂ': NAĞME | ESNÂ-YI ZİKİRDE OKUNAN İLÂHİLER

- GINÂ': ZENGİNLİK, BOLLUK | USANÇ, BIKKINLIK

- GIPTA: ARZU ETME, İMRENME

- GIŞÂ': ÖRTÜ, PERDEN, ZAR

- GIYÂS: YARDIM

- GÖBEK: ULVİ VE SÜFLİ(AYDINLIK VE KARANLIK) BÖLGELERİN BİRLEŞTİĞİ NOKTA

- GÖNÜL: İLÂHİ GÖRÜNÜŞÜN MEKÂNI(TECELLİGÂH'I İLÂHİ) | KALP GÖZÜ | FUAD

- GÖZ: ÖZ | ÖZ'ÜN AYNASI, KAPISI, DIŞLAŞMASI | ZÂT | "SUYUN AKMAYA BAŞLADIĞI KAYNAK"

- GUFRÂN: AFFETME, MERHAMET ETME

- GURÛB: BİR GÖK CİSMİNİN BATIDA GÖRÜNMEZ OLMASI, BATMASI

- GÜFTÂR: SÖZ

- GÜFTÂR-I ŞİRİN: TATLI SÖZ

- GÜL-BÂNG: DERGÂHLARDA DUÂDAN SONRA, HEP BİR AĞIZDAN YÜKSEK SESLE OKUNAN

- GÜLBANT: AŞIKLARIN DEMİ

- GÜMÂN: ZAN, SANMA, SEZME

- GÜNÂH: ALLAH İLE KULUN ARASINI AÇAN | ALLAH'IN EMİRLERİNE AYKIRI OLARAK GÖRÜLEN İŞ, DÎNÎ SUÇ

- GÜRÛH-I NÂCİ: SELÂMET EHLİ

- GÜZÎDE: SEÇİLMİŞ, SEÇKİN, BEĞENİLMİŞ

 

[Nurun Ala Nur]

HÂB: UYKU, RÜ'YÂ

- HABB(E): TÂNE(LER), TOHUM

- HABBE: DERVİŞLERİN GİYDİĞİ HAYDÂRİYE'NİN YAKASINA TAKILAN İKİ YUVARLAK TAŞ BU TAŞLAR NECEF YA DA AKİK OLUR (HASENEYN'İN MUHABBETİNE NİŞÂNE)

- HABÎB(< HUBB): SEVGİLİ, SEVEN, DOST

- HABÎR: HABERLİ, ÂLİM, ZEKİ, ANLAYIŞLI, BİLGİLİ | ALLAH

- HABÎS: PARASIZ OLARAK VERİLEN, BAĞIŞLANAN ŞEY

- HABÎS(< HUBS): KÖTÜ, ALÇAK, PİS, SOYSUZ

- HABÎS: UN HELVASI

- HABL-İ METÎN: ALLAH'IN KOPMAZ İPİ | İSLÂM DÎNİ

- HÂCÂT(< HÂCET): İSTEKLER, DİLEKLER

- HACER-ÜL ESVET: GÖZBEBEĞİ

- HÂCET: GEREK, GEREKLİLİK

- HACÎL: UTANMIŞ, UTANCINDAN YÜZÜ KIZARMIŞ

- HÂDÎ(< HİDÂYET): HİDÂYET EDİCİ, DOĞRUYA GÖTÜREN | KILAVUZ

- HÂDİM(< HİDMET): HİZMET EDEN, YARAYAN

- HADS: SEZGİ | ZAN, TAHMİN

- HAFÂ': GİZLİ OLMA, GİZLİLİK, KAPALILIK | KALP

- HÂFİR: HAFREDEN, KAZAN, KAZICI, ESKİ ESER ARAŞTIRAN

- HÂİZ: SAHİP, TAŞIYAN

- HÂK: TOPRAK

- HAKİR: DEĞERSİZ, AŞAĞI, BAYAĞI (HAKÎR değil!)

- HALÂS: KURTULMA, KURTULUŞ

- HÂLÂT(< HALET): HÂLLER, SÛRETLER, NİTELİKLER | MEYL, MUHABBET, AŞK, VİSAL

- HÂLÎ: HÂL'E MENSUP, ŞİMDİKİ

- HÂLİK: YARATAN, YOKTAN VAR EDEN, ALLAH

- HÂLİKIYYET: HÂLİKLİK, YARATICILIK

- HALÎL: SAMİMİ ARKADAŞ

- HALVET: YALNIZ, TENHA KALMA, TENHAYA ÇEKİLME | HALK'TAN AYRILIP HAKK İLE TENHA KALMAK

- HAMAKÂT: AHMAKLIK, BEYİNSİZLİK, BÖNLÜK (HALÂFET, HUMK, HÜTR)

- HAMD: ŞÜKÜR | ALLAH'I CEMAL VE CELÂL SIFATLARINA UYAR ŞEKİLDE ÖVMEK

- HÂMİD(< HAMD): ŞÜKREDEN

- HAMÎD(< HAMD): ÖVGÜ ANCAK ALLAH'A

- HAMİYYET: MİLLÎ ONUR VE HAYSİYET

- HÂN-KAH: TEKKE, MERKEZ DERGÂH, PÎR EVİ, KÂBETÜ'L-UŞŞÂK

- HÂNE-İ HAMMAR: MÜRŞİT

- HANEDÂN: KÖKTEN ASÎL VE BÜYÜK AİLE, OCAK | CÖMERT | KAPISI AÇIK

- HÂNMÂN: EV BARK, OCAK

- HANNÂN: ÇOK ACIYAN, ÇOK ACIYICI (ALLAH'IN ADLARINDAN)

- HARÂBÂT(< HARÂBE): DERGÂH

- HARÂM: CAİZ OLMAYANA DAVET EDEN | ŞERÎATÇE, DİNCE YASAK EDİLMİŞ ŞEY | TECÂVÜZ EDİLMESİ, DOKUNULMASI MEN' EDİLEN, KUTSAL, MÜBAREK

- HAREM: EHLİ DIŞINDA GİRMESİ YASAK OLAN YER

- HAREMEYN: MEKKE İLE MEDÎNE-İ MÜNEVVERE (MÜSLÜMAN OLMAYANLAR GİREMEZ)

- HARF-İ MUKATTA: AYN SİN KAF

- HARÎM: BİRİ İÇİN MUHTEREM VE MUKADDES OLAN ŞEYLER | HACILARIN, HAC ZAMANINDA BÜRÜNDÜKLERİ ÖRTÜ

- HARÎS(< HIRS): HIRSLI, GEREĞİNDEN FAZLA İSTEKLİ

- HÂRİS: SON DERECE HIRSLI OLAN

- HÂRİS(< HİRÂSET): BEKÇİ, GÖZCÜ, KORUYAN

- HÂR-İSTÂN(-ZÂR): DİKENLİK, ÇALILIK

- HASBÎ: KARŞILIKSIZ, BEDELSİZ | ALLAH RIZASI İÇİN YAPILAN İŞ

- HASBÜN-ALLAH VE Nİ-MEL-VEKÎL: BİZE ALLAH YETER, O HER İŞİMİZİ GÜZEL YAPAR

- HASEB: CED, ATA, BABA TARAFINDAN GELEN ŞEREF, SOY TEMİZLİĞİ

- HASED/HASET: KIŞKANÇLIK, ÇEKEMEMEZLİK | HAKKI ÖRTMEK (KÖKÜ KÜFÜRDÜR)

- HASEN: GÜZEL

- HASENÂT(< HASENE): İYİLİKLER, HAYIRLI İŞLER

- HASLET: MİZAÇ, İNSANIN YARADILIŞINDAKİ HUYU, DOĞASI

- HASLET-İ CEMÎLE: GÜZEL HUY

- HÂSS: ÖZEL | SAF, HÂLİS

- HAŞR: TOPLA(N)MA

- HAŞR Ü NEŞR: TOPLANMA VE DAĞILMA

- HAŞYE(T): KORKU, KORKMA

- HÂTEM: MÜHÜR, ÜSTÜ MÜHÜRLÜ YÜZÜK | HITAM | EN SON, NİHAYETE ERDİREN

- HÂTIR(< HUTÛR): ZİHİN, FİKİR | KEYİF, HÂL | GÖNÜL (FÜTÛHÂT[< FETH]-SÜNÛHÂT[< SÜNÛH]-ZUHÛRÂT[< ZUHÛR]-İLHÂMÂT[< İLHAM])(HÂTIR > İLM-İ LEDÜN)

- HATM-İ HÂCEGÂN: NAKŞÎ TARİKATİ MÜRİTLERİNİN ŞEYH HUZURUNDA DİZ ÇÖKÜP FİKRÎ VE NAZARÎ MÂSİVÂDAN TECERRÜD EDEREK ŞEYHE VE DOLAYISIYLA HAKKA VASL İLE YÖNELİP ŞEYHİN İŞARETLERİYLE "FÂTİHA, İHLÂS, İNŞİRAH" SÛRELERİNİ MUAYYEN ADETLERDE OKUMA

- HATT: ÇİZGİ | SATIR | YOL | YAZI | PARMAĞIN ONİKİDE BİRİ OLAN BİR ÖLÇÜ

- HATTÂT: EL YAZISI ÇOK GÜZEL OLAN | SANATKÂR

- HAVÂTIR(< HÂTIRA): HÂTIRALAR, FİKİRLER, DÜŞÜNCELER

- HAVF: KORKU, KORKMA | YILGI, FOBİ | SEVDİĞİNİ GÜCENDİRME(ME) KORKUSU

- HAVF Ü RECA: (örnek: İKİ ASLAN'IN GÖRÜŞ MESAFESİNİN ARASINDA OLMAK )

- HÂVÎ: İÇİNE ALAN, İÇERME, KAPSAYAN

- HAVL: TÂKAT

- HAVZ: ZÂT DERYASI

- HAYÂ: UTANMA, SIKILMA | NÂMUS, EDEP | GÜNAHDAN ÇEKİNMEK

- HAYÂT: DİRİLİK, CANLILIK

- HAYÂT-I CÂVİDÂN(Î): SÜREKLİ HAYAT

- HAYDAR: ARSLAN | CESUR, YİĞİT | HZ ALİ | ÖLÜMSÜZ DİRİ(HAYY)

- HAYDARİYYE: HIRKA ALTINA GİYİLEN KOLSUZ, KISA ELBİSE (HZ ALİ'nin giydiği)

- HAYR: HAYIRLI, İYİ, YARARLI

- HAYRÂT(< HAYR): HAYIRLI İŞLER | HAYIR İÇİN KURULAN MÜESSESELER(ÇEŞME, HASTAHANE, AŞHÂNE)

- HAYRET: ŞAŞMA, ŞAŞA KALMA

- HAYY: ALLAH'IN ADLARINDAN | DİRİ, CANLI

- HÂZIR: ZÂHİRDE GÖRÜNEN VE BİLİNEN, İLİMLE BİLİNEN

- HAZÎNE: MUHABBET İLE DOLU OLAN GÖNÜL

- HAZİNET-ÜL ESMA: TOPRAK

- HAZRET(HZ)(< HUZÛR)(KURB, PİŞ-GÂH): SAYGI İLE BÜYÜKLERE VERİLEN/KULLANILAN ÜNVAN | KALENDERCE BİR SESLENİŞ (ç HAZERÂT) | VARLIK MERTEBELERİNİN HER BİRİ

- HELÂL: DİNİN HÜKÜMLERİ BAKIMINDAN KULLANILABİLEN | HARAM OLMAYAN

- HEM: BİR, AYNI

- HEMCİNS: YARATILMIŞLARIN TÜMÜ | CİNSLERİ BİR OLAN, AYNI SOYDAN

- HEM-DEM: SIKI FIKI, CANCİĞER ARKADAŞ

- HEM-DEST: KUVVET VE KUDRETTE BERÂBER OLAN, ELELE VEREN | ORTAK | KUMAŞ DOKUYUCULUKTA BİR ÇIRAĞA, ARTIK TEK BAŞINA ÇALIŞABİLECEK SEVİYEYE GELDİĞİNİ BİLDİREN BERATI VEREN KİMSE

- HEM-DİL: DÜŞÜNCELERİ, YÜREKLERİ BİR OLAN, GÖNÜLDEŞ

- HERC Ü MERC: ALTÜST, KARMAKARIŞIK, ALLAK BULLAK, DARMADAĞINIK

- HERZE: BOŞ LÂKIRDI, SAÇMA

- HEVÂ: HEVES, İSTEK, ARZU | KEYİF

- HEVES: ARZU, İSTEK | GELİP GEÇİCİ İSTEK

- HIDIRELLEZ: HIZIR-İLYAS

- HIRKA: DERVİŞLERİN GİYDİĞİ KALIN KUMAŞTAN ELBİSE (ç HIRAK)

- HIZR, HIZIR: KUL SIKILDIĞI ZAMAN İMDADINA YETİŞEN PEYGAMBER

- HİCÂB: UTANMA, SIKILMA | PERDE | AYIP | SÜLÛKA ENGEL OLA(BİLE)N HERŞEY (ç HÜCÜB)

- HİCRÂN: AYRILIK(bkz fırak, fürkat, iftirâk) | UNUTULMAZ ACI, KEDER, İÇ ACISI

- HİCRET(< HECR): MEMLEKETTEN MEMLEKETE GÖÇ | HZ PEYGAMBER'İN MEKKE'DEN MEDİNE'YE GÖÇ ETMESİ(İSLÂM TARİHİNİN/TAKVİMİNİN BAŞI)(HİCRET-İ NEBEVİYYE)

- HİDÂYET: DOĞRU YOL | HAKK YOLUNA ERİŞME

- HİLÂF: KARŞI, ZIT | YALAN

- HİLÂFET: BİRİNİN YERİNİ TUTMA | PEYGAMBER VEKİLLİĞİ, HALÎFELİK

- HİLÂFIN(D)A: DIŞINDA, TERSİNE

- HİL'AT: KIYMETLİ KAFTAN (ç HİLA')

- HİLKAT: YARATILIŞ

- HİLM: İNSANIN DOĞASINDA OLAN YUMUŞAKLIK

- HİMÂYE(T): KORUMA, KOLLAMA

- HİMEM(< HİMMET): GAYRETLER, EMEKLER, ÇALIŞMALAR | ERMİŞLERİN MÂNEVÎ YARDIMLARI

- HİMMET: GAYRETLİ ÇALIŞMA, ÇABALAMA (ç HİMEM)

- HİSS: KUVVETLİ DUYGU, DUYMA KUVVETİ (ç AHSÂS)

- HİSS-İ SELÎM: SAĞDUYU, İLHÂMÂT-I RABBÂNÎ (fr BON SENS)

- HİSS KABL-EL-VUKÛ'(HİSS-İ MUKADDEM): ÖNSEZİ, ÖNCEDEN HİSSETME (fr PRÉSSENTIMENT)

- HİSSİY(Y)ÂT: SEZİŞLER, DUYGULAR

- HİTÂM: SON, NİHAYET | BİRME, TÜKENME | MÜHÜRÜN, BASILDIĞI KÂĞITTA KALAN İZİ

- HİZB: KISIM, BÖLÜK | CEMAAT, TÂİFE, TARAFTAR

- HİZMET: İŞ GÖRME, GÖREV (bkz HİDMET, HİDEMÂT)

- HİZMETNİŞİN: GÖREV ALAN, HİZMET EDEN, HİZMET EDENLERDEN

- HÛ: ALLAH (İSLÂM HARFLERİNDE EN DERİN HA HARFİ, EN SON MAHRECİ VAV HARFİDİR SON MAHRECİ BU İKİ HARF ARASINDADIR)

- HUDÂ: ALLAH | DOĞRU YOL GÖSTERME | KUR'AN-I KERÎM (bkz HİDÂYET)

- HUDÂYÎ: ULÛHİYYET | ALLAH'A MENSUP

- HUDÂYÎ-NÂBİT: ALLAH'IN VERDİĞİ (bkz HÜKM-İ İLÂHİ) | EKİLMEKSİZİN KENDİLİĞİNDEN BİTEN

- HUDDÂM(< HÂDEM): HİZMET EDENLER, HİZMETÇİLER

- HUDUR: HAZIR (KEŞF GEREK)

- HULÂSA: ÖZET (bkz ZÜBDE)

- HULÛS: SAFLIK, GÖNÜL TEMİZLİĞİ, SAMİMİYET

- HURÛF(< HARF): HARFLER

- HURÛF-İ MUKATAA: MÜSTAKİL HARFLER | KUR'ÂN'IN 29 SÛRESİNDEKİ ELİF, LÂM, MÎM, ELİF LÂM ELİF RÂ, KAF, SÂD, NÛN GİBİ HARFLER)

- HURÛŞ: COŞMA, TAŞMA, ŞAMATA, TELÂŞ, GÜRÜLTÜ

- HUSÛL: ÜREME, TÜREME, MEYDANA ÇIKIŞ

- HUŞÛ'(-HUZÛ): İNSANIN NEFSİNİ HOR VE HAKİR GÖRMESİ, ALÇAKGÖNÜLLÜLÜK, TEVÂZU

- HÜCCET: SENET, VESİKA, DELİL | SEÇKİN ÂLİMLERE VERİLEN ÜNVAN

- HÜCCET-ÜL-İSLÂM: İMÂM-I GAZÂLÎ

- HÜDÂM: DENİZ TUTMASI

- HÜDDAM: HİZMET EDEN

- HÜDHÜD: ÇAVUŞKUŞU, İBİBİK | SÜLEYMAN PEYGAMBER İLE SEBÂ MELÎKESİ BELKİS ARASINDA HABER GETİRİP GÖTÜREN KUŞ | TASARRUF-I İLÂHÎ (ç HEDÂHÎD) (bkz EBÜRREBİ')

- HÜKM-İ İLÂHİ: İNSAN ELİYLE AŞILANAN | SUN-U İLÂHİ

- HÜNSÂ: HEM DİŞİLİK, HEM ERİLLİK ALÂMETİ BULUNAN (HÜNSÂ-Yİ RECÛLÎ/HÜNSÂ-Yİ NİSÂÎ)(ingAMPHOTERIC/HERMAPHRODITE)

- HÜRMET(< HRM): SAYGI | HARAMLIK

- HÜVE: ALLAH | ÜÇÜNCÜ TEKİL(MÜFRET) ŞAHIS ZAMÎRİ (bkz Hû)

- HÜZ(Ü)N: GAM, KEDER, SIKINTI (bkz AHZÂN)

- ISTIFÂ': BİR ŞEYİN HÂLİSİNİ, TEMİZİNİ SEÇİP ALMA | SEÇME, SEÇKİNLİK | AYIKLAMA, AYIKLANMA

- ISTILAH(< SULH): TERİM, İLİM SÖZÜ, TÂBİR

- IŞIK: TEVHİD

- İBÂDET: ASLI ÜÇ ERKÂN ÜZEREDİR GÖZ(HIFZ İLE), LİSAN(SIDK İLE), KAL(FİKR İLE) (ç İBÂDÂT) | ALLAH'A ÂRİF OLMAK

- İBDÂ': ÖRNEKSİZ OLARAK BİR ŞEY MEYDANA GETİRME, YARATMA | YENİ VE GÜZEL BİR ESER MEYDANA GETİRME

- İBDÂ': YOKTAN ORTAYA KOYMA, ÎCAD

- İBDÂ': BİR KİMSENİN, KÂRI TAMAMEN KENDİSİNE AİT OLMAK ÜZERE, BİR BAŞKASINA SERMÂYE VERMESİ | SORULAN ŞEYE GÜZEL YANIT VERME, GÜZEL SÖZ SÖYLEME | KANDIRMA

- İBKA': BÂKİ, SÜREKLİ (KILMA) | YERİNDE BIRAKMA | SINIF GEÇEMEME

- İBTİDÂ'(< BED): BAŞLAMA | BAŞLANGIÇ | BAŞTA, EN ÖNCE

- İBTİLÂ': HAZARÂT-I ENBİYA VE EVLİYANIN HAYATI | DÜŞKÜNLÜK, TİRYAKİLİK, BAĞIMLILIK, TUTKU

- İ'CÂB(< UCB): TAACCÜBE DÜŞÜRME, ŞAŞIRTMA | KENDİNİ BEĞENMİŞLİK

- ÎCÂB(< VÜCÛB)(ç ÎCÂBÂT): GEREK, LÂZIM GELME | BİR SÖZLEŞME İÇİN İLK SÖYLENEN SÖZ | OLUMLAMA (ing AFFIRMATION)

- İCÂBET: KABUL ETME, UYMA

- İCÂZET: İZİN | DİPLOMA | ESKİ BİR YAZI TÜRÜ

- İCBÂR: CEBRETME, ZORLAMA, ZORLANMA

- İCMÂ'(< CEM): TOPLAMA, BİRARAYA GETİRME

- İCTİHÂD(< CEHD): GÜCÜ, KUVVETİ YETTİĞİ KADAR ÇALIŞMA | FIKIH'DA YEDİTÛLÂ SAHİBİ BÜYÜK DİN ÂLİMLERİNİN KUR'AN-I KERİM VE AHÂDİS-İ NEBEVİYYEYE MÜSTENİDEN VAZ'ETTİKLERİ ŞER'Î DÜSTUR | BİR KİMSENİN, BİR ŞEYDEN ANLAM VE HÜKÜM ÇIKARARAK, O İŞ HAKKINDAKİ FİKRİ, GÖRÜŞÜ

- İCTİMÂÎ(YYE): SOSYAL

- İCTİNÂB: SAKINMA, ÇEKİNME, UZAKLAŞMA

- ÎD: BAYRAM (ç A'YÂD)

- İDLÂL: NAZ ETME, NAZLANMA | AŞIRI DERECEDE NAZLANMA

- İDRÂK(< DERK): ANLAYIŞ, AKIL ERDİRME | YETİŞME, ERİŞME | OLGUNLAŞMA | (fels ALGI)

- İDRÂK-İ NAMÜTENAHİ: SONSUZ ANLAYIŞ

- İFÂ(< VEFÂ): YERİNE GETİRME | BİR İŞİ YAPMA | İŞ GÖRME

- İFLÂH: KUTLU, BAŞARILI | KÖTÜ BİR DURUMDAN KURTULUP İYİ BİR DURUMA GİRME, FELÂH BULMA, SELÂMETE ÇIKMA

- İFNÂ'(< FENÂ): TÜKETME, BİTİRME, YOK ETME | YERSİZ SARFETME

- İFRÂD: TEK OLARAK SÖYLEME, MÜFRED | AYIRMA | TEK BAŞINA HACCA GİTME

- İFRÂT(< FART): AŞIRI GİTME, AŞIRILIK

- İFSÂD(< FESAD): FESÂDÂ UĞRATMA, UĞRATILMA, BOZMA

- İFŞÂ': GİZLİ BİRŞEYİ YAYMA, ORTAYA DÖKME, AÇIĞA VURMA

- İGVÂ'(< GAVÂYE): AZDIRMA, AZDIRILMA, BAŞTAN ÇIKARMA/ÇIKARILMA, YOLUNU ŞAŞIRTMA, AYARTMA

- İHÂTA: BİR ŞEYİN ETRAFINI ÇEVİRME, SARMA, KUŞATMA | TAM KAVRAYIŞ, ANLAYIŞ, GENİŞ BİLGİ

- İHLÂS: MÜŞTERİYİ ALDATMA | İFLÂS ETME

- İHLÂS(< HULUS)(İHLÂSÂT): HÂLİS, TEMİZ, DOĞRU SEVGİ | GÖNÜLDEN GELEN DOSTLUK, SAMİMİYET, DOĞRULUK | ARI KAVRAMSALLIĞIN DORUĞU

- İHRÂM(< HAREM): HACILARIN KÂBE'YE GİDERKEN ÖRTÜNDÜKLERİ DİKİŞSİZ BEYAZ ÖRTÜ

- İHSÂN(< HISN): BİR YERİ SAĞLAMLAŞTIRMA | İFFETLİ VE NAMUSLU OLMA

- İHSÂN(< HASEN): İYİLİK ETME | BAĞIŞ | VERİLEN, BAĞIŞLANAN ŞEY | LÜTF (ç İHSÂNAT)

- İHTİDÂ'(< HADA): HÎLEKÂRLIK | ALDATMA

- İHTİDÂ'(< HİDÂYET): DOĞRU YOLA GİRME, HİDAYETE ERME | İSLÂM DİNİNİ KABUL ETME, MÜSLÜMAN OLMA

- İHTİDÂ': ALÇAKGÖNÜLLÜLÜK, TEVAZÛ (bkz İHTİZÂ)

- İHTİLÂC: ÇARPINTI | SEĞİRME

- İHTİLÂF(< HİLÂFET): AYRILIK, UYUŞMAZLIK, ANLAŞMAZLIK, AYKIRILIK

- İHTİRÂ': İCAT ETME

- İHTİRAS(< HIRS): ŞİDDETLİ ARZU, AŞIRI İSTEK

- İHTİŞÂM(< HAŞMET): ŞANLI GÖRÜNÜŞ, GÖSTERİŞ, DEBDEBE, TANTANA

- İHTİVÂ': KAPSAM(A), İÇİNE ALMA, İÇİNDE BULUNDURMA

- İHTİYÂR: SEÇME, SEÇİLME | KATLANMA, KARAR VERME OLANAĞI BULUNAN, SEÇİM YAPABİLEN, ÖZGÜR OLAN

- İHTİZÂZ: KENDİNİ ALÇAK TUTMA, ALÇALMA (bkz TEZELLÜL)

- İHTİZÂZ: TİTREME | SIÇRAYIP OYNAMA | SALLANMA | HAZZETME, GÖNLÜ FERAHLAMA

- İHVÂN(< ÂH): SÂDIK, SAMÎMÎ, CANDAN DOSTLAR | TARÎKAT KARDEŞLERİ

- İHYÂ'(< HAYÂT): DİRİLTME, DİRİLTİLME, CANLANDIRMA, MADDÎ-MANEVÎ CAN KAZANDIRMAK | TAZE CAN VERİRCESİNE İYİLİK, LÛTFETME | YENİDEN KUVVETLENDİRME | UYANDIRMA, CANLANDIRMA, TAZELİK VERME

- İKAN: SAĞLAM BİLİŞ, ŞÜPHEDEN UZAK OLMA

- İKRAH(< KERH): BİRİNE ZORLA İŞ YAPTIRMA | İĞRENME, TİKSİNME

- İKRÂR(< KARAR): DERVİŞİN ŞEYHİNE SÖZ VERMESİ | SAKLAMAYIP SÖYLEME | DİL İLE SÖYLEME, BİLDİRME | TASDÎK, KABUL

- İKSÂ'(< KİSVET): GİYDİRME, GİYDİRİLME

- İKTİDÂ'(< KIDVE): TÂBÎ OLMA, UYMA

- İKTİFÂ'(< KİFÂYET): YETİNME, AZA KANAAT ETME

- İKTİSÂB(< KESB): KAZANMA, EDİNME

- İKTİSÂD(< KASD): AŞIRI GİTMEME, DAVRANMAMA | TUTUM | BİRİKTİRME, ARTIRMA | EKONOMİ (AMELDE/EYLEMDE İTİDÂL/DENGE)

- İKTİZÂ(< KAZÂ): GEREKME | GEREKTİRME | GEREKLİLİK | İŞE YARAMA

- İ'LÂ(< ULÜVV): YÜKSELTME, YÜCELTME | ŞÖHRETİNİ ARTIRMA

- İLBÂS(< LİBS): GİYDİR(İL)ME | ÖRTME, ÖRTÜLME (bkz İKSÂ)

- İLBÂS: ALIKOYMA, DURDURMA

- İLGA'(< LAĞV): LAĞVETME, KALDIRMA, BOZMA | YÜRÜRLÜKTEN KALDIRMA, HÜKÜMSÜZ BIRAKMA

- İLHÂD: GERÇEK İNANÇTAN DÖNME | ALLAH'IN VARLIĞINA BİRLİĞİNE İNANMAMA | TANRI TANIMAZLIK, ATEİZM (bkz ŞİRK, İŞRÂK)

- İLHÂM: ALLAH TARAFINDAN GÖNÜLE DOĞAN ŞEY

- İLM: BİLME, BİLİŞ, BİR ŞEYİN DOĞRUSUNU BİLME | OKUYARAK ÖĞRENİLEN BİLGİ, NAZARÎ BİLGİ

- İLM-EL-YAKÎN: KESİN BİLGİ

- İLM-İ LEDÜN: ALLAH'IN SIRLARINA AİT MANEVİ BİLGİ, GAYB İLMİ

- İLTİCÂ': SIĞINMA, BARINMA

- İLTİSÂK(< LÜSÛK): BİTİŞME, KAVUŞMA, YAPIŞMA, BİRLEŞME | İKİ ORGANIN BİRBİRİNE YAPIŞMASI

- İMÂM(< EİMME): NAMAZDA KENDİSİNE UYULAN KİMSE | ÖNDE BULUNAN | ÖNCÜ, KENDİSİNE İKTİDÂ EDİLEN

- İMÂMET: İMAMLIK

- İM'ÂN(< MAAN): BİR İŞTE ÇOK İLERİ VARMA, ÇOK DİKKATLİ OLMA | İNCEDEN İNCEYE ARAŞTIRMA

- ÎMÂN(< EMN): EMİN OLMA | DÜŞÜNCE VE İNANCIN PEKİŞMİŞLİĞİ | İSLÂM DİNİNİ KABUL ETME

- İMSÂK(< MİSK): BİR ŞEYDEN EL ÇEKME, PERHİZ | ORUCA BAŞLAMA ZAMANI | CİMRİLİK, PİNTİLİK

- İMTİDÂD(< MEDD): UZAMA, UZANMA; UZUN SÜRME | UZAY | MADDE (RES EXTENSA)

- İMTİHÂN(< MEHN): DENEME, SINAMA | SINAV

- İMTİNA': FERAGAT EDİP GERİ DURMA | MUVAFAKAT ETME, ÇEKİNME, İSTEMEME, YAPMAMA | OLANAKSIZLIK

- İMTİSÂL(< MİSL): GEREKENİ YAPMA | BİR ÖRNEĞE GÖRE HAREKET ETME | ALINAN EMRE BOYUN EĞME(İNKIYÂD)

- İMTİYÂZ: FARKLI OLMA | AYRICALIK

- İMTİZÂC(< MEZC): KARIŞABİLME | BİRBİRİNİ TUTMA, UYGUNLUK | UYUM SAĞLAMAK, İYİ GEÇİNME

- İNÂBE(T): GÜNAHLARA TÖVBE EDİP HAKK YOLUNA DÖNME | BİR MÜRŞİDE BAŞVURUP, TARÎKATA GİRME

- İN'ÂM(< Nİ'MET): NÎMET VERME, İYİLİK ETME (ç İN'ÂMÂT)

- İNÂYET: DİKKAT, GAYRET, ÖZENME | LÜTUF, İHSAN, İYİLİK, YARDIM

- İNDİFÂ(< DEF): MÜNDEFİ OLMA, ORTADAN KALKMA | YER YER BAŞGÖSTERME | PÜSKÜRME (ç İNDİFÂÂT)

- İNFÂK(< NAFAKA): VERMEK | NAFAKA VERİP GEÇİNDİRME, BESLEME (ç İNFÂKAT)

- İNHİSÂR(< HASR): TEKEL

- İN'İKÂS(< AKS): MAĞLUP OLMA | YANSIMA | YANKI (ç İN'İKÂSÂT)

- İNKITÂ: KESİLME; ARASI KESİLME | KESİLME, TÜKENME, BİTME

- İNKİSÂR(< KESR): KIRILMA | GÜCENME | BEDDUA, İLENÇ

- İNKİŞÂF(< KEŞF): AÇILMA | MEYDANA ÇIKMA | MANEVİ SIRLARIN GÖRÜNMESİ

- İNSÂF: MERHAMETE, VİCDÂNA YA DA MANTIĞA DAYANAN ADÂLET

- İNSÂK(< NESAK): SECİ'Lİ VE KARİYELİ SÖZ SÖYLEME

- İNSÂN: (AÇIKLAMA YETMEZ!)

- İNSÂN: ÜNSİYET KURAN | ADAM | İYİ, OLGUN | VAR OLMAYAN

- İNSÂN-I KÂMİL: KEMÂLE ERMİŞ İNSAN | VARLIK

- İNSİYÂK: BİR KUVVETİN TE'SÎRİYLE ÇEKİLİP GİTME | ARDI SIRA GİTME | İÇGÜDÜ

- İNŞİKÂK(< ŞAKK): YARILMA, ÇATLAMA | İKİYE AYRILMA

- İNŞİRAH(< ŞERH): AÇILMA | AÇIKLIK, FERAHLIK

- İNTIBAK(< TIBK): MUTÂBIK GELME, UYMA, UYGUN GELME (ç İNTIBÂKAT)

- İNTİKAL(< NAKL): BİR YERDEN BİR YERE GEÇME | ÖBÜR DÜNYAYA GÖÇME (ç İNTİKALÂT)

- İNTİSÂB(< NİSBET): BİR KİMSEYE/ŞEYHE/TARÎKATA MENSÛBOLMA (AHD-İ MİSÂK) | BİR YERE BAĞLANMA, KAPILANMA | BİRİNİN ADAMI OLMA

- İNTİSÂB(< NASB): DİKİLİP DURMA | YÜKSEĞE KALDIRMA

- İNTİSÂF: HAKKINI TAMAMEN ALMA, HAKKINI VE ADALETİ İSTEME | ZAMAN, YARIYI BULMA

- İNTİŞÂR(< NEŞR): YAYILMA, DAĞILMA | ÜREME

- İNZÂR(< NEZF): SONUNUN FEN OLACAĞINI HABER VEREREK KORKUTMA, İHTARDA BULUNMA (çİNZÂRÂT)

- İNZÂR: TE'HÎR ETME, GECİKTİRME

- İNZİVÂ'(< ZUVİYY ve ZEYY): BİR KÖŞEYE ÇEKİLME, ÇEKİLİP HİÇBİR İŞE KARIŞMAMA | DÜNYA İŞLERİNDEN VAZGEÇME

- İRÂDE: DİLEME, İSTEME, MERAM ETME | EMİR, FERMAN, BUYRUK (ç İRÂDÂT)

- İRFÂN: BİLME, ANLAMA | İLÂHÎ BİR FEYİZ OLARAK KÂİNATIN SIRLARINI BİLME KUDRETİ | KÜLTÜR

- İRŞÂD(< RÜŞD): DOĞRU YOLU GÖSTERME, UYARMA, TENVİR ETME | İRFÂN SAHİBİ BİRİNİN, BİR KİMSEYE TARÎKATI VE ALLAH YOLUNU GÖSTERMESİ (ç İRŞÂDÂT)

- İRTİCÂ'(< RECÂ): UMMA, ÜMİT ETME

- İRTİCÂ'(< RÜCÛ): GERİ DÖNME, ESKİYİ İSTEME

- İRTİCÂL(< RÜCÛ): BİRDENBİRE, DÜŞÜNMEDEN İÇİNE DOĞDUĞU GİBİ SÖYLEME

- İRTİDÂ'(< RİDÂ): ÖRTÜNME, ÇARŞAF GİBİ ŞEYE BÜRÜNME

- İRTİDÂ'(< RIDÂ): (bkz İRTİZÂ)

- İRTİDÂD(< REDD): DİNİNİ BIRAKARAK BAŞKA BİR DİNİ KABUL ETME

- İRTİHÂL(< RIHLET): GÖÇME, GÖÇETME | ÖLME

- İRTİKAB: BEKLEME, GÖZLEME

- İRTİKÂB: KÖTÜ BİR İŞ İŞLEME | YİYİCİLİK, RÜŞVET YEME

- İRTİZÂ': BİR ŞEY KESİLME, BİR ŞEYDEN ZİYÂN GÖRME

- İRTİZÂ'(< RIZÂ): BEĞENME, SEÇME | RÂZI OLMA, UYGUN BULMA

- İRTİZÂ'(< RIZÂ): SÜT EMME

- İRTİZÂH: ÖZÜR DİLEME | BİRAZ BAHŞİŞ ALMA

- İRTİZÂK(< RIZK): RIZIKLANMA, RIZIK ALMA

- ÎSÂR: İKRAM, BAHŞİŞ | CÖMERTLİKLE VERME | BAŞKALARININ HAZZINI KENDİ HAZZINA TERCİH ETME | SEÇME

- İSLÂM: (İNANDIĞINA) TESLİM OLMAK, SELÂMETE ERMEK, KURTULMAK

- İSNÂ-AŞER(İYYE): CA'FERÎ MEZHEBİNİN ONİKİ İMAM TELÂKKİSİNE DAYANAN KOLU

- İSNÂD: DAYANDIRMA (ç İSNÂDÂT)

- İSTÎÂB(< VA'B): İÇİNE ALMA, İÇİNE SIĞMA | TUTMA, KAPLAMA | KAPASİTE

- İSTİÂZE(< İYAZ): NEÛZU BİLLAH(EÛZÜBİLLÂHİMİNEŞŞEYTÂNİRRACÎM) | SIĞINMA, ALLAH'A SIĞINMA

- İSTİBDÂ': KÜÇÜK ABDESTEN SONRA AKINTIYI TAM ARITMA | NİKÂHLA ALINAN BİR DULUN GEBE OLMADIĞINA KANÂAT GETİRMEK İÇİN BİR HAYZ GÖRÜNCEYE KADAR ONA YAKLAŞMAKTAN ÇEKİNME

- İSTİBDÂ': BEDİ', NÂDÎDE SAYMA

- İSTİBRÂ': (bkz İSTİBDÂ')

- İSTİ'DÂD: KABİLİYET, DOĞAL EĞİLİM | AKILLILIK | ANLAYIŞLILIK

- İSTİDLÂL(< DELÂLET): BİR DELİLE DAYANARAK BİR ŞEYDEN BİR SONUÇ ÇIKARMA, DELİL İLE ANLAMA

- İSTİDLÂL: DALÂLETTE BULUNMASINI İSTEME, AYARTMAYA ÇALIŞMA

- İSTİDRÂC(< DERECE): DERECE DERECE ÇIKARMAK YA DA İNDİRMEK | FASIK YA DA KÂFİR OLDUĞU HALDE BİR KİŞİNİN GÖSTERDİĞİ HARİKA

- İSTİFÂZA(< FEYZ): FEYİZ ALMA/BULMA

- İSTİFHÂM(< FEHM): SORMA, ANLAMA | ANLAMAK, ÖĞRENMEK İÇİN SORMA (ç İSTİFHÂMÂT)

- İSTİGNÂ'(< GINÂ): AZA KANAAT ETMEME, TOKGÖZLÜLÜK | GEREKSİNİMSİZLİK | NAZLANMA, AĞIR DAVRANMA | ÇEKİNME

- İSTİGRÂK(< GARK): DALMA, İÇİNE GÖMÜLME | KENDİNDEN GEÇİP DÜNYAYI UNUTMA | BOĞULMA | FAZLA ABARTMA(bkz GULÜVV)

- İSTİĞFÂR(< GUFRÂN): TÖVBE | ALLAH'TAN GÜNAHIN BAĞIŞLANMASINI İSTEME | ESTAĞFİRULLAH

- İSTİHÂB: SAKLAMA, GİZLEME | DOSTLUK KURMA | KONUŞMA, MUSÂHEB ETME

- İSTİHÂLE(< HAVL): OLAMAMA, MÜMKÜN OLMAYIŞ | BİR HALDEN BAŞKA BİR HALE GEÇİŞ, DEĞİŞİM | BAŞKALAŞMA (ç İSTİHÂLÂT)

- İSTİHÂRE(< HAYR): BİR İŞİN HAYIRLI OLUP OLMAYACAĞINI ANLAMAK ÜZERE ABDEST ALIP, DUA EDİP UYKUYA YATMA | HAYIRLI OLMAYI ARZU ETME

- İSTİHÂSE: ORGANİK MADDELERİN ŞEKİLLERİNİ KORUYARAK ZAMANLA TAŞ HALİNE GEÇMESİ

- İSTİHDAF(< HEDEF): HEDEF TUTMA, AMAÇ EDİNME

- İSTİHSÂL(< HÂSIL): HÂSIL ETME, MEYDANA GETİRME, ÜRETME | ELDE ETME, ELE GEÇİRME, ELE GEÇİRİLME

- İSTİHZÂ': ALAY ETME (bkz İSTİSHÂR)

- İSTİHZÂR(< HUZÛR): HAZIRLAMA, HAZIR EDİLME | HUZÛRA GETİRME, ÇAĞIRMA | HATIRLAMA, HATIRA GETİRME | AKLA GELME (ç İSTİHZÂRÂT)

- İSTİLÂM: ÖPME YA DA EL SÜRME | KÂBE'NİN TAVÂFI SIRASINDA "HACER-ÜL-ESVED"İN ELLE OKŞANMASI VE İZDİHAM DOLAYISIYLA BİZZAT EL SÜRÜLEMİYORSA UZAKTAN OKŞAMA İŞÂRETİNİN YAPILMASI

- İSTİ'LÂM(< İLM): YAZI İLE BİLGİ İSTEME | BİLGİ İSTEME

- İSTİLHÂM: ALLAH'IN MADDE İLHÂM ETMESİ NİYÂZINDA BULUNMA

- İSTİMDÂT(< MEDED): YARDIM İSTEME

- İSTİNBÂT: BİR SÖZ YA DA İŞTEN GİZLİ BİR ANLAM ÇIKARMA, AÇIK OLMAYARAK, DOLAYISIYLA ANLMA

- İSTİNCÂ': NECASETTEN, PİSLİKTEN TEMİZLENME

- İSTİSHÂR: ALAY ETME, EĞLENME

- İSTİSKA'(< SAKY): SUYUN GEREKLİLİĞİNİ DUYMA | YAĞMUR DUASI | GÖVDENİN BİR TARAFINDA YA DA KARINDA SU BİRİKME

- İSTİSKAL(< SİKLET): AĞIR GÖRME, HUZURUNDAN HOŞLANMAMA | YÜZ VERMEME, KOVARCASINA DAVRANMA, KOVMA

- İSTİŞÂRE(< ŞÛRÂ): FİKİR SORMA, DANIŞMA (ç İSTİŞÂRÂT)

- İSTİŞMAM(< ŞEMM): KOKLAMA, KOKU ALMA | KARÎNE İLE ANLAMA, HİSSETME

- İŞRÂK(< ŞARK): GÜNEŞİN DOĞMASI, DOĞARAK ETRAFI AYDINLATMASI | PARLATMA, IŞIKLANDIRMA

- İŞRÂK(< ŞİRK): ALLAH'A ORTAK KOŞMA (bkz ŞİRK, İLHÂD)

- İŞTİRÂK(< ŞİRKET): ORTAK OLMA, ORTAKLIK | KATILIM

- İŞTİYÂK(< ŞEVK): ÖZLEM, HASRET | YOĞUN ARZU

- İ'TİDÂL(< ADL): ORTALAMA, ÖLÇÜLÜLÜK | DENGE

- İ'TİKAD(< AKD): BİR ŞEYE BAĞLANMA | İNANMA, GÖNÜLDEN ONAYLARAK İNANMA

- Î'TİZÂL(< AZL): BİR TARAFA ÇEKİLME | İŞTEN ÇEKİLME | EHL-İ SÜNNET'TEN VÂSIL b ATÂ'NIN KURDUĞU MU'TEZİLE MEZHEBİ | TAKIMDAN AYRILMA

- İTMÎNÂN: EMİN OLMA | BİRİNE İNANMA, GÜVENME | KAT'Î OLARAK BİLME

- İTTİBÂ: TÂBÎ OLMA, UYMA, ARDISIRA GİTME

- İTTİHÂD(< VAHDET): BİR OLMA, BİRLEŞME, BİRLİK | AYNI OLMA, AYNI ANLAMI TAŞIMA | ALLAH VARLIĞINDA YOK OLMAK

- İTTİHÂZ(< AHZ): EDİNME, EDİNİLME | KABUL ETME | SAYMA, SAYGI DUYMA

- İTTİKA(< VİKAYE): SAKINMA, ÇEKİNME | ALLAH'TAN KORKMA

- İTTİKAN: İYİ VE SAĞLAM BİLME

- İZ'ÂN: ANLAYIŞ, KAVRAYIŞ, AKIL | SÖZ DİNLEME | TERBİYE, EDEP

- İZZET: DEĞER, KIYMET | YÜCE, YÜCELİK, ULULUK | KUVVET, KUDRET | HÜRMET, SAYGI

- İZZET-İ NEFS: ŞEREF, ONUR, HAYSİYET

- İZZETİYET: VARLIK

- JÎK: YAĞMUR DAMLASI

- JÜL: BÜKLÜM, KIVRIM

- JÜLÎDE: KARMAKARIŞIK, DAĞINIK SAÇ






KÂ'BE: MÜSLÜMANLARIN NAMAZA BAŞLARKEN YÖNELDİKLERİ TARAF | MÜSLÜMANLARIN HACI OLMAK ÜZERE BELİRLİ ZAMANDA GİDİP ZİYÂRET ETTİKLERİ YER

- Kabîl: HZ ÂDEM'İN BÜYÜK OĞLU OLUP, KARDEŞİ HÂBÎL'İ ÖLDÜRMÜŞTÜR

- KABÎL(< KABL): SOY, NEVİ, SINIF | TÜRLÜ, GİBİ | AZ ÖNCE

- KABİL(< KABÛL): KABUL EDİCİ, KABUL EDEN | OLANAKLI

- KABZ: GÖNLE GELEN SIKINTI | HAK VÂRİDÂTINDAN KESİLEN | EL İLE TUTMA | AVUÇ İÇİNE ALMA, KAVRAMA | AZRAİL TARAFINDAN RUH TESLİM ALINMA, ÖLME | PEKLİK

- KADEH: MÜRŞİDİN SÖZLERİ | İÇKİ BARDAĞI | KALB (ç AKDÂH)

- KADEM: AYAK | KIDEM, DERECE, YARIM ARŞIN UZUNLUĞUNDA BİR ÖLÇÜ

- KADÎM(< KIDEM): ESKİ | ÖNCESİ BİLİNMEYEN ŞEY | BAŞLANGICI BULUNMAYAN, ÖTEDEN BERİ VAROLAN (ç KUDEMÂ) | EZELÎ VE EBEDÎ OLANIN ZAMANA GEÇMESİ | AYAK-İLERLEME(TEKADDÜM) | GEÇMİŞTEN GELEN HER ŞEYİN HALKASI

- KADİM(< KADEM): AYAK BASAN, VARAN, ULAŞAN

- KÂDİR(< KUDRET): KUDRETLİ, GÜÇLÜ | ALLAH

- KADR:: PARLAKLLIK | ÖLÇÜ | TAKDİR

- KAFİLE: BİRLİKTE YOLCULUK EDEN TOPLULUK, ZÜMRE, FIRKA (ç KAVÂFİL)

- KÂFİR: GURBETTE OLDUĞUNU BİLMEYEN

- KAFİRLİK: SİMGELERİ PUT EDİNMEK

- KAİM(< KIYÂM): VAR | AYAKTA DURAN/BULUNAN | BİRİNİN YERİNİ TUTAN, BİRİNİN YERİNE GEÇEN | BİR İŞTE SEBÂT EDEN

- KÂİNÂT: VAROLANLARIN HEPSİ

- KAL: SÖZ, LÂF

- KALB: GÖNÜL, YÜREK | ÂHİRET PENCERESİ | HERŞEYİN ORTASI, ALICI NOKTASI (ç KULÛB)

- KAM': EZME, KIRMA; ZAPTETME

- KÂM: AĞZIN ÜSTÜ, TAVANI, DAMAK | MERAM, ARZU, EMEL, İSTEK

- KÂMİL(< KEMÂL): TAM, EKSİKSİZ, BÜTÜN | OLGUN | ÂLİM, BİLGİN

- KÂRİB(< KURB): YAKIN OLAN (ç AKRİBÂ)

- KARÎHA: İNSANDA KENDİLİĞİNDEN HÂSIL OLAN FİKİR VE NİYET | TABÎAT

- KARÎNE: KARIŞIK BİR İŞ YA DA MES'ELENİN ANLAŞILMASINA, ÇÖZÜLMESİNE YARAYAN HAL, İPUCU(çKARÂİN)

- KARZ: ÖDÜNÇ VERME/ALMA | BORÇ

- KÂSE: KALB

- KASEM: YEMİN, AND

- KASÎDE: ONBEŞ BEYİTTEN AŞAĞI OLMAMAK ÜZERE ÖVGÜ (EN ÇOK DOKSANDOKUZ BEYİT OLUR) (çKASÂİD)

- KÂŞİF(< KEŞF): KEŞFEDEN, ORTAYA ÇIKARAN

- KAT'İYYET: KESİNLİK

- KÂTİB(< KİTÂBET): YAZI YAZAN (ç KETEBE, KÜTTÂB)

- KATRE: DAMLA, DAMLAYAN ŞEY (ç KATER, KATARÂT)

- KAVM: EVLİYÂ ZÜMRESİ | İNSAN TOPLULUĞU | BİR PEYGAMBERİN GÖNDERİLDİĞİ TOPLULUK (ç AKVAM)

- KAVSEYN(< KAVS): BİRLEŞTİRİLEN İKİ YAY | İKİ KAVİS

- KÂZIM: GAZABINI/ÖFKESİNİ KONTROL EDEBİLEN, YENEN

- KEBÂİR(< KEBÎRE): BÜYÜK GÜNAHLAR

- KEC-REV: EĞRİ GİDEN, TUTTUĞU YOL AYKIRI/SAKAT OLAN | ALÇAK

- KEFF: EL İÇİ, AYA, AVUÇ (ç KÜFÛF) (bkz RÂHE)

- KELÂM: SÖZ | CÜMLELER | SÖYLEYİŞ, NUTUK | DİL, LEHÇE | ALLAH'DAN VE ALLAH'IN BİRLİĞİNDEN BAHSEDEN İLİM | KUR'AN-I KERİM

- KEMER-BEND: DERVİŞ

- KEMER-BESTE: BEKTÂŞÎ DERVİŞİ | ELİNE, BELİNE, DİLİNE SAHİP

- KEM-TER: AŞAĞIDAN BULUNAN, HAKÎR, İTİBARSIZ | EKSİK

- KENZ: HAZÎNE, DEFÎNE, YERALTINDA BULUNAN DEĞERLİ EŞYÂ (< KÜNÛZ)

- KERÂMET: KEREM, BAĞIŞ | İKRAM, AĞIRLAMA | VELÎLERİN GEREKTİĞİNDE GÖSTERDİKLERİ FEVKALÂDE HAL | ERMİŞCESİNE YAPILAN İŞ, HAREKET YA DA SÖYLENEN SÖZ/FİKİR

- KESRET: ÇOKLUK, BOLLUK, ZİYÂDELİK

- KEŞF: AÇMA, MEYDANA ÇIKARMA | GİZLİ BİR ŞEYİ BULMA | BİR SIRRI ÖĞRENME | BİR ŞEYİN OLACAĞINI ÖNCEDEN ANLAMA | ALLAH TARAFINDAN İLHAM OLUNMA

- KEŞKÛL: HİNDİSTAN CEVİZİ KABUĞU, SEYYAH DERVİŞLERİN KULLANDIĞI ARAÇ

- KETM: BİR SÖZÜ/HABERİ/SIRRI SAKLAMA, GİZLİ TUTMA

- KETÛM(< KETM): SIR SAKLAYAN, AĞZI SIKI

- KEVKEB: SÜREKLİ YANAN GEZEGEN, YILDIZ

- KEVN: OLMA | VAROLMA, VARLIK, VÜCUT

- KEVNEYN: CİSMÂNÎ VE RÛHÂNÎ ÂLEM | DÜNYA VE ÂHİRET (KEVNUNİYET ÂLEMİ)

- KEVNİYYÂT: EVRENBİLİM, KOZMOLOJİ

- KEVSER: MADDÎ VE MANEVÎ ÇOKLUK | İLİM, İRFÂN | CENNETTE BİR HAVUZUN ADI

- KIBLE: NAMAZA BAŞLARKEN YÖNELİNEN TARAF, MEKKE TARAFI | KABUL ETMEK | GÜNEYDEN ESEN RÜZGÂR | DARLIKTA BAŞVURULAN KAPI

- KIDVE: KENDİSİNE UYUP ARDINDAN GİDİLECEK KİMSE | BİR SINIFIN YA DA TOPLULUĞUN BAŞINDA OLAN KİMSE

- KIRK BUDAK: BEKTÂŞİYYE'DE MEYDAN ŞAMDANI

- KISSA: FIKRA, HİKÂYE, RİVÂYET | VAK'A

- KISTÂS: BÜYÜK TERAZİ | ÖLÇÜ

- KITMİR: HURMA İLE ÇEKİRDEĞİN ARASINDAKİ ZAR

- KIŞR: KABUK (< KUŞÛR)

- KİBÂR(< KEBÎR): BÜYÜKLER, ULULAR | İNCE, TERBİYELİ, GÖRGÜLÜ, NÂZİK

- KİB[İ]R: BÜYÜKLÜK, ULULUK | KENDİNİ BÜYÜK GÖRME, BÜYÜKLÜK TASLAMA (UCB)

- KİBÂR-I EHLULLAH: KÂMİL İNSAN

- KİFÂYET: YETİŞME, ELVERME | YETERLİK | İKTİDAR, YARARLIK

- KİL Ü KAL: DEDİKODU (GÜFT Ü GÛ)

- KİMYÂ': ARZUYU TERK, MEVCÛDA KANÂAT

- KİRÂM(< KERÎM): SOYU TEMİZ, ULULAR, ŞEREFLİLER | CÖMERTLER

- KİSVE: bkz KİSVET - KİSVET: ELBİSE | HUSÛSÎ KIYÂFET | KİSBET, YAĞLI GÜREŞ YAPAN PEHLİVANLARIN GİYDİKLERİ DAR PAÇALI MEŞİN PANTALON | BİR KİMSENİN YA DA BİR ŞEYİN DIŞ GÖRÜNÜŞÜ

- KUDÛM: UZAK BİR YERDEN GELME, AYAK BASMA | TÜRK MÜZİĞİNE AİT USUL VURMA ÂLETLERİNDEN

- KUL: ABD

- KULÛB(< KALB): KALPLER, GÖNÜLLER

- KURB[İYYET]: YAKIN, YAKINLIK

- KURB-U FERAİZ: ÖZÜN AŞKI

- KURB-U NEVAFİL: KABUĞUN AŞKI

- KUŞ DİLİ: HAKÎKAT DİLİ, ÂRİFLER DİLİ

- KUT: YAŞAMAK İÇİN YENİLEN ŞEY | YİYECEK

- KUTB: BİR GRUBUN, BİR KAVMİN BAŞI, BİR TARÎK'İN ULU'SU, (GAVS'DEN SONRA GELİR) (ç AKTÂB | KUTÛB)

- KUTB-ÜL-AKTÂB: KUTUPLARIN KUTBU, DEVRİN KUTBU | ALLAH'IN KENDİSİNE TASARRUF KUDRETİ VERMİŞ OLDUĞU VELÎ

- KÜLÂH: BAŞA GİYİLEN | MEVLEVÎ SİKKESİ

- KÜLBE-İ AHZÂN: HÜZÜNLER, GAM, KEDER, TASA EVİ | HZ YAKUB'UN EVİ

- KÜLÜNG: TAŞÇI KAZMASI

- KÜMMEL[ÎN](< KÂMİL): KÂMİLLER

- KÜN: OL

- KÜNH: BİR ŞEYİN ASLI, HAKİKATİ, TEMELİ | KÖK, DİP | ESAS, ÖZ

- KÜRE: BEKTÂŞİYYE'DE MEYDAN OCAĞI (ç KÜRÂT)

- KÜRSÎ: OTURULACAK YÜKSEKÇE YER | TAHT | MAKAM, VAZİFE

- LÂHİN: ÖZELLİKLE KUR'ÂN-I KERÎM'İ OKURKEN TELAFFUZDA YANLIŞLIK YAPAN

- LÂHZE: AN | GÖZ UCU İLE BAKIŞ (daha çok LAHZA diye geçer fakat doğrusu LAHZE'dir)

- LÂTİF: YUMUŞAK, İNCE, HOŞ

- LÂTİFE: GÜLDÜRECEK GÜZEL SÖZ VE ÖYKÜ

- LÂ TAAYYÜN: BAŞLANGIÇ

- LÂ-YÜS'EL: MES'UL OLMAZ, SORULMAZ

- LEDÜN: ALLAH YANI (bkz İLM-İ LEDÜN)

- LEVH: YASSI, DÜZ NESNE(RESİM ÇİZİLEBİLEN, YAZI YAZILABİLEN)

- LEVH-İ DİL: MÜ'MİNİN GÖNLÜ

- LEVLÂK SIRRI: DÜNYANIN YARATILIŞ SIRRI

- LEYL: GECE

- LEYTE: OLSAYDI, KEŞKE, NE OLURDU

- LEYTE LAALLE: "BAKALIM, BUGÜN, YARIN" GİBİ SÖZLERLE ZAMAN GEÇİRME, İŞİ SÜRÜNCEMEDE BIRAKMA, SAVSAKLAMA

- LEZZET: TAT

- LİBÂ: ELBİSE

- LİBÂS: HIRKA

- LİKA': GÖRME, RASTGELİP KAVUŞMA, YÜZ YÜZE GELME | YÜZ, ÇEHRE

- LİVÂ': BAYRAK (ç ELVİYE)

- LİYÂKAT: LAYIK OLUŞ | İKTİDAR, HÜNER, FAZİLET

- LÜBB: İÇ, ÖZ | NÛR-I İLÂHÎ

MÂ': SU

- MÂ: BİZ

- MAÂBİD: İBÂDET EDECEK YERLER, TAPINAKLAR

- MAÂD(< AVDET): DÖNÜLEN YER, DÖNÜP GİDİLECEK YER

- MAA-MÂ-FÎH: BUNUNLA BİRLİKTE, BÖYLE İKEN, BÖYLE İSE DE

- MAÂRİF(< MA'RİFET): MA'RİFETLER, BİLİMLER | BİLGİ, KÜLTÜR

- MAÂRİF-İ RABBÂNİYYE: İLÂHİ BİLGİLER

- MÂ-BEYN: İKİ ŞEYİN ARASI, ARADAKİ ŞEY, ARA | HAREMLE(HANIMLAR DÂİRESİ İLE) SELÂMLIK(BEYLER DÂİRESİ) ARASINDAKİ ODA | SARAYDA, VÜKELÂNIN VE ÖBÜR ZEVÂTIN MÜRÂCAAT EDECEKLERİ VE PÂDİŞAHA YAKINLARININ BULUNDUĞU DÂİRE | PÂDİŞAH SARAYI | ARAYA SOĞUKLUK GİRMİŞ OLMA | (müzik'te TAM SESLERE GÖRE ÎTÎBÂR EDİLEN ÂHENKLERE NAZARAN, YARIM SES TİZ OLAN ARA ÂHENKLERE VERİLEN BİR AD

- MA'BÛD(< İBÂDET): KENDİSİNE İBÂDET EDİLEN | ALLAH

- MA'DÛM(< adem): YOK OLAN, MEVCUT OLMAYAN

- MAĞFİRET(< GUFRÂN): ALLAH'IN, KULLARININ GÜNAHLARINI BAĞIŞLAMASI | BAĞIŞLAYICILIK

- magrib(< GARB): BATI | AKŞAM

- Magrib: BATI TARAFINDA OLAN ÜLKELER | AFRİKA'NIN MISIR ÖTESİNDEKİ ŞİMAL(KUZEY) KISMI | İSPANYA, PORTEKİZ

- MAĞRÛR(< GURÛR): GURURLU | BİR ŞEYE GÜVENEN | GÜVENİLMEYECEK ŞEYE GÜVENİP ALDANAN, KENDİNİ BEĞENMİŞ (KİMSE) | BÜYÜKLÜK TASLAYAN

- MAHABBET: SEVGİ

- MAHALLİYÂT: SADIR, KALB, FUÂD, SIR, SIRR-I SIR, EL-HAFÎ, EL-AHFÂ

- MAHBUB(< HUBB): MUHABBET OLUNMUŞ, SEVİLMİŞ, SEVİLEN, SEVGİLİ

- MAHFİL: MAKSÛRE'DEN DAHA YÜKSEK OLAN YER | BÜYÜK CAMİLERDE HÜKÜMDARLARA YA DA MÜEZZİNLERE AYRILMIŞ ETRAFI PARMAKLIKLA ÇEVRİLMİŞ OLAN YER | OTURULACAK, GÖRÜŞÜLECEK YER, TOPLANTI YERİ

- MAHFÛZ(< HIFZ): SAKLANMIŞ | KORUNMUŞ, GÖZETİLMİŞ | GİZLENMİŞ | EZBERLENMİŞ

- MAHLAS(< HULÛS): HALÂS OLUNACAK, KURTULACAK YER | BİR KİMSENİN İKİNCİ ADI, TAKMA AD

- MAHLÛK(< HALK): HALK OLUNMUŞ, YARATILMIŞ | YARATIK

- MAHVİYYET: ALÇAKGÖNÜLLÜLÜK, TEVÂZU

- MAHZ: HÂLİS, KATIKSIZ, TAM

- MAK'ÂD(< KUÛD): OTURULACAK YER, MİNDER | OTURAK YERİ, GERİ, KIÇ

- MAK'AD-İ SIDK: TAKVÂ SAHİPLERİNİN CENNETTEKİ MAKAMI

- MAKSÛRE(< KASR): KASROLUNMUŞ, KISALTILMIŞ | ALIKONULMUŞ | BİR ŞEYE AYRILMIŞ | BAZI ARAPÇA SÖZCÜKLERİN SONUNDA BULUNAN "Y" ŞEKLİNDE YAZILAN ELİF HARFİ

- MAKSÛRE(< KUÛD): CAMİLERDE ETRAFI PARMAKLIKLI YÜKSEK YER

- MÂ-LÂ-YA'Nİ: ANLAMSIZ, YARARSIZ, BOŞ (ŞEYLER), GEREKSİZ SÖZ (ing WASTE)

- Mâlik: YEDİ CEHENNEM'İN HÂKİMİ VE KAPICISI OLAN MELEK, ZEBÂNİLERİ İDÂRE EDEN MELEK

- mâlik(< MÜLK): SAHİP, BİR ŞEYE SAHİP, BİR ŞEYİ OLAN

- MA'LÛM(< İLM): BİLİNEN, BELLİ (ç MA'LÛMAT)

- MA'LÛMÂT(< MA'LÛM): BİLİNEN ŞEYLER | BİLİŞ | BİLGİ

- MA'MÛR(< UMRÂN): BAYINDIR, ŞENLİKLİ | GÜZEL, BAKIMLI

- MÂNEVİYAT: ANLAM-DEĞER

- MANSIB(< NASB): DEVLET HİZMETİ, MEMURİYET | MAKAM, RÜTBE, DERECE, ORUN

- MA'RİFET(< MAÂRİF): BİLME, BİLİŞ | HERKESİN YAPAMADIĞI USTALIK, USTALIKLA YAPILMIŞ OLAN ŞEY

- MA-SİVÂ: ALLAH DIŞINDAKİ HERŞEY | DÜNYA İLE İLGİLİ OLAN ŞEYLER (ing CHITCHAT)

- MASLAHAT(< SULH): İŞ, EMİR, HUSUS, MADDE, KEYFİYET | ÖNEMLİ İŞ | BARIŞ, DİRLİK, DÜZENLİK

- MAŞRAPA(< MEŞÂRİB)(aslı MİŞREBE): SU KABI (bkz MEŞREB, MEŞREBE)

- MAŞRIK(< ŞARK): DOĞU, GÜNEŞİN DOĞDUĞU TARAF

- MA'ŞÛK(A)(< IŞK): SEVİLEN, SEVİLMİŞ

- MATHAF: KÂBE ALANI

- MATHARE: GUSÜLHÂNE, İÇİNDE YIKANILIP TEMİZLENİLECEK YER | SU KABI, MATARA

- MATLA'(< TULÛ): DOĞACAK YER | İÇ VE DIŞ ANLAMLARIN BİRLEŞTİĞİ NOKTA, KUR'AN-I KERÎM'İ OKUYAN BİR ERMİŞ KİMSEYE ALLAH'IN TECELLİ ETMESİ

- MATLUB(< TALEB): İSTENİLEN, ARANILAN ŞEY | ALACAK

- MÂYE: MAYA, ASIL VE GEREKLİ MADDE | ASIL, ESAS | PARA, MAL | İKTİDAR, GÜÇ | BİLGİ | DİŞİ DEVE

- MAZHAR(< ZUHÛR): BİR ŞEYİN GÖRÜNDÜĞÜ ÇIKTIĞI YER | NAİL OLMA, ŞEREFLENME | BAZI TEKKELERDE OTURARAK UYUNURKEN DAYANILAN KISA DEĞNEK | BİR ÇEŞİT TEF

- MAZHARİYYET: ELDE ETME, NÂİL OLMA

- MAZRÛF(< ZARF): ZARFLANMIŞ, ZARFA KONMUŞ | KALIPLI, KILIFLI | ZARFLI KÂĞIT

- MEÂD: DÖNÜP GİDİLECEK YER, ÂHİRET, AMAÇ, ULAŞILACAK YER

- MEÂŞ: MAÎŞET, HAYVANA ÖZEL OLAN YAŞAM

- MEBDE': BAŞLANGIÇ, PRENSİP, İLK UNSUR, İLMİN İLK KISMI | BİR SÂLİK'İN ALLAH'IN GERÇEĞİNE ERİŞMEK İÇİN HAREKET ETTİĞİ BAŞLANGIÇ NOKTASI

- MEBHÛT(< BEHT): HAYRETTE KALMIŞ, ŞAŞMIŞ

- MECÂL: GÜÇ, KUVVET, TÂKAT | FIRSAT, OLANAK

- MECCÂN(EN): BEDÂVA, PARASIZ, ÜCRETSİZ OLARAK

- MECHÛL(< CEHL): BİLİNMEYEN

- MECLÂ(< CİLÂ): ÇIKMA YERİ, GÖRÜNME YERİ, TECELLİ MEKÂNI | AYNA

- MECMA'-ÜL-BAHREYN: İKİ DENİZİN KAVUŞTUĞU NOKTA | KABE KAVSEYN MERTEBESİ

- MEC'ÛL: MEYDANA ÇIKARILMIŞ, YAPILMIŞ OLAN

- MECZÛB(< CEZB): KAPILMIŞ, ÇEKİLMİŞ | ALLAH SEVGİSİNDEN DOLAYI CEZBEYE TUTULARAK KENDİNDNE GEÇMİŞ OLAN | DELİ, DÎVÂNE, MECNÛN

- MEDED: YARDIM, İMDAT | AMAN, EYVAH! (bkz NUSRET)

- MEDH: ÖVME, BİRİNİN İYİ ŞEYLERİNİ SÖYLEME

- MEFHAR(< FAHR): ÖVÜNME, FAHİRLENME | ÖVÜNMEYE NEDEN OLAN, ÖVÜNMEYİ GEREKTİREN

- MEFHÛM(< FEHM): ANLAŞILMIŞ | SÖZDEN ÇIKARILAN ANLAM | KAVRAM

- MEFKÛRE(< FİKR): ÜLKÜ

- MEFTÛH(< FETH): AÇILMIŞ, AÇIK, FETHEDİLMİŞ | ELE GEÇİRİLMİŞ

- MEFTÛN(< FİTNE): FİTNEYE DÜŞMÜŞ, SİHİRLENMİŞ | GÖNÜL VERMİŞ, TUTKUN, VURGUN | HAYRAN OLMUŞ, ŞAŞMIŞ

- MEHÂBET(< HEYBET): AZAMET, ULULUK, KORKUNÇLUK; BÜYÜK GÖRÜNME

- MEHDÎ(< HEDY): HİDÂYETE EREN/ERDİREN, DOĞRU YOLU TUTAN

- MEKKE: HİCAZ'DA HZ MUHAMMED'İN DOĞDUĞU VE KÂBE'NİN BULUNDUĞU ŞEHİR

- MEKÎN(< MEKÂN): OTURAN, YERLEŞEN | VAKARLI, TEMKİNLİ | SAĞLAM OTURAKLI KARARGÂH

- MEKR: HAKİKATE GÖTÜRMEK İÇİN YAPILAN "HİLE"

- MELÂİKE-İ KERUBİYUN: MELEKLERİN EN BÜYÜKLERİ

- MELÂMET(< LEVM): AYIPLAMA, KINAMA | AZARLAMA, ÇIKIŞMA

- MELÂMETİYYE: ZİKİR, FİKİR, ÖZEL GİYİNİŞ, TEKKE GİBİ ÂDETLERİ, TÖRENLERİ KABUL ETMEYEN BİR TARÎKAT

- MELCE'(< MELÂCİ'): İLTİCÂ EDİLECEK, SIĞINILACAK YER | HÂMÎ

- MELEKE: TEKRARLAYA TEKRARLAYA MEYDANA GELEN ALIŞIKLIK, YATKINLIK, YORDAM | YETİ

- MELEVÂN: GECE İLE GÜNDÜZ

- ME'LÛF(< ÜLFET): ÜLFET EDİNİLMİŞ, ALIŞILMIŞ, ALIŞMIŞ | HUY EDİLMİŞ, HUY

- MEMÂT: ÖLÜM

- MEMDÛH(< MEDH): ÖVÜLMÜŞ, ÖVÜLECEK, MEDHOLUNMUŞ

- MEMNÛ(< MEN): YASAK EDİLMİŞ, YASAK

- MENÂM(< NEVM): UYUNACAK YER, YATAK ODASI | UYKU | RÜYA | DÜŞ

- MENBA'(< NEBEÂN): KAYNAĞIN GÖRÜNMEYEN KISMI, KAYNAK | PINAR (NEBEÂN: KAYNAMA)

- MENGÛŞ: BEKTAŞİYYE'DE MÜCERRED BABALARIN KULAĞINA TAKTIĞI KÜPE

- MENNÂN: ALLAH | ÇOK İHSAN EDEN, VEREN

- MENSÛB(< NİSBET): BİR TARÎK'E, BİR ŞEYHE İNTİSÂB EDEN

- MENŞE'(< NEŞ'ET): BİR ŞEYİN ÇIKTIĞI YER, ESAS, KÖK, KÖKEN | YETİŞİLEN YER, BİTİRİLEN OKUL

- MENŞÛR(< NEŞR): NEŞREDİLMİŞ, AÇILMIŞ, YAYILMIŞ, DAĞITILMIŞ | PRİZMA

- MENZİL(< NÜZÛL): YOLLARDAKİ KONAK YERİ | EV | BİR GÜNLÜK YOL, KONAK | MESÂFE

- MERÂTİB(< MERTEBE): RÜTBELER, DERECELER

- MERBÛT(< RABT): RAPTOLUNMUŞ, BAĞLANMIŞ, BAĞLI | ULAŞMIŞ, BİTİŞMİŞ, BİTİŞİK | İLİŞTİRİLMİŞ, EKLENMİŞ, YA BAĞLI

- MERCİ'(< RÜCÛ): DÖNÜLECEK YER | BAŞVURULACAK YER, KİMSE

- MERD: ÖZÜ, SÖZÜ DOĞRU, YİĞİT

- MERDÛD(< REDD): REDDEDİLMİŞ, KOVULMUŞ | GERİ DÖNDÜRÜLMÜŞ, ÇEVRİLMİŞ

- MERGUB(< RAĞBET): RAĞBET EDİLMİŞ, BEĞENİLMİŞ, HERKESCE SEVİLİP ARANILMIŞ | İSTENİLEN, SEVİLEN

- MERHALE(< RİHLET): MENZİL, KONAK, AŞAMA | İKİ MENZİL, KONAK ARASI | BİR GÜNLÜK YOL

- MERHAMET(< RAHM): ŞEFKAT GÖSTERME, ACIMA | BİRİNİ ESİRGEME

- MERHÛB: ARSLAN | KORKUNÇ ŞEY

- MERSİYE: AĞIT, BİRİNİN ÖLÜMÜ ÜZERİNE DUYULAN TEESSÜRÜ ANLATMAK İÇİN YAZILAN MANZÛME

- MESÂBE: DERECE, RÜTBE | KADAR | KONUM, DURUM

- MESCÛD: SECDE EDİLEN | ALLAH

- MESEL: ÖRNEK, BENZER, NÜMÛNE | DOKUNAKLI VE ANLAMLI SÖZ | TERBİYE VE AHLÂKA YARARLI OLAN ÖYKÜ

- MESERRET(< SÜRÛR): SEVİNÇ, ŞENLİK

- MESKÛKÂT(< MESKÛK): SİKKE HALİNE GETİRİLMİŞ MADENİ PARALAR, AKÇELER

- MESRÛR(< SÜRÛR): SEVİNMİŞ, NEŞELİ, MEMNUN, ARZUSUNA KAVUŞMUŞ

- MEST(< MESTÂN): SARHOŞ

- MESTÛR(< SATR): SATIRLANMIŞ, YAZILMIŞ, ÇİZİLMİŞ, DÜZGÜN YAZILMIŞ

- MEŞÂİYUN: AKLI KILAVUZ SAYANLAR

- MEŞAKKAT: ZAHMET, SIKINTI, GÜÇLÜK, ZORLUK

- MEŞÂYİH(< ŞEYH): ŞEYHLER

- MEŞGALE: İŞ, İŞ GÜÇ, UĞRAŞILAN İŞ

- MEŞK: TÂLİM, ALIŞTIRMA, ÇALIŞMA, ÖĞRENİM | YAZI ÖRNEĞİ, YAZI NÜMÛNESİ

- MEŞREB: İÇECEK YER | YARADILIŞ, DOĞA, MİZÂÇ | HUY, AHLÂK | İLÂHİ SUYU TUTACAK KAP

- MEŞVERET: DANIŞMA, MÜŞÂVERE, MÜŞÂVEREDE BULUNMA, BİR İŞ ÜZERİNDE KONUŞMA (ing/frCONSULTATION)

- METÂNET: METİNLİK, SAĞLAMLIK, MUHKEMLİK | KUVVETLİ OLMA, DAYANIKLILIK

- ME'VÂ: YURT, MESKEN, YER, MAKAM, SIĞINACAK YER

- MEVLİD(< VELÂDET): İNSANIN DOĞDUĞU YER | DOĞMA, DÜNYAYA GELME | DOĞULAN ZAMAN | HZMUHAMMED'İN DOĞUMUNU ANLATAN MANZUM ESER

- MEVLÛD(< VELÂDET): YENİ DOĞMUŞ (ÇOCUK)

- MEVT: ÖLÜM | BENLİĞİ ÖLDÜRME

- MEVTÂ(< MEYT ve MEYYİT): ÖLÜLER, ÖLMÜŞLER

- MEVTA': AYAĞIN BASTIĞI YER

- MEVZÛ'(< VAZ): VAZ'OLUNMUŞ, KONULMUŞ | KONU | İŞLEMEKTE OLAN, GEÇER OLAN | DOĞRU OLMAYAN, UYDURMA, SONRADAN DÜZME

- ME'YÛS(< YE'S): ÜMİTSİZ

- MEYHÂNE: DERGÂH

- MEYDAN: GENİŞ, AÇIK, DÜZ YER | ÂLEM | SEMÂHÂNE | KÂİNÂT

- MEYL: GÖNÜL AKIŞI, SEVME

- MEYL-İ ZÂTÎ: MÂNÂ'NIN MADDE ŞEKLİNDE MEYDANA ÇIKMAK İSTEMESİ

- MEYMENET(< YÜMN): BEREKET, SAÂDET, MUTLULUK, UĞURLULUK

- MEYYÂL(< MEYL): EĞİLEN | ÇOK İSTEKLİ, DÜŞKÜN

- MEYYİT(< MEVT): ÖLMÜŞ | HAREKETSİZ | ÇOK ZAYIF KİMSE

- MEZMÛM: YERİLMİŞ | BEĞENİLMEMİŞ | AYIP

- MEZMÛR: KAVALLA SÖYLENEN İLÂHİ | HZ DÂVUD'A İNEN ZEBUR'UN SÛRELERİNDEN HER BİRİ

- MİFTÂH: ANAHTAR

- MİHMÂN: KONUK, MİSÂFİR

- MİHMÂN-DÂR: KONUK, MİSÂFİR AĞIRLAYAN KİMSE

- MİHNET: ZAHMET, EZİYET | GAM, KEDER, SIKINTI, DERT | BELÂ, MUSİBET

- MİNBER: CÂMİLERDE HATÎBİN ÇIKIP HUTBE OKUDUĞU MERDİVENLİ KÜRSÜ

- MİNHÂC: AÇIK, GENİŞ YOL

- MİNNET: BİR İYİLİĞE, BİR İYİLİK YAPANA YÖNELİK KENDİNİ BORÇLU GÖRME | GÖRÜLEN İYİLİĞE YÖNELİK TEŞEKKÜRDE BULUNMA

- MİN-TARAF-İLLÂH: ALLAH CÂNİBİNDEN

- Mİ'RÂC: MERDİVEN | GÖĞE ÇIKMA | HZ MUHAMMED'İN ALLAH TEÂLÂ İLE GÖRÜŞMESİ

- MİR'ÂT: AYNA | MEŞHUR BİR ÇEŞİT LÂLE

- MİR'AT-I HAKÎKÎYE: HAKİKAT AYNASI

- MİSÂFİR(< SEFER): bkz MÜSÂFİR(aslı!)

- MİSAFİR-İ GAYBİ: ZAMAN ZAMAN İNSANIN AKLINA GELEN KÖTÜ DÜŞÜNCELER (GELİP GEÇİCİDİR!)

- MÎSÂK(< VÜSÛK): SÖZLEŞME, ANDLAŞMA, YEMİN

- MİSÂL: ÖRNEK | MASAL | RÜYÂ, DÜŞ | BENZER, ANDIRIR

- MİSBÂH: KANDİL, ÇERAĞ, SABAH GİBİ LATİF, AYDINLIK

- MİSL: BENZER, KAT | MİKTAR | ÖN, YAN, HUZUR | TEKRARLANAN BİR SAYININ TOPLAMI

- MİSK: ASYA'NIN YÜKSEK DAĞLARINDA YAŞAYAN BİR CİNS CEYLÂNIN ERKEĞİNİN KARIN DERİSİ ALTINDAKİ BİR BEZDEN ÇIKARILAN GÜZEL KOKULU MADDE

- MİSK Ü AMBER: MİS KOKULARI

- MÎZÂN(< VEZN): TERÂZİ, ÖLÇÜ ÂLETİ, TARTI, ÖLÇEK | ADALET, EŞİTLİK DUYGUSU | AKIL, İDRAK | ŞERİAT

- MOLLA(< MEVLÂNÂ): BÜYÜK KADI, BÜYÜK ÂLİM | MEDRESE TALEBESİ

- MUABBİR(< İBÂRET): RÜYÂ TÂBİR EDEN

- MUÂHEZE(< AHZ): AZARLAMA, PAYLAMA, ÇIKIŞMA, DARILMA | TENKÎD

- MUALLÂ(< ULÜVV): YÜCE, YÜKSEK | MAKAMI, RÜTBESİ YÜKSEK | BİR YAZI STİLİ

- MUALLÂK(< ALÂKA): TA'LÎK EDİLMİŞ, ASILMIŞ, ASILI | HAVADA, BOŞTA DURAN | SÜRÜNCEMEDE KALMIŞ (İŞ) | BAĞLI | KESİN OLMAYAN

- MUALLEL(< İLLET): TA'LİL EDİLMİŞ, SAKAT, EKSİK

- MUALLİM(< İLM): TÂLİM EDEN, ÖĞRETEN, ÖĞRETMEN, HOCA

- MUAMMER(< ÖMR): ÖMÜR SÜREN, YAŞAYAN, YAŞAMIŞ

- MUAMMERİYET: CANLILIK

- MUÂNAKA(< UNK): BİRBİRİNİN BOYNUNA SARILMA, SARMAŞMA, KUCAKLAŞMA

- MUÂVENET(< AVN): YARDIM, YARDIM ETME, YARDIMCILIK

- MUÂYEDE: BAYRAMLAŞMA

- MUAYYEN(< AYN): TÂYİN EDİLMİŞ, BELLİ | BELİRLİ | KARARLAŞTIRILAN

- MUAZZAM(< AZM): KOCAMAN, KOCA | ULU, KOSKOCA | ÖNEMLİ, AĞIR

- MU'CİZE(< ACZ): ACİZ BIRAKAN, TANSI, TANSUK, ALLAH'IN EMRİYLE PEYGAMBERLER TARAFINDAN YAPILAN VE HALKI HAYRETTE BIRAKAN HÂRİKULÂDE İŞLER, HAREKETLER, HALLER

- MUGALEBE(< GALEBE): GALEBE ÇALMAYA, ÜSTÜN GELMEYE UĞRAŞMA | GALİP, ÜSTÜN

- MUGAYYEBÂT(< GAYB): GİZLİ, GÖRÜNMEZ ŞEYLER (LEDÜNNİYYÂT) LOKMAN SURESİNDE: KIYAMETİN KOPACAĞI ZAMAN, YAĞMURUN YAĞACAĞI ZAMAN | ANA KARNINDA OLANLAR | ERTESİ GÜN BAŞA NE GELECEĞİ | İNSANIN NEREDE ÖLECEĞİ

- MUHÂCİR(< HİCRET): GÖÇMEN, GÖÇ EDEN | BİR ÜLKEDEN KALKIP, BİR BAŞKA ÜLKEDE YERLEŞEN

- MUHABBET: (bkz MAHABBET)

- MUHÂFAZA(< HIFZ): SAKLAMA, KORUMA, KAYIRMA

- MUHÂL: OLANAKSIZ, OLMAZ, OLMAYACAK

- MUHARRİK(< HAREKET): TAHRÎK EDEN, HAREKETE GEÇİREN, OYNATAN | KIŞKIRTAN, AYARTAN, DÜRTEN

- MUHÂSARA(< HASR): KUŞATMA, ETRAFINI ÇEVİRME

- MUHÂTARA(< HATAR): TEHLİKE | ZARAR, ZİYAN, KORKU

- MUHAVERE: İKİ KİŞİNİN KARŞILIKLI KONUŞMASI

- MUHAVVİL(< HAVL): TAHVÎL EDEN, DEĞİŞTİREN, BAŞKA ŞEKLE SOKAN

- MUHDESÂT, MUHDESÛN(< MUHDES): İHDÂS EDİLMİŞ, SONRADAN MEYDANA GELMİŞ, ESKİDEN OLMAYAN, YENİ ŞEYLER, MODERN

- MUHİBB(< HUBB): SEVEN, SEVGİ BESLEYEN, DOST

- MUHİBBÂN(< MUHİBB): BİR TARÎKATIN, TARÎKATTAN OLMADIKLARI HALDE TARAFLISI OLANLAR

- MUHÎT(< HAVT): İHÂTA EDEN, ETRAFINI ÇEVİREN, KUŞATAN | ÇEVRE | ALLAH'IN ADLARINDAN

- MUHLİS(< HULÛS): HÂLİS, KATKISIZ | DOSTLUĞU, SAMÎMİLİĞİ VE HÂLİ İÇTEN, GÖNÜLDEN OLAN

- MUHLİS: SAÇ VE SAKALINA KIR DÜŞMÜŞ KİMSE

- MUHTÂR(< HAYR): İHTİYÂR EDEN, SEÇİLMİŞ, SEÇKİN | HAREKETİNDE SERBEST OLAN | KÖY YA DA MAHALLE İŞLERİNE BAKMAK ÜZERE HALKIN SEÇTİĞİ KİMSE

- MUHTASAR(< HASR): KISALTILMIŞ, KISALTMA, KISA

- MUHTEREM(< HÜRMET): SAYGIDEĞER, SAYIN, İHTİRÂM OLUNMUŞ

- MUHYÎ(< HAYÂT): İHYÂ EDEN, DİRİLTEN, CANLANDIRAN, HAYAT VEREN

- MUHYİDDİN: DİNİ İHYÂ ETMEK/CANLANDIRMAK

- MUKABELE: KARŞILIK VERME, KARŞILAMA | KARŞI GELME | BİRBİRİYLE KARŞILAŞTIRMA, KARŞILIKLI YAPILAN OKUMA | CÂMİLERDE HALKA KUR'AN OKUMA | MEVLEVÎ ÂYİNLERİNDE TARÎKAT MENSUPLARININ CEZBE HALİYLE AYAKTA DÖNMESİ

- MUKABİL: KARŞI KARŞIYA GELEN, BİR ŞEYİN KARŞISINDA BULUNAN | BİR ŞEYE KARŞI, BİR ŞEYE KARŞILIK YAPILAN | KARŞILIK | KARŞILIĞINDA

- MUKADDER(< KADER): TAKDÎR OLUNMUŞ, DEĞERİ BİÇİLMİŞ | KADRİ, DEĞERİ BİLİNMİŞ, BEĞENİLMİŞ | YAZILI, ALINDA YAZILI | KADER

- MUKADDERÂT: ALIN YAZISI

- MUKADDES(< KUDS): TAKDÎS EDİLMİŞ, MÜBÂREK, KUTSAL, TEMİZ

- MUKARREB(< KURB): TAKRÎB EDİLMİŞ, YAKLAŞMIŞ, YAKIN

- MUKARRİN(< KARN): BİRLİKTE BULUNDURAN, TAKRÎN EDEN

- MUKAYYED(< KAYD): KAYITLI, BAĞLI, BAĞLANMIŞ | BİR İŞE ÖNEM VEREN | KAYDOLUNMUŞ, DEFTERE GEÇMİŞ

- MUKTEDİR(< KUDRET): GÜCÜ YETEN, BECEREBİLEN

- MÛNİS(< ÜNS): ÜNSİYETLİ, ALIŞILAN, ALIŞILMIŞ, YADIRGANMAZ | CANA YAKIN, SEVİMLİ | İNSANDAN KAÇMAYAN

- MURÂD(< REVD): ARZU, İSTEK, DİLEK | MAKSAT, MERAM

- MURAHHAS(< RUHSAT): RUHSATLI, İZİNLİ | DELEGE

- MURÂKABE(< RAKB): BAKMA, GÖZETME, GÖZ ALTINDA BULUNDURMA | KENDİ İÇ ÂLEMİNE BAKMA, KENDİNİ HESABA ÇEKME, DALIP KENDİNDEN GEÇME

- MURÂKIB: ALLAH'A BAĞLANMIŞ

- MURTAZÂ(< RIZÂ): BEĞENİLMİŞ, SEÇİLMİŞ | HZ ALİ'NİN LÂKABI

- MUSAFFÂ(< SAFVET): TASFİYE EDİLMİŞ, SÜZÜLMÜŞ, ARINMIŞ


- MUSÎB(< SEVAB): İSÂBET EDEN, RASTGELEN, YANILMAYAN

- MUSTAFÂ(< SAFVET): ISTIFÂ EDİLMİŞ | TERTEMİZ, TASFİYE OLUNMUŞ | HZ MUHAMMED'İN ADLARINDAN

- MUTAHHAR(< TAHÂRET): TEMİZLENMİŞ, TEMİZ | MÜBÂREK

- MUTASAVVER(< SÛRET): TASAVVUR EDİLMİŞ, TASARLANMIŞ, DÜŞÜNÜLMÜŞ | AKLA GELEBİLİR, OLABİLİR

- MUTASAVVİF(< SOF): SÔFÎ OLAN | TASAVVUFLA UĞRAŞAN | İLÂHİYATTA UĞRAŞAN VE BUNU YAYMAYA ÇALIŞAN

- MUTÂVAAT(< TAV): BAŞEĞME, İTÂAT ETME

- MUTAVASSIT(< VASAT): VÂSITA OLAN, ARACILIK EDEN, ARACI | ORTA, ORTALAMA

- MU'TAZIB: BİRBİRİNE YARDIM EDEN

- MU'TEDİL(< ADL): NE AZ, NE ÇOK, ORTA HALDE BULUNAN | YAVAŞ, MÜLÂYİM, SERT OLMAYAN, İŞİ PEK İLERİYE GÖTÜRMEMİŞ OLAN | MÜNÂSİP, UYGUN, BİÇİMLİ | ILIMAN | NÖTR

- MUTÎ(< TÂAT): İTAAT EDEN, BOYUN EĞEN | BAĞLI | RAHAT

- MUTLAK(< TALÂK): ITLAK OLUNMUŞ, SALIVERİLMİŞ, BAŞIBOŞ BIRAKILMIŞ | KAYITSIZ, ŞARTSIZ | YALNIZ, TEK, ŞART | HERHANGİ BİRŞEYE İLİŞİK OLMAYAN

- MUTMAİN(< TAM'AN): GÖNLÜ KANMIŞ, İÇİ RAHAT, ŞÜPHESİ OLMAYAN KİMSE

- MUTTALİ'(< TULÛ): ÖĞRENMİŞ, HABER ALMIŞ, BİLGİLİ, HABERDAR

- MUTTASIF(< VASF): VASIFLANAN, KENDİSİNDE BİR HAL, BİR SIFAT, BİR VASIF BULUNAN, İTTİSÂF EDEN

- MUTTASIL(< VASL): ULAŞAN, KAVUŞAN, BİTİŞEN, İTTİSÂL EDEN | ARALIKSIZ, HİÇ DURMADAN, BİTEVİYE

- MUVÂCEHE(< VECH): YÜZLEŞME, YÜZ YÜZE GELME | KARŞI, ÖN

- MUVAFFAK: ALLAH'IN YARDIMINA ULAŞMIŞ | BAŞARAN, BECEREN

- MUVAFFAKIYYET(< VEFK): ALLAH'IN YARDIMIYLA BAŞARI GÖSTERME | ELE GEÇİRME, BAŞARMA

- MUVAFFIK: BAŞARI KAZANDIRAN ALLAH

- MUVÂFIK(< VEFK): UYGUN, YERİNDE

- MUVAHHİD(< VAHDET): TEVHİD EDEN, ALLAH'IN BİRLİĞİNİ İKRAR

- MUVAKKAT(< VAKT): BELLİ BİR ZAMANA ÖZEL, SÜREKSİZ, GEÇİCİ | EĞRETİ

- MUVÂZENE(< VEZN): DENK OLMA, KARŞILIKLI İKİ ŞEYİN UYGUNLUĞU | KIYAS, ÖLÇÜ | DENGE

- MUZAFFER(< ZAFER): ZAFER, ÜSTÜNLÜK KAZANMIŞ, ÜSTÜN

- MUZMAHİLL: ÇÖKMÜŞ, ÇÖKÜNTÜYE UĞRAMIŞ, DARMADAĞIN OLMUŞ, YOK OLMUŞ

- MÜBÂREK(< BEREKET): BEREKETLİ, FEYİZLİ | UĞURLU, HAYIRLI, MUTLU, KUTLU

- MÜBAYENET: BİR ŞEYİN KENDİNDEN BAŞKA BİR ŞEY OLMAMASI

- MÜBEŞŞER(< BEŞÂRET): TEBŞÎR OLUNMUŞ, KENDİSİNE MÜJDE VERİLMİŞ

- MÜBEZZİR(< BEZR): TOHUM EKECEK ÂLET

- MÜBEZZİR: TEBZÎR EDEN, GEREKSİZ, YERSİZ HARCAYAN, İSRÂF EDEN

- MÜBÎN(< BEYN ve BEYÂN): HAYRI, ŞERRİ, İYİYİ VE KÖTÜYÜ AYIRAN | AÇIK, BESBELLİ

- MÜCÂHEDE(< CEHD): UĞRAŞMA | NEFSİ YENMEYE YÖNELİK OLAN ÇALIŞMA

- MÜCÂZÂT(< CEZÂ): KARŞILIK | BİR SUÇA KARŞI CEZÂ ÇEKTİRME

- MÜCEDDİD(< CEDÎD): YENİLEYEN, YENİLEYİCİ, YENİ BİR ŞEKİL VE SÛRET VEREN | DÎNE YENİ BİR VECHE VEREN ZAT

- MÜCEHHEZ(< CİHAZ): TECHİZ OLUNMUŞ, DONANMMIŞ, DONATILMIŞ, HAZIRLANMIŞ

- MÜCERRED(< CERED): TECRÎD EDİLMİŞ, SOYULMUŞ, ÇIPLAK | TEK, YALNIZ | KARIŞIK VE KATIŞIK OLMAYAN | YALIN, SOYUT | KENDİ KENDİNE, BEKÂR, YALNIZ YAŞAYAN

- MÜCTEBÂ(< CEBY): SEÇİLMİŞ, SEÇKİN

- MÜCTEHİD(< CEHD): GÜCÜ YETTİĞİ KADAR ÇALIŞAN, ÇALIŞKAN | ALLAH'IN EMRİYLE ÇALIŞAN

- MÜDÂM(< DEVÂM): DEVÂM EDEN, SÜREN, SÜREKLİ | ARASI KESİLMEYEN

- MÜDÂRÂ[T](< DERY): YÜZE GÜLME, DOST GİBİ GÖRÜNME

- MÜDÂVİM(< DEVÂM): DEVÂM EDEN, BİR İŞE ARALIKSIZ, ÇALIŞAN | BİR YERE DEVAMLI OLARAK GİDİP GELEN

- MÜEKKELÂT: HÜSAMEDDİN, NECMEDDİN, BEDREDDİN, ŞEMSEDDİN, NUREDDİN, CEMÂLEDDİN, KEMÂLEDDİN

- MÜELLİF(< ÜLFET): TE'LÎF EDEN, KİTAP YAZAN, ESER SAHİBİ

- MÜESSİS(< ESÂS): KURAN, TEMEL ATAN | KURAN, KURUCU

- MÜEZZİN(< EZAN): EZAN OKUYAN, KULAĞA HİTAP EDEN, ÇAĞIRAN

- MÜFETTİH(< FETH): FETH EDEN, AÇAN, AÇICI

- MÜFLİH(< FELÂH): FELÂH BULAN, HİDÂYETE ERDİRİLEN, SELÂMETE ÇIKAN

- MÜHEYYÂ(< HEY'ET): HAZIR, HAZIRLANMIŞ (ÂMÂDE)

- MÜKÂFÂT(< KİFÂYET): BERÂBERLİK | BİR HİZMET VE İYİLİĞE KARŞI EDİLEN İYİLİK | ÇALIŞKAN TALEBEYE HOCASININ VERDİĞİ TAKDİR

- MÜKÂŞEFE(< KEŞF): HAKİKAT EHLİNE ALLAH SIRLARININ GÖRÜNMESİ, TEVHİD DELİLLERİYLE HALKDA HAKK'I GÖRMEK | MEYDANA ÇIKARMA

- MÜKELLEF: BİR ŞEYİ YAPMAYA MECBUR OLAN, VAZİFELİ, MUVAZZAF | BİR ŞEYİ ÖDEMEYE MECBUR OLAN | MÜKEMMEL HAZIRLANMIŞ, KÜLFETLE SÜSLENMİŞ OLAN (TEKLİF)

- MÜKEVVEN(< KEVN): TEKVÎN EDİLMİŞ, YAPILMIŞ, MEYDANA GETİRİLMİŞ, YARATILMIŞ

- MÜKEVVENÂT(< MÜKEVVEN): YARATILMIŞLAR

- MÜLÂHAZA(< LÂHZ): DİKKATLE BAKMA | İYİCE DÜŞÜNME | DÜŞÜNCE

- MÜLÂKÎ(< LİKA): BULUŞAN, KAVUŞAN | GÖRÜŞEN

- MÜLEVVEN(< LEVN): RENGARENK, TÜRLÜ TÜRLÜ, HERCAİ | BOYALI, BOYANMIŞ

- MÜLEVVES(< LEVS): TELVÎS EDİLMİŞ, KİRLİ, PİS | İNTİZAMSIZ, KARIŞIK

- MÜ'MİN(< EMN): ÎMÂN ETMİŞ | KINAYAN KINAYANINDAN KORKMAYAN

- MÜMÂRESE(< MERES): ALIŞMA, ALIŞIKLIK, YATKINLIK, EL YATKINLIĞI

- MÜNÂCÂT(< NECV): ALLAH'A DUA ETME, YALVARMA

- MÜNÂDÎ(< NİDÂ): NİDÂ EDEN | MÜEZZİN

- MÜNÂFESE(< NEFS): BAŞKASINDA GÖRDÜĞÜ KEMÂLE İMRENİP, ONA YETİŞMEK İÇİN ÇALIŞMAK (HASED değil!)

- MÜNÂFIK(< NİFÂK): İKİYÜZLÜLÜK EDEN, İKİ YÜZLÜ

- MÜNÂSEBET(< NİSBET): UYGUNLUK | İLİŞİK | İLGİ, YAKINLIK, BAĞ | YANAŞMA, VESÎLE

- MÜNÂSİB(< NİSBET): UYGUN, YERİNDE | YAKIŞIK, YARAŞIK

- MÜNÂVEBE(< NEVBET): NÖBETLEŞME, NÖBETLE İŞ GÖRME

- MÜNCERR(< CERR): BİR TARAFA ÇEKİLİP SÜRÜKLENEN, SÜRÜLEN, KAYIP BİR TARAFA GİDEN | VARIP SONA EREN | NETİCELENEN

- MÜNCÎ(< NECÂT): KURTARAN

- MÜNEVVER(< NÛR): NURLANDIRILMIŞ, PARLATILMIŞ, AYDINLATILMIŞ, IŞIKLI | AYDIN (KİMSE)

- MÜNÎR(< NÛR): NURLANDIRAN, IŞIK VEREN, PARLAK

- MÜNKEŞİF(< KEŞF): AÇILAN, AÇILMIŞ, MEYDANA ÇIKMIŞ | AÇIK, GÖRÜNEN | KEŞFOLUNMUŞ, YENİ BULUNMUŞ

- MÜNKİR(< NEKR): İNKÂR EDEN, KABUL ETMEYEN

- MÜNSİF: İNSAFLI

- MÜNTEŞİR(< NEŞR): YAYILMIŞ, AÇILMIŞ | DAĞINIK | DUYULMUŞ, ETRAFA YAYILMIŞ | BASILMIŞ VE YAYILMIŞ

- MÜNTEVÎ(< NEV): BİR ŞEY YAPMAYA NİYETLENEN

- MÜNZEVÎ(< ZUVVİYY ve ZEYY): İNZİVÂ EDEN, ÇEKİLİP BİR KÖŞEDE OTURAN, KÖŞESİNE ÇEKİLİP KİMSE İLE GÖRÜŞMEYEN

- MÜNZİL(< NÜZÛL): İNZÂL EDEN, AŞAĞI İNDİREN, GÖKTEN İNDİREN

- MÜPHEM: BELİRSİZ, KAPALI, ÖRTÜLÜ | ANLAŞILMAZ, KAPALICA

- MÜRÂCAAT(< RÜCÛ): GERİ DÖNME, BAŞVURMA, DANIŞMA, YARDIM İSTEME

- MÜRÂCAÂT(< MÜRÂCAAT): GERİ DÖNMELER, BAŞVURMALAR, DANIŞMALAR, YARDIM İSTEMELER

- MÜRÂÎ(< RİYÂ): İKİYÜZLÜ

- MÜREBBÎ(< TERBİYE): TERBİYE EDEN, EĞİTİCİ | BESLEYEN

- MÜRECCAH(< RÜCHÂN): TERCİH EDİLEN, ÜSTÜN TUTULAN

- MÜRÎD(< REVD): İRÂDE EDEN, EMREDEN, BUYURAN | BİR ŞEYHE BAĞLI OLAN KİMSE

- MÜRSEL(< RESEL): İRSÂL EDİLMİŞ, GÖNDERİLMİŞ, YOLLANMIŞ | PEYGAMBER

- MÜRŞİD(< RÜŞD): İRŞÂD EDEN, DOĞRU YOLU GÖSTEREN, KILAVUZ | TARÎKAT PÎRİ, ŞEYHİ | GAFLETTEN UYANDIRAN | HADIM ÜL FUKARA

- MÜRÜVVET(< MER): İNSÂNİYET, MERTLİK, YİĞTLİK | CÖMERTLİK, İYİLİKSEVERLİK

- MÜSÂFİR(< SEFER): MİSÂFİR, YOLDAN GELEN, YOLCU | YOLCULUK SIRASINDA BİRİNİN EVİNE İNEN KONUK | KOMŞUYA GİDEN KİMSE

- MÜSAHHAR(< SİHRİYY): TESHİR OLUNMUŞ, ELDE EDİLMİŞ, ELE GEÇİRİLMİŞ | TUTKUN, BOYUN EĞMİŞ

- MÜSÂVÎ(< SEVİYY): EŞİT, BİRİNİN ÖTEKİNDEN FARKSIZ OLANI, AYNI HALDE VE DERECEDE BULUNAN

- MÜSEMMÂ(< SEMV ve SÜMÜVV): TESMİYE OLUNAN, BİR ADI OLAN, ADLANMIŞ, ADLI | MUAYYAN, BELİRLİ (ZAMAN)

- MÜSENNÂ: AYNALI YAZI/HAT

- MÜSLÜMAN: KENDİNDEKİ EMÂNETE İHÂNET ETMEYEN | İSLÂM OLMUŞ, SELÂMETE ERMİŞ, KURTULMUŞ, TESLİM OLMUŞ

- MÜSTAGNÎ(< GANÎ): DOYGUN, GÖNLÜ TOK | ÇEKİNGEN, NAZLI (DAVRANAN) | GEREKLİ BULMAYAN

- MÜSTAĞRAK(< GARK): BATMIŞ

- MÜSTAHAKK(< HAKK): MÜSTAHİKK(aslı!)

 

[Nurun Ala Nur]

- MÜSTAHİKK(< HAKK): HAK ETMİŞ, HAK KAZANMIŞ, LÂYIK

- MÜSTAHLEF(< HALEF): İSTİHLÂF EDİLMİŞ, KENDİ YERİNE GEÇİRİLMİŞ, BAŞKASININ YERİNE KONMUŞ, HİLÂFET ALMIŞ

- MÜSTAHSİL(< HÂSIL): YETİŞTİREN, YETİŞTİRİCİ, ÜRETİCİ

- MÜSTAİDD(< UDDET): İSTÎDADLI, YETENEKLİ, BİR ŞEYE YETENEĞİ OLAN | AKILLI, ANLAYIŞLI

- MÜSTAKARR(< KARÂR): YERLEŞİLEN, DURULAN YER | KARARGÂH

- MÜSTAKBEL(< KABL): KARŞILANAN | ÖNDE BULUNAN, İLERİDEKİ, GELECEK

- MÜSTAKİLL(< KILLET): BAŞLI BAŞINA, KENDİ BAŞINA, KENDİ KENDİNE, AYRICA, BAĞIMSIZ

- MÜSTAKÎM(< KIYÂM): DOĞRU, DÜZ, DİK | TEMİZ, NAMUSLU

- MÜSTEÂR(< ÂRİYYET): TAKMA AD

- MÜSTECÂB(< CEVÂB): DİLEĞİ KABUL OLUNMUŞ

- MÜSTEHABB(< HUBB): SEVİLEN, BEĞENİLEN | FARZ VE VÂCİBDEN BAŞKA OLARAK SEVAP KAZANILAN İŞ

- MÜSTEHLİK(< HELÂK): YİYİP İÇEREK TÜKETEN, BİTİREN | TÜKETİCİ

- MÜSTESNÂ(< SENY): İSTİSNÂ EDİLEN, KURAL DIŞI BIRAKILAN | ÜSTÜN | AYRI TUTULAN | BENZERLERİNDEN BASKIN

- MÜŞÂHEDE(< ŞUHÛD): BİR ŞEYİ GÖZLE GÖRME | ALLAH ÂLEMİNİ GÖRME

- MÜŞÂRÜN-İLEYH(< ŞEVR): ADI GEÇEN ZAT, KENDİSİNE İŞARET EDİLEN (KİŞİ)

- MÜŞKİL(< ŞEKL): GÜÇ, ZOR, ÇETİN | ENGEL, GÜÇLÜK, ZORLUK

- MÜŞKİLÂT(< MÜŞKİL): GÜÇLÜKLER, ZORLUKLAR

- MÜŞTÂK(< ŞEVK): İŞTİYAKLI, ÖZLEYEN, GÖRECEĞİ GELEN, CAN ATAN

- MÜŞTEHİYÂT(< ŞEHVET): İŞTAHLILAR, İSTEKLİLER

- MÜŞTEMİL: KAPSAYAN, İÇEREN, ŞÂMİL OLAN

- MÜŞTERÎ(< ŞİRÂ): İŞTİRÂ EDEN, SATIN ALAN, ALICI | ALIŞVERİŞTE BULUNAN | İSTEKLİ | HEM SATIN ALAN, HEM SATAN

- MÜTÂLAA(< TULÛ): OKUMA | DEĞERLENDİRME, TETKİK | DÜŞÜNCE

- MÜTEÂKIB(< AKAB): BİRBİRİ ARDINDAN GELEN (SIRA İLE) | ARDINDAN GELEN, ARKASI SIRA BELİREN

- MÜTEÂL(< ULÜVV): YÜKSEK, YÜCE | ALLAH'IN SIFATLARINDAN

- MÜTEALLİK(< ALAKA): ASILI, BAĞLI, İLGİLİ, İLİŞİĞİ OLAN

- MÜTECELLÎ(< CELÂ' ve CELV): TECELLÎ EDEN, GÖRÜNEN, MEYDANA ÇIKAN | PARLAK

- MÜTEDEYYİN: ILIMLI (İNSAN) | DİNDAR | DİN İLE GÖREVLİ | BORÇLU OLAN

- MÜTEESSİR(< ESR ve ESÂRET): HÜZÜNLÜ, KEDERLİ, ÜZÜNTÜLÜ | BİRİNİN ACISIYLA ACILANAN | DUYGULANMIŞ

- MÜTEHARRİK(< HAREKET): HAREKET EDEN, KIMILDAYAN, OYNAYAN

- MÜTEHAYYİR(< HAYRET): HAYRETTE KALAN, ŞAŞMIŞ, ŞAŞIRMIŞ

- MÜTEKEVVİN(< KEVN): TEKEVVÜN EDEN, HÂSIL OLAN, MEVCUT BULAN, VAROLAN

- MÜTEMMİM(< TEMÂM): TAMAMLAYAN, BİTİREN | TÜMLEÇ

- MÜTENÂDÎ(< NİDÂ): BİRBİRİNE NİDÂ EDEN, BİRBİRİNİ ÇAĞIRAN

- MÜTENÂSİB(< NİSBET): UYGUN OLAN, HER BAKIMDAN BİRBİRİNE UYGUN, DENK

- MÜTERÂDİF(< RİDF): TERÂDÜF EDEN, BİRBİRİNİN ARDI SIRA GİDEN | YAZILIŞI AYRI, ANLAMI BİR OLAN, ANLAMDAŞ (ing, fr SYNONYME)

- MÜTESELSİLEN: SIRA İLE, BİRBİRİ PEŞİ SIRA, ZİNCİRLEME

- MÜTEVASSIL: VÂSIL OLAN, KAVUŞAN | MÜNÂSEBET VE YAKINLIK KURAN

- MÜTTAKÎ(< VAKY ve VİKAYE): İTTİKA EDEN, SAKINAN, ÇEKİNEN | ALLAH'DAN KORKAN

- MÜYESSER(< YÜSR): KOLAYI BULUNUP YAPILAN, KOLAY GELEN, KOLAYLIKLA OLAN

- MÜZEKKÎ(< ZEKÂT): TEZKİYE EDEN, TEMİZLEYEN, AKLAYAN


NÂ-ÇÎZ: HİÇ HÜKMÜNDE OLAN, ÇOK KÜÇÜK ŞEY

- NÂ-DÂN: BİLMEZ, CÂHİL | KENDİNİ BEĞENMİŞ, KİBİRLİ

- NÂDİM: PİŞMÂN OLAN

- NÂFİLE: GEREKLİ DEĞİLKEN YAPILAN İŞ | FARZLARIN DIŞINDA KILINAN NAMAZ | BOŞUNA

- NAHİV: SÖZ DİZİMİ

- NÂİB(< NEVB): VEKİL

- NÂİL(< NEYL): MURADINA EREN, ERMİŞ, ELE GEÇİREN | (OLMAK):ERİŞMEK

- NÂİM: LEZZETİ ALINAN HER TÜRLÜ NİMET, BOLLUKTA YAŞAYIŞ | CENNETİN BİR KISMI

- NÂİM(< NEVM): UYUYAN

- NAKÎB(< NAKABET): VEKİL | BİR TEKKEDE, ŞEYHİN YARDIMCISI OLAN EN ESKİ DERVİŞ VEYA DEDE

- NÂLE: İNLEMEK, İNİLTİ

- NAMAZ: KULUN HAK İLE OLMASI (SALÂT)

- NÂMÛS: KANUN, NİZAM | AR, EDEP, HAYÂ, IRZ | TEMİZLİK, DOĞRULUK

- NÂ-MÜTENÂHÎ: SONSUZ

- NÂM-ZED: NİŞANLI, SÖZLÜ, YAVUKLU | ADAY | MİRAS BIRAKANIN FEVKALÂDE İKAME YOLUYLA TAYİN ETTİĞİ MİRASÇI | LEHİNE VASİYET YAPILAN KİMSE

- NÂN: EKMEK

- NÂR: ATEŞ, OD | CEHENNEM

- NARH(aslı NİRH): NARK, ÇARŞIDA, PAZARDA SATILAN ŞEYLER İÇİN RESMÎ MAKAMLARCA GÖSTERİLEN FİYAT

- NÂS: İNSANLAR, HERKES

- NÂSIH/NASÎH(< NUSH): ÖĞÜT VEREN, NASÎHAT EDEN (ç NASÂYİH) | KUŞATMA

- NÂS(I)R: YARDIM | YARDIMCI, YARDIM EDEN

- NASÎB: PAY, HİSSE | RIZIK

- NASİB ALMAK: BEKTÂŞİYE'DE İNTİSÂB, DERVİŞ OLMAK

- NÂSÛT: İNSANLIK

- NA'T-I ŞERİF: HZ PEYGAMBER HAKKINDA YAZILAN ŞİİRLER

- NÂY: NEY

- NAZAR: BAKMA, GÖZ ATMA | DÜŞÜNME | GÖZ DEĞME

- NAZAR-I ÎTİBÂR: DİKKAT

- NAZAR BERKADEM: BAKIŞLAR AYAK ÜZERİNE

- NAZARÎ: TEORİK

- NEBE': ÖNEMLİ HABER

- NEBÎ(< NEBE): PEYGAMBER (ç ENBİYÂ) | HABERCİ | MÜNÂDÎ (sansk AVATAR)

- NECÎB: SOYU SOPU TEMİZ, NESLİ PÂK OLAN KİMSE

- NEC(İ)M: SÖNÜP-YANAN YILDIZ, VAKİT, ÜLKER YILDIZI | KUR'AN-I KERİM

- NECVÂ: FISILTILI, GİZLİ SÖZ | SIR SÖYLEŞMEK | GİZLİ SORGULAMA

- NEDÂMET: PİŞMANLIK

- NEDÂRET: TAZELİK, PARLAKLIK | ENDER

- NEFER: BİR ADAM, TEK KİŞİ | ER

- NEFES: SOLUK | SOLUK ALACAK KADAR GEÇEN ZAMAN, AN

- NEFES: BEKTÂŞÎ İLÂHİLERİ

- NEFHA: GÜZEL KOKU | RÜZGÂRIN BİR KERE ESMESİ | NEFES ÜFÜRME

- NEFÎR: CEMAAT, TOPLULUK | BOYNUZDAN YAPILAN BORU

- NEFS: BİR ŞEYİN ZÂTI, KENDİSİ RUH, CAN, HAYAT, KALB, HEVES | İNSANIN YEME-İÇME GİBİ BİYOLOJİK GEREKSİNİMLERİ | ASIL, MAYA, CEVHER | DÖLSUYU | İÇ, İÇ TARAF

- NEFS: RUHUN MADDEYLE BİRLEŞMESİ

- NEFS MERTEBELERİ:

* NEFS-İ EMMÂRE

* NEFS-İ LEVVÂME

* NEFS-İ MÜLHİME

* NEFS-İ MUTMAİNNE

* NEFS-İ RÂZİYE(/RÂDİYYE)

* NEFS-İ MARZİYE(/MERDİYYE)

* NEFS-İ SAFİYE/NACİYE/BÂKİYE

- NEFS MERTEBELERİNİN RENKLERİ: MAVİ-KIRMIZI-YEŞİL-BEYAZ-SARI-PARLAK SİYAH

- NEFY: SÜRME, SÜRGÜN ETME

- NEHY: YASAK ETME

- nekîr: BİLİNMEMİŞ ŞEY, ÖRTÜLÜ OLAN

- Nekîr(< NEKRE): SORGU MELEKLERİNDEN BİRİ (ÖBÜRÜ "MÜNKİR")

- NES': "EŞHÜR-ÜL-HURUM"UN MUAYYEN VAKTİNİ GEÇİRME

- NESEB: NESİL, SOY

- NEŞ(İ)R: DAĞILMA, YAYILMA

- NEVBE: BAYRAMLARDA VE KANDİLLERDE DERGÂHLARDA HALÎLE, KUDÛM, MAZHAR ÇALINARAK İLÂHİ OKUNMASI

- NEVMÎD(< NÂ-ÜMÎD): ÜMİTSİZ

- NEZ': BİR ŞEYİ YERİNDEN KOPARMA, SÖKME | KALDIRMA, YOK ETME

- NEZ': BOZMA | HALKI BİRBİRİNE DÜŞÜRME

- NEZÂFET: TEMİZLİK, PÂKLIK | TAM SAĞLIK VE SELÂMET

- NEZÎR(< NEZR): KORKUTMA, BİRİNİ, DOĞRU YOLA SOKMAK İÇİN GÖZDAĞI VEREREK KORKUTMA

- NEZR: ADAK, ADAMA

- NİDÂ: ÇAĞIRMA, SESLENME | SU VERME

- NİGÂH: BAKIŞ, BAKMA

- NİGÂH-BÂN: GÖZCÜ, BEKÇİ

- NİHÂN: GİZLİ, SAKLI | BULUNMAYAN, GÖRÜNMEYEN | SIR

- NİSÂB: ASIL, ESAS | BİR MALIN ZEKÂTINI VERMEK ÜZERE VARILMASI GEREKEN MİKTAR | DERECE, İSTENİLEN HAD

- NİŞÂN: İZ, BELİRTİ | İŞARET

- NİYÂZ: YALVARMA, YAKARMA | DUA | BAZI TARİKATLARDA KÜÇÜĞÜN BÜYÜĞE YÖNELİK SELÂM, SAYGI VE DUASI

- NİYYET: NİYET, MERAM | FİİL VE HAREKET | DÜNYA LEZZETLERİNİ TERK EDEREK İBADETLE ALLAH'A YÖNELMEK

- NİZÂ'(< NEZ): ÇEKİŞME, KAVGA

- NİZAM(NAZAME): İNCİLERİ İPE DİZMEK

- NİZAM-I ÂLEM: Nazm sözlükte, incileri bir ipe dizmek anl----- gelir Terim olarak ise, bir şeyi/şeyleri aklın gerektirdiği, zorunlu kıldığı başka bir şeye delalet edecek şekilde tertip etmek demektir
Âlem'in sözlük anlamı bir şeyin kendisiyle bilindiği şeydir Terim olarak ise Tanrı'dan başka herşeydir | öyle şeyler ki onları bilmek Tanrı'nın var-olanlarda tecelli eden isimlerini ve sıfatlarını bilmeye götürürAncak nizam-i âlem terkibinde kullanılan âlem, yalnızca Tanrı'nın tecelligâhı olan maddî âlem anl----- gelmez Aynı zamanda varlığı ilkece insanın nutkiyetinden kaynaklanan 'sosyal gerçeklik'[ictimaî âlem] anl----- gelir

- NÛR: AYDINLIK, PARILTI, TECELLİYÂT (ç ENVÂR, NÎRÂN)

- NUSRET(< NASR): YARDIM | ALLAH'IN YARDIMI | BAŞARI, ÜSTÜNLÜK

- NUT(U)K: SÖZ, LÂKIRDI | KONUŞMA | NUTUK, SÖYLEV | (ed) ESKİ DERVİŞLERCE BÜYÜK BİLİNEN KİMSELERİN MANZUM SÖZLERİ

- NÜBÜVVET(< NEBE): PEYGAMBERLİK, NEBÎLİK

- NÜCEBÂ(< NECÎB): RİCAULLAH(TANRI ERENLERİ) YA DA RİCÂL-ÜL-GAYB(GAYB ERENLERİ) DENİLEN 40 KİŞİYE VERİLEN AD, KIRKLAR

- NÜKEBÂ: RİCAULLAH'DAN ÜÇYÜZLER NEFİSLERİN KÖTÜ İSTEKLERİ TERK ETTİRİLMİŞ, HİLÂFETE YAKLAŞMIŞ, SÜLÛKUNU İKMÂL ETMEK ÜZERE OLAN KUDEMÂ-YI TARÎK

- NÜMÛNE: ÖRNEK

- NÜKTE: HERKESİN ANLAYAMADIĞI İNCE ANLAM, İNCELİK, İNCE ANLAMLI, ZARİF VE ŞAKALI SÖZ

- NÜVE: ÖZ | ÇEKİRDEK, HÜCRE

- NÜZÛL: AŞAĞI İNME


- Ocak: BektÂŞİye'de OcaĞin SaĞinda Ve Solunda Seyyİd Alİ Ve Horasan Postu Vardir

- Ocak-i BektÂŞİyan: YenİÇerİ OcaĞi Kurucusu Haci BektÂŞ-i Velİ OlduĞundan, YenİÇerİlerİn BaŞlarina Gİydİklerİ Haci HÜnkÂr'in Hirkasinin Koludur

- Omuz ÖpÜŞmek: Tarİkat ÂdÂbindandir

- Onsekİzbİn Âlem: KÂİnat







- Öd: Hz Muhammed'İn Ruhanİyetİne İŞarettİr

- Öd AĞaci: TÜtsÜ | Tesbİh Yapilir

- ÖmÜr: YaŞam, Hayat

- Öz(Ü)r: Bİr Kusur Ya Da SuÇun HoŞ GÖrÜlmesİnİ Gerektİren Neden | SuÇun BaĞiŞlanmasi, Ma'zÛr Kilmak, Kabahatİ Sİlmek | Engel | Kusur, Eksİklİk

- ŞÂDÂN: SEVİNÇLİ, KEYİFLİ | ŞAD KİMSELER

- ŞÂFÎ(< ŞİFÂ): ŞİFÂ VEREN | ALLAH

- ŞAHÂDET: TANIKLIK, ŞÂHİTLİK ETME | BİR ŞEYİN DOĞRULUĞUNA İNANMA | DELÂLET, ALÂMET, İŞÂRET | GÖZLE GÖRÜLEN ŞEYLER (ŞEHADET değil!)

- ŞÂKÎ(< ŞİKÂYET): ŞİKÂYET EDEN

- ŞAKÎ(< ŞEKAVET): BAHSTSIZ, FENA HAREKETLİ, HAYLAZ, HABÎS | HAYDUT, YOL KESEN

- ŞÂKİR(< ŞÜKÜR): ŞÜKREDEN, GÖRDÜĞÜ İYİLİK İÇİN DUA EDEN

- ŞÂMİL(< ŞEML ve ŞÜMÛL): İÇİNE ALAN, KAPLAYAN, ÇEVRELEYEN

- ŞÂR: ŞEHİR | İNSANIN GÖNLÜ, GÖVDESİ

- ŞA'ŞAA: PARLAKLIK, PARLAMA | GÖSTERİŞ, YALDIZ

- ŞAVK: IŞIK

- ŞAVT: TAVAFTA HER DÖNÜŞÜN ADI

- ŞÂYÂN: YAKIŞIR, YARAŞIR, DEĞER

- ŞEB ÇERAĞ: ONİKİ KÖŞELİ KANDİL

- ŞECÂAT: YİĞİTLİK, YÜREKLİLİK

- ŞECERE: İNSÂN-I KÂMİL | KÜÇÜK AĞAÇ, BİR TEK AĞAÇ

- ŞEDD: SIKI BAĞLAMAK | BOYUN ATKISI, YÜN KUŞAK | TASVİR

- ŞEFÂAT: BİRİNİN SUÇUNDAN GEÇİLMESİ YA DA DİLEĞİNİN YERİNE GETİRİLMESİ İÇİN EDİLEN ARACILIK

- ŞEF(A)KAT: ESİRGEYEREK SEVME

- ŞEHÎD: DİN YA DA YÜKSEK BİR ÜLKÜ UĞRUNDA ÖLEN KİMSE, SAVAŞTA ÖLEN | ALLAH YOLUNDA CAN VEREN | ÖLMEMİŞ OLDUKLARINA ŞEHÂDET EDİLEN

- ŞEHVET: AŞIRI İSTEK | MADDEYE OLAN BAĞIMLILIK | NEFİS

- ŞEKK: TEREDDÜT (%50 %50)

- ŞEKVÂ: ŞİKÂYET, HOŞNUTSUZLUK

- ŞEMME (ŞEMME-İ MUHAMMED): KOKU (HZ MUHAMMED'İN KOKUSU) | BİR KERE KOKLAMA | KOKU ALMA DUYUSU | PEK AZ ŞEY

- ŞERH: AÇMA, AYIRMA | AÇIKLAMA | BİR KİTABIN İBÂRESİNİ SÖZCÜK SÖZCÜK AÇIP, AÇIKLAYARAK YAZILAN KİTAP

- ŞEY: MEVCUT | NESNE

- ŞEYDÂ: SEVMEYİ SEVME | DÎVÂNE

- ŞEYH(< ŞEYHÛHET): YAŞLI | SEÇİLMİŞ | BİR TEKKE YA DA ZÂVİYEDE REİSLİK EDEN, MÜRİTLERİ BULUNAN KİMSE, TARÎKAT ŞEYHİ (ç MEŞÂYİH)

- ŞEYH POSTU: MAVİ, KIRMIZI, SİYAH, BEYAZ, YEŞİL

- ŞİRK: ALLAH'A ORTAK KOŞMAK (bkz İŞRÂK | İLHÂD)

- ŞİT: ALLAH BAĞIŞI, LÜTUF

- ŞUÂ': IŞIK

- ŞUGL: İŞ, GAİLE

- ŞU'LE: ALEV, ATEŞ ALEVİ | IŞIK | ATLARDA BEYAZ TÜYLERDEN OLUŞAN BENEKLER

- ŞUÛR: ANLAMA, ANLAYIŞ, HİSSETME, DUYMA

- ŞÜHÛD(< ŞÂHİD): TANIKLAR | VAR OLMA, GÖRÜNME

- ŞÜK(Ü)R: GÖRÜLEN İYİLİĞE GÖSTERİLEN MEMNUNLUK, MİNNETTARLIK (ŞÜKR LİSÂNEN, ŞÜKR KALBEN, ŞÜKR FİİLEN)

- T: DEĞİŞİMDE DEĞİŞMEDEN KALAN | EN YÜKSEK VE TANIMLANAMAZ GERÇEKLİK | TEO, TAO, TE, THE, EL-

- TAABBÜD(< ABD): İBÂDET ETME, KULLUK ETME; TAPMA, TAPINMA

- TAACCÜB(< ACEB): ŞAŞAKALMA (bkz TAHAYYÜR)

- TAAFFÜN(< UFÛNET): ÇÜRÜYÜP KOKMA, KOKUŞMA

- TAALLUK(< ALAK): ASILI OLMA, ASILMA | İLİŞKİN, İLİŞİĞİ OLMA | SEVME | ÂİT OLMA | (tas)DÜNYA İLGİSİ

- TAALLÜM(< İLM): ÖĞRENME, ÖĞRENİLME, OKUYARAK, DERS ALARAK ÖĞRENME, ELDE ETME

- TAÂM(< ET'İME): YEMEK, AŞ

- TAARÜF: BİRBİRİNİ BİLMEK, TANIMAK

- TAASSUB(< ASAB): BİRİNE TARAFTARLIK ETME | HASTALIK HALİNE VARMIŞ OLAN TUTUCULUK (FANATİZM)

- TÂAT: ALLAH'IN EMİRLERİNİ YERİNE GETİRME, İBÂDET

- TÂÂT: İBÂDETLER

- TAAYYÜN(< AYN): MEYDANA ÇIKMA, ÂŞİKÂR OLMA | BELLİ OLMA | BELİRME | ŞEKİL | ÂYAN SIRASINA GİRME, ÎTİBARLANMA, BELLİ BAŞLI ADAM OLMA

- TAAZZUM(< AZAMET): BÜYÜKLÜK SATMA, KİBİRLENME | KEMİKLEŞME

- TABASBUS: YALTAKLANMAK, RİYÂKÂRLIK, KENDİNİ KÜÇÜLTEREK RİYÂKÂRLIKLA KENDİNİ BEĞENDİRMEYE ÇALIŞMAK

- TÂBİ'(< TEB): BİRİNİN ARKASI SIRA GİDEN, ONA UYAN | BOYUN EĞEN, BAĞLI KALAN | BİRİNİN EMRİ ALTINDA BULUNAN

- TÂBİ'(< TAB): KİTAP BASAN/BASTIRAN, TAB'EDEN | MATBAACI

- TABÎB-İ MANEVİ: ŞEYH, MÜRŞİD

- TA'BÎR(< UBÛR): İFÂDE, ANLATMA | BİR ANLAMI OLAN SÖZ | DEYİM | TERİM | RÜYA YORMA

- TA'BÎR CAİZSE: DEYİM YERİNDEYSE

- TÂC: MEŞAYİHİN GİYDİKLERİ KAVUK

- TÂC-I ŞERÎF: TERK-İ DÜNYA, TERK-İ UKBÂ, TERK-İ HESTÎ, TERK-İ TERK

- TA'DÂD(< ADED): SAYMA; SAYI | BİRER BİRER SÖYLEME, SAYIP DÖKME; SAYIM

- TADA'DU'(< Dİ'DA): ALÇAKGÖNÜLLÜLÜK GÖSTERME | HOR OLMA | VÎRÂN OLMA | "AKLINI KAYBETME"

- TAFSÎL(< FASL): ETRAFIYLA, ETRAFLI OLARAK BİLDİRME, UZUN UZADIYA ANLATMA, AYRINTILI AÇIKLAMA

- TAHAKKUK(< HAKK): HAKÎKAT OLARAK MEYDANA ÇIKMA, GERÇEKLİĞİ ANLAŞILMA

- TAHAMMÜL(< HAML): YÜKLENME, BİR YÜKÜ ÜSTÜNE ALMA | DAYANMA, KATLANMA | KALDIRMA

- TAHÂRET: TEMİZLİK | TEMİZLENME

- TAHASSUS(< HUSUS): HUSUSİ VE MAHSUS OLMAK, BİR KİMSEYE MAHSUS KILINMAK

- TAHASSÜR(< HASRET): HASRET ÇEKME | ÇOK İSTENİLEN VE ELE GEÇİRİLEMEYEN ŞEYE ÜZÜLME

- TAHASSÜSÂT(< TAHASSÜS < HİSS): DUYGULANMALAR, HİSLENMELER | KALPLE İSTEMEK

- TAHAYYÜR(< HAYRET): HAYRÂN OLMA, HAYRETE DÜŞME, ŞAŞAKALMA, ŞAŞIRMA

- TAHFÎF(< HİFFET): HAFİFLETİLME | YÜKÜNÜ AZALTMA

- TAHİYYÂT(< HAYY): SELÂMLAR, HAYIRLI DUALAR | NAMAZIN KA'DELERİNDE OKUNAN "ETTEHİYYÂTÜ" DUASI

- TAHİYYE(< HAYY): HAYAT DUASI ("ALLAH ÖMÜR VERSİN!") | SELÂM VERME, HAYIR DUA ETME | MÜLK, MÂLİKİYYET

- TAHKİK(< HAKK): DOĞRU OLUP OLMADIĞINI ARAŞTIRMA | DOĞRU OLUP OLMADIĞINI MEYDANA ÇIKARMA | DOĞRU, GERÇEK

- TAHKİYE(< HİKÂYE): HİKÂYE ETME, ANLATMA

- TAHMÎL(< HAML): YÜKLEME, YÜKLETME, YÜKLETİLME | BİR İŞİ, BİRİNİN ÜZERİNE BIRAKMA

- TAHRÎM(< HIRMAN): HARAM KILMA, KILINMA

- TAHRÎME: NAMAZA BAŞLARKEN "ALLAHÜ EKBER" SÖZÜYLE İKİ ELİN BAŞ PARMAKLARINI KULAK MEMELERİNE DOĞRU KALDIRARAK TEKBİR ALMA

- TAHVÎL(< HAVL): DEĞİŞTİRME, DEĞİŞTİRİLME, ÇEVİRME, DÖNDÜRME | BORÇ SENEDİ; AKSİYON

- TÂİF[E](< TAVÂF): TAVÂF EDEN, ETRAFINI DOLAŞAN, DÖNEN | ARABİSTAN'DA MEKKE YAKININDA BİR ŞEHİR

- TÂİFE: BÖLÜK, TAKIM, GÜRUH, FIRKA | KAVİM, KABÎLE | TAYFA, GEMİ İŞÇİSİ

- TAKALLÜB(< KALB): DÖNME, BİR YANDAN BİR YANA ÇEVRİLME | DEĞİŞME, BAŞKA KALIBA GİRME

- TÂKAT: GÜÇ, KUVVET | İKTİDAR

- TAKÎ: DOĞRULUK İLKESİ

- TAKVÂ(< VİKAYE): ALLAH'DAN KORKMA, ALLAH KORKUSUYLA DİNİN YASAK ETTİĞİ ŞEYLERDEN KAÇINMA

- TAKVÎM(< KAVM, KIYÂM): EĞRİYİ DOĞRULTMA, BİÇİME KOYMA

- TAKVİYE(< KUVVET): KUVVETLENDİRME, KUVVETLENDİRİLME

- TALEB: İSTEME, DİLEME | İSTEK

- TÂLİB(< TULLÂB, TULLEB, TALEBE): İSTEYEN, İSTEKLİ | ÖĞRENCİ

- TA'LÎM(< İLM): ÖĞRENME, ÖĞRETME, ÖĞRETİM, ÖĞRETİLME | OKUTMA, DERS VERME/VERİLME | MEŞK İLE YETİŞTİRME | EGZERSİZ

- TALTİF(< LÛTF): GÖNÜL OKŞAMA, GÖNLÜ HOŞ ETME ] YUMUŞATMA,YUMUŞATACAK BİR İLÂÇ KULLANMA ] RÜTBE, NİŞAN, MAAŞ ARTIRIMI GİBİ ŞEYLERLE SEVİNDİRME (çoğ TALTÎFÂT: LÛTUFLAR, İHSANLAR)

- TA'M(< TUÛM): YEME | TAD, LEZZET

- TAMA': DOYMAZLIK | ÇOK İSTEME | AÇGÖZLÜLÜK

- TA'N: SÖVME, YERME | AYIPLAMA

- TANZÎM(< NAZM): DÜZELTME, DÜZENLEME, DÜZEN VERME, YOLUNA KOYMA | NESİR YA DA NAZIM OLARAK YAZMA

- TAO: DEĞİŞİMDE DEĞİŞMEDEN KALAN | EN YÜKSEK VE TANIMLANAMAZ GERÇEKLİK | TEO, TE, T, THE, EL-

- TARASSUD(< RASAD): GÖZETME, BEKLEME, DİKKATLE BAKMA, GÖZLEME

- TARÂVET: TAZELİK, TAZE OLMA

- TARD: KOĞMA, SÜRME, UZAKLAŞTIRMA | VAZÎFEDEN, MEKTEPTEN UZAKLAŞTIRMA

- TARÎK(< TURUK): YOL | BİR VELÎNİN ALLAH'A ULAŞMASI İÇİN TUTTUĞU YOL | USÛL | MESLEK | VÂSITA, NEDEN

- TARÎKÂT: ALLAH'A ULAŞMAK ARZUSUYLA TUTULAN YOL | TASAVVUFÎ MESLEK

- TASALLUT(< SALÂLET): MUSALLAT OLMA, SATAŞMA, BAŞINA EKŞİME

- TASARRUF(< SARF): SAHİP OLMA | İDÂRE İLE KULLANMA, TUTUM, EKONOMİ | ARTIRMA, ARTIRILMA

- TASAVVUF(< SÛF): GÖNLÜNÜ ALLAH SEVGİSİNE BAĞLAMA | SULH İLE ELE GEÇMEK

- TASFİYE(< SAFV): SAF KILMA, SAFLAŞTIRMA | TEMİZLEME

- TASFİYE-İ DERUN: ÖZÜ SAFLAŞTIRMA

- TASFİYE-İ KALB: YÜREĞİNİ TEMİZLEME

- TASHÎH(< SIHHAT): SAĞLIĞINI İADE ETME, İYİLETME | YANLIŞI DOĞRULTMA, DÜZELTME | YANLIŞ DÜZELTİLME

- TAVÂF: ETRAFININ DOLAŞMA | HACI OLMAK ÜZERE ZAMANINDA VE BELİRLİ USÛL DAHİLİNDE KÂBE'NİN ETRAFINI DOLAŞARAK ZİYARET ETME

- TAV'AN: İSTEYEREK, KENDİ İSTEĞİYLE

- TAV'AN VE KERHEN: HEM İSTEYEREK, HEM İSTEMEYEREK

- TAVSÎF(< VASF): VASIFLANDIRMA, NİTELEME | İLİM, BİLGİ

- TAVZİH(< VUZÛH): AÇIKLAMA, AÇIK ANLATMA, AYDINLATMA

- TAYLASÂN: SARIĞIN TAC-I ŞERİFTEN SARKAN UCU | BAŞA VE BOYNA SARILAN ŞAL VB

- TAYYİB: İYİ, GÜZEL, HOŞ, TERTEMİZ

- TAYY-İ MEKÂN: MEKÂNI, MESAFEYİ AN İÇİNDE GEÇME, ZAMAN İÇİNDE ZAMANIN HALK OLUŞU

- TAZARRU'(< ZURÛ): KENDİNİ ALÇALTARAK YALVARMA

- TA'ZÎM(< AZM): BÜYÜKLEME, ULULAMA, BÜYÜK SAYMA | SAYGI GÖSTERME, İKRÂM ETME

- TA'ZİYE(< AZV): BAŞSAĞLIĞI DİLEME | CA'FERÎ MEZHEBİNDE OLANLARIN MUHARREM AYINDA YAPTIKLARI MÂTEM MERÂSİMİ

 

[Nurun Ala Nur]

TEARRÜF: BİR ŞEYİ ARAŞTIRARAK ÖĞRENME

- TEÂRÜF(< AREF): BİR ŞEYİN HERKESÇE BİLİNMESİ

- TEÂSÜR: GÜZEL GEÇİNME, DİRLİK ETME

- TEBAHHUR(< BAHR): DERYALANMA, DENİZLEŞME | BİR ŞEYİN İÇİNE DALMA VE PEK DERİNİNE VARMA | BİR İLİMDE DERİN İHTİSAS KAZANMA

- TEBAHHUR(< BUHÂR): BUĞULANMA, BUĞU HALİNE GİRME | TÜTSÜLENME

- TEBÂREK(< BEREKET): "MÜBÂREK ETSİN!"

- TEBCÎL(< BECL ve BÜCÛL): ULULAMA, AĞIRLAMA | ÖVME

- TEBDÎL(< BEDEL): DEĞİŞTİRME, DEĞİŞTİRİLME, BAŞKA BİR HÂLE GETİRME

- TEBELLEŞ: BİRBİRİNE GEÇMİŞ, KARMAKARIŞIK, KARIŞMIŞ

- TEBELLÜR(< BİLLÛR): BİLLÛRLAŞMA

- TEBER: BALTA | DERVİŞLERİN KULLANDIĞI/TAŞIDIĞI UZUN SAPLI VE YARIM AY ŞEKLİNDEKİ BALTA | MEŞİN BIÇAĞI

- TEBERRÂ(< BERÂ): UZAKLAŞMA, UZAK DURMA, ÇEKİLME | SEVMEYİP YÜZ ÇEVİRME | KÖTÜ AHLÂK

- TEBERRÜK(< BEREKET): MÜBÂREK SAYMA, UĞUR SAYMA

- TEBŞÎR(< BEŞR): MÜJDE VERME, MÜJDELEME, MÜJDELENME

- TEBŞÎRÂT(< TEBŞÎR): MÜJDELEMELER | RÜYADA ALINAN MÂNEVÎ MÜJDELER

- TECELLÎ(< CELÂ ve CELV): GÖRÜNME, BELİRME | KADER, TÂLİH | ALLAH'IN LÜTFÛNA NAİL OLMA | HAK NÛRUNUN TESÎRİYLE MAKBUL KULLARIN KALBİNDE İLÂHÎ SIRLARIN AYÂN OLMASI

- TECESSÜS(< CESS): OLAĞAN/BASİT MERAK | YOKLAMA, ARAŞTIRMA, DİKKAT VE GAYRETLE ARAŞTIRMA | BİR ŞEYİN İÇ YÜZÜNÜ ARAŞTIRIP SIRRINI ÇÖZMEYE ÇALIŞMA | GÖZETLEME | MERAK

- TECEZZÎ: (bkzTECEZZÜV)

- TECEZZÜV(< CÜZ): KISIM KISIM BÖLÜNME, DOĞRANMA, UFALMA

- TECRÎD(< CERED): SOYMA, SOYULMA | AYIRMA, BİR TARAFTA TUTMA | ÖNCE GÖNLÜNÜ GAFLETTEN, NEFSİNİ HEVÂDAN, DİLİNİ BOŞ SÖZDEN MÜCERRED EYLEYİP, DÜNYAYI KALBİNDEN ÇIKARARAK HAKK'A YÖNELME | (çoğ TECERRÜD) | (felsefe)SOYUTLAMA | (fiz)YALITMA

- TECVÎD(< CEVDET): BİR ŞEYİ GÜZEL YAPMA | KUR'AN'-I KERÎM'İ USÛLÜNE BAĞLI KALARAK OKUMA İLMİ | BU OKUMAYI ÖĞRETEN KİTAP

- TEDÂÎ(< DA'VET): BİR ŞEYİ HATIRA GETİRME | ÇAĞRIŞIM

- TEDBÎR(< DÜBÛR): BİR ŞEYİ TE'MİN EDECEK YA DA ÖNLEYECEK YOL, ÇARE | KUL İRADESİ

- TEDRÎS(< DERS): DERS VERME, OKUTMA

- TEDVÎN(< DÎVÂN): DÎVÂN ŞEKLİNE SOKMA (MANZUMELERİ) | ESER/KİTAP HÂLİNE GETİRME

- TEEMMÜL(< EMEL): İYİCE, ETRAFLICA DÜŞÜNME

- TEENNÎ(< ENÂET): YAVAŞ GİTME, YAVAŞ HAREKET ETME, YAVAŞLIK; GECİKME | İLERİYİ DÜŞÜNEREK ACELESİZ, DİKKATLİ DAVRANMA

- TEESSÜR(< ESR ve ESÂRET): KEDERLİ VE ÜZÜNTÜLÜ OLARAK HİSLENME, İÇLENME | ACI, KEDER DUYMA

- TEFÂHÜR(< FAHR): ÖVÜNME | ÖVÜNÇ

- TEFÂVÜD: YARARLAŞMA, BİRBİRİNDEN YARARLANMA

- TEFEKKÜR(< FİKR): DÜŞÜNME, ZİHİN YORMA | DÜŞÜNÜLME | İNSANIN KENDİNİ, KENDİNDE ARAMASI | ZİKİR

- TEFERRU'(ÂT)(< FER): DALLANMA, DAL BUDAK SALIVERME | BİRÇOK KISIMLARA AYRILMA | BİR KÖKTEN ÇIKIP AYRILMA | AYRINTI(LAR)

- TEFE'ÜL(< FÂL): FAL AÇMA, FALA BAKMA | HAYRA YORMA, UĞURSAMA, UĞUR SAYMA

- TEFRÎK(< FARK): AYIRMA, SEÇME, AYIRDETME

- TEFRÎT(< FART): TERSİNE AŞIRILIK, ORTALAMANIN ÇOK ALTINDA KALMA | KULUN HAKK'LA BERABER OLMASI

- TEFSÎR(< FESR): YORUM | KUR'AN-I KERÎM'İN ANLAM BAKIMINDAN AÇIKLAMASI | ÖRTÜYÜ AÇMAK

- TEFVÎZ: İHÂLE, SİPÂRİŞ ETME | ALLAH'TAN BEKLEME | DAĞITIM

- TEGALÜB: (bkz MUGALEBE)

- TEHÂBB: SEVİŞME, DOSTLUK PEYDÂ ETME

- TEHÂCÜM(< HÜCÛM): SALDIRMA | ÜŞÜŞME, TOPLAŞMA

- TEHASSÜS: (bkz TAHASSUS)

- TEHECCÜD(< HECD): GECE UYANIP NAMAZ KILMA | GECE KILINAN NAMAZ

- TEHEVVÜR(< HEVR): İLERİ GAZAP, ÖFKELENME, KÖPÜRME (İMANI BOZAR)

- TEHLÎL(< HELL): ALLAH'A İNANMA VE BUNU SIK SIK SÖZLE DE TEKRARLAMAK, "LÂİLÂHE-İLL-ALLAH" SÖZÜNÜ TEKRARLAMA

- TE'HÎR(< AHAR): SONRAYA, GERİYE BIRAKMA, GECİKTİRME, GECİKTİRİLME

- TEHZÎB: TERBİYE, ISLÂH ETME, DÜZELTME | TEMİZLEME | ÇOCUĞU "ADAM ETME"

- TEKÂMÜL(< KEMÂL): OLGUNLAŞMA

- TEKÂSÜF(< KESÂFET): SIKLAŞMA, KOYULAŞMA | YOĞUNLAŞMA

- TEKARÜB: İKİ ŞEYİN BİRBİRİNE YAKIN OLMA HALİ | YAKINSAMA

- TEKBÎR(< KİBR): "ALLAHÜ EKBER(ALLAH ULULARIN ULUSUDUR)", "ALLAHÜ EKBER, ALLAHÜ EKBER, LÂİLÂHE İLL'ALLAHÜ V'ALLAHÜ EKBER, ALLAHÜ EKBER VE Lİ-LLÂH-İL HAMD"

- TEKDÎR(< KEDER): BULANDIRMA | KEDERLENDİRME | AZARLAMA, AZAR | ÖĞRENCİYE VERİLEN VE SİCİLİNE GEÇİRİLEN CEZÂ

- TEKEBBÜR(< KİBR): KİBİR GÖSTERME, BÜYÜKLÜK SATMA (bkz TAAZZUM)

- TEKEMMÜL(< KEMÂL): KEMÂLE GELME, KEMÂL BULMA, OLGUNLAŞMA

- TEKEVVÜN(< KEVN): VAR OLMA, MEYDANA GELME, OLUŞ

- TEKKE: bkz TEKYE

- TEKMÎL(< KEMÂL): KEMÂLE ERDİRME | TAMAMLAMA, TAMAMLANMA, BİTİRME | TAM, EKSİKSİZ, BÜTÜN, HEP

- TEKSÎF(< KESÂFET): KOYU VE SIK YAPMA, BİR SIVIYI KOYULAŞTIRMA | DOKUMA VE SÂİREYİ SIKLAŞTIRMA | ŞEFFAFLIĞINI GİDERME | YIĞMA, TOPLAMA

- TEKYE(< VEKÂ): TEKKE | DAYANMA | GÜVENME

- TELÂKKİ(< LİKA): ALMA, KABUL ETME | KİŞİSEL ANLAYIŞ, KİŞİSEL NİYETLE KABUL ETME

- TELMÎH(< MELH): SÖZ ARASINDA KASTEDİLEN BİR ŞEYİ ANLAMLI OLARAK SÖYLEME, AÇIK SÖYLEMEME, ÎMÂLI KONUŞMA

- TELEZZÜZ(< LEZZET): LEZZET, TAD ALMA, HOŞLANMA, HOŞA GİTME

- TEMÂŞÂ: BAKIP İZLEME | GEZME (KONTEMPLASYON, ing CONTEMPLATION)

- TEMCÎD(< MECD): ULULAMA, AĞIRLAMA | SABAH NAMAZI VAKTİNDEN ÖNCE MİNARELERDE BELLİ MEKÂNLARDA SÖYLENEN ARAPÇA NİYAZ İLÂHİSİ | 2 KERE ISITILAN PİLAV, YENMEZSE SÜTLAÇ YAPILIR

- TEMEKKÜN(< MEKÂNET): MEKÂNLANMA, YERLEŞME, YER TUTMA

- TEMEKKÜR(< MEKR): HİLE

- TEMENNÂ(< MÜNYE): ELİ BAŞA GÖTÜREREK VERİLEN SELAM

- TEMENNÎ: DİLEME, DİLEK, İSTEK

- TEMESSÜK(< MESK): TUTUNMA, SARILMA | BORÇ SENEDİ

- TEMESSÜL(< MİSL): BİR ŞEKİL VE SÛRETE GİRME | BENZEŞME | ÖZÜMLEME

- TEMEYYÜZ: KENDİNİ GÖSTERME, SİVRİLME, BENZERLERİNDEN FARKLI OLMA

- TEMKÎN(< MEKÂNET): AĞIR BAŞLILIK | İHTİYAT, TEDBİR | TELEVVÜNDEN KURTULUP HUZUR VE SÜKÛNA MAZHAR OLMUŞ KİMSE, KENDİNİ YALNIZ HAKK YOLUNA ADAMIŞ OLAN KİMSE

- TEMRÎN: ALIŞTIRMA, İDMAN YAPTIRMA, YAPTIRILMdA, EGZERSİZ

- TEMYÎZ(< MEYZ): AYIRMA, AYRILMA, SEÇME, SEÇİLME | İYİYİ KÖTÜDEN AYIRT ETME

- TENÂSÜR: SAÇILMA, SERPİLME | PÜSKÜRME

- TENEFFÜS(< NEFES): NEFES, SOLUK ALMA | YORGUNLUK ALMAK İÇİN DİNLENME | OKULDA DERS ARALARI VERİLEN DİNLENME | TAN YERİ AĞARMA | DENİZ SUYUNUN DALGA İLE SÂHİLE VURMASI

- TENNÛR(< TENÂHÎR): FIRIN, KAPALI BİR OCAK

- TENNÛRE: MEVLEVÎ DERVİŞLERİNİN SEMÂ ÂYÎNİ SIRASINDA GİYDİKLERİ GENİŞ ETEKLİK

- TERAKKİ(< RAKY): YUKARI KALKMA, YÜKSELME | İLERLEME | HALLERDE, MAKAMLARDA, BİLGİLERDE İLERLEME

- TERESSÜB(< RÜSÛB): TORTULANMA, DİBE ÇÖKME, DURULMA (ç TERESSÜBAT)

- TERETTÜB(< RÜTÛB): SIRALANMA, SIRASINDA OLMA, SIRASI GELME | ÂİT OLMA, GEREKME | (BİR İŞİN ÜZERİNE) DÜŞME

- TERK: TERKİN EN FAZİLETLİSİ VARLIK İÇİNDE YAPILANDIR | TERK-İ DÜNYA, TERK-İ UKBÂ, TERK-İ HESTÎ, TERK-İ TERK

- TERKİB(< RÜKÛB): BİRKAÇ ŞEYİ BİRLEŞTİRİP KARIŞIK BİR ŞEY MEYDANA GETİRME | BİRKAÇ ŞEYDEN MEYDANA GETİRİLMİŞ ŞEY | (dil bilg)BİRLEŞTİRME | TAKIM | (kimya)SENTEZ

- TERKİN: BOYAMA, YAZMA | YAZILI BİR ŞEYİ BOZMA, ÇİZME, SİLME

- TERKÎN: BELLİ BİR YERDE VE SAATTE BULUŞMA SÖZLEŞMESİ

- TESÂNÜD(< SENED): DAYANIŞMA

- TESBÎH(< SEBH): "SÜBHÂNALLAH" SÖZCÜĞÜNÜ SÖYLEYEREK VE ÖBÜR SIFATLARINI ANARAK ALLAH'A TA'ZİM ETME, SENÂ ETME | KALBİN ŞİFÂSI, İTMİNÂNI VE VİSÂLİDİR | TESPİH

- TESEHHÜR(< SEHR): GECE UYUMAYIP, UYANIK KALMA

- TESHÎK: EZME, DÖVME, DÖVÜP EZME

- TESHÎR(< SİHRİYY): ZAPT VE İSTÎLÂ ETME, ELE GEÇİRME, ELDE ETME

- TESHÎR(< SİHR ve SEHHAR): BÜYÜ YAPMA, BÜYÜLEME, ALDATMA, KENDİNİ BAĞLAMA

- TESLÎM(< SÜL, SELEME): KENDİNİ ALLAH'IN KADERİNE BIRAKMA | BİR EMÂNETİ YERİNE VERME | BİR ŞEYİ YENİ SAHİBİNE VERME | HAKİKAT OLDUĞUNU SÖYLEME | DAYANAMAYIP PES DEME | EMRE UYMAK, İTİRAZ ETMEMEK | SELÂM VERME, SELÂMETLE DUA ETME

- TESLİM TAŞI: TARÎK-İ BEKTÂŞİYYE'DE KULLANILAN ONİKİ DİLİMLİ TAŞ


- TESMİYE(< İSM): AD KOYMA, ADLANDIRMA, İSİM VERME | BESMELE ÇEKME

- TEŞEKKÜL(< ŞEKL): ŞEKİLLENME | KURULMA, KURULUŞ, MEYDANA GELİŞ | OLUŞUM

- TEŞE'ÜM(< ŞEÂMET): UĞURSUZ SAYMA

- TEŞEVVÜŞ(< ŞEVEŞE): KARIŞMA, KARMAKARIŞIK OLMA, KARIŞIKLIK

- TEŞRÎF(< ŞEREF): ŞEREFLENDİRME, ŞEREF VERME | GELMESİYLE BİR YERE ŞEREF VERME | GELME | GİTME

- TEŞVÎŞ(< ŞEVEŞE): KARIŞTIRMA, KARMAKARIŞIK ETME, KARIŞIKLIK

- TETÂBUK(< TIBK): UYMA, UYGUN GELME, UYGUN DÜŞME, KARŞILIK GELMES

- TETAVVU': FARZ OLMAYAN İBÂDETTE BULUNMA

- TETÂYÜR(< TAYERÂN): UÇMA, UÇUŞMA, UÇUŞUP DAĞILMA | MÂYİLERİN GAZ HÂLİNE GEÇMESİ

- TETKİK: İNCELEME, ARAŞTIRMA

- TEVÂCÜD(< VECD): KENDİNE VECİD DÂVET ETME, VECD İÇİNDE OLABİLMEK İÇİN GAYRET SARFETME, VECDİ TALEP ETMEK

- TEVÂZU'(< VAZ): ALÇAKGÖNÜLLÜLÜK (GÖSTERME) (ç TEVÂZUÂT)

- TEVÂZÜN(< VEZN): TARTIDA BİR OLMA, DENK OLMA

- TEVBE: TÖVBE, İŞLENMİŞ BİR GÜNAH YA DA SUÇUN BİR DAHA İŞLENMEYECEĞİNE DÂİR VERİLEN SÖZ | KULUN SAF BİR KALPLE HAKK'A YÖNELMESİ, TEKRAR GÜNAH İŞLEMEMEYE AHD ETMESİ

- TEVBÎH: TEKDİR, AZARLAMA, PAYLAMA | MEMURLARA UYGULANAN BİR DİSİPLİN CEZASI

- TEVCÎH(< VECH): ÇEVİRME, YÖNELTME, DÖNDÜRME | SÖZ ATMA, BAKMA | ANLAM VERME, YORUMLAMA | RÜTBE, MEVKİ VERME

- TEVDÎ'(< VED): BIRAKMA, EMÂNET ETME | VEDÂLAŞMA

- TEVECCÜD(< VECD): VECDE GELME, HALLENME, COŞMA

- TEVECCÜH(< VECH): ÇEVRİLME, YÖNELME, DOĞRULMA | BİR YERE DOĞRU HAREKET ETME | GÜLERYÜZ GÖSTERME, YAKINLIK DUYMA | HOŞLANMA, SEVGİ | NASİP VE MÜYESSER OLMA

- TEVEKKÜL: İŞİ ALLAH'A BIRAKIP, KADERE RÂZI OLMA

- TEVELLÂ: bkz TEVELLÎ

- TEVELLÎ(< VELY): BİRİNE YANAŞMA | BİRİNİ DOST TUTMA | İYİ AHLÂK | EHL-İ BEYT'İ, HZ ALİ'Yİ SEVME, ONLARDAN MEDET VE ŞEFÂAT İSTEME, KENDİLERİNE OLAN YAKINLIK, BAĞLILIK

- TEV'EM: İKİZ | EŞ, BENZER

- TEVESSÜL(< VESÎLE): SARILMA | İNANMA | SEBEP TUTMA | BAŞVURMA, GİRİŞME

- TEVFÎK(< VEFK): UYDURMA, UYDURULMA, UYGUNLAŞTIRMA | ALLAH'IN YARDIMINA KAVUŞMA

- TEVHÎD(< VAHDET): BİR KILMA, BİR ETME, BİRLEŞTİRME | BİR SAYMA, BİR OLARAK BAKMA, BİRLİĞİNE İNANMA | ALLAH'IN BİRLİĞİNE İNANMA | "LÂİLÂHE-İLL-ALLAH"(KELİME-İ TEVHİD) SÖZÜNÜ TEKRARLAMA

- TE'VÎL(< MEÂL): SÖZÜ ÇEVİRME, SÖZE AYRI ANLAM VERMEYE KALKIŞMA | ASLA RÜCÛ

- TEVŞÎH(< VİŞÂH): SÜSLEME, SÜSLENDİRME | SÜSLÜ ELBİSE GİYDİRME | KUR'AN-I KERÎM'İ USÛL, ÂDÂB VE ERKÂNI İLE OKUMA | MEVLİD CEMİYETLERİNDE OKUNAN İLÂHİLER

- TEVZÎ'(< VEZ): DAĞITMA, DAĞITILMA | HERKESE PAYINI DAĞITMA, ÜLEŞTİRME

- TEYAKKUZ(< YAKAZA): UYANMA, UYKUDAN KALKMA | UYANIK OLMA, UYANIKLIK, AÇIKGÖZLÜLÜK

- TEZAHÜR(< ZUHÛR): MEYDANA ÇIKMA, BELİRME, GÖRÜNME | BELİRTİ | BİRBİRİNE YARDIM ETME (ingTO APPEAR)

- TEZEKKÜR(< ZİKR): HATIRA GETİRME | BİR KONUYU KONUŞMA

- TE'ZÎN(< EZÂN): EZAN OKUTMA

- TEZKİYE(< ZEKÂT): TEMİZ ETME (KUSURDAN), TEMİZE ÇIKARMA, AKLAMA, ARINMA | SORUŞTURARAK BİRİNİN İYİ HALLİ OLDUĞUNU MEYDANA ÇIKARMA

- TEZVÎR(< ZEVR): YALAN DOLAN | ARABOZUCULUK

- TEZYÎN(< ZÎNET): ZİNETLENDİRME, SÜSLEME, SÜSLENME

- TILAVET: GÜVELLİK, SEVİMLİLİK

- TİLÂVET: KUR'AN-I KERÎM'İ GÜZEL SESLE VE USÛLÜNE GÖRE OKUMA

- TÖVBE: bkz TEVBE

- tûbâ: GÜZELLİK, İYİLİK, HOŞLUK | RAHATLIK

- Tûbâ: KÖKLERİ SEMÂDA, DALLARI ZEMİNE UZANMIŞ CENNETTE (SİDRE'DE) BİR AĞAÇ | CENNETİ GÖLGELEYEN İLÂHÎ AĞAÇ

- TÜRÂB(< ETRİBE, TİRBÂN): TOPRAK

- UBÛDET: AŞK VE ŞEVL

- UBÛDİYYET: KULLUK | AŞIRI BAĞLILIK (BİRİNE)

- UC(U)B: KİBİR, KENDİNİ BEĞENME VE GÜVENME

- UHREVÎ(< UHRÂ): ÂHİRETE AİT, ÂHİRETLE İLGİLİ

- UHUVVET: KARDEŞLİK | DOSTLUK, BAĞLILIK

- UKBÂ: ÂHİRET | CEZA

- ULEMÂ: BİLGİNLER | ÜLKELERİ AYDINLATAN KANDİLLER

- ULEMÂ-Yİ ÂMİLÎN: İLİM, BİLGİSİ GEREĞİNCE HAREKET EDEN BİLGİLİ KİMSELER

- ULYÂ: PEK (DAHA, EN, ÇOK) YÜCE

- UMÛR(< EMR): İŞLER, MADDELER, ŞEYLER | ÖNEM VERME, ALDIRMA, ÜZERİNDE DURMA, İŞ SAYMA, İŞ EDİNME | (MÜSHİL-ÜL-UMÛR: İŞLERİ KOLAYLAŞTIRAN | ALLAH

- USÛL: SABAH, AKŞAM VE YATSI USÛLÜ

- UYANIK: "KUL HAKK'I YÂD ETTİĞİ ZAMAN, HAKK'IN KENDİNİ YÂD ETTİĞİNDEN HABERDAR OLUR"

- UZLET: BİR KENARA ÇEKİLME | KESRETTEN AYRILMA | YALNIZLIK (bkz İNZİVÂ)








- ÜFÛL: BATMA, KAYBOLMA, GÖRÜNMEZ OLMA | YOK OLUŞ

- ÜLFET: KAYNAŞMA

- ÜMM-ÜL-KİTÂB: AKL-I EVVEL | ARŞIN ÜSTÜNDEKİ KAZÂ VE KADER LEVHASI | FÂTİHA SÛRESİ | İNSAN-I KÂMİL'İN GÖNLÜ

- ÜNS: ALIŞIKLIK, ALIŞKANLIK, ALIŞMA | ALLAH'IN İNSAN GÖNLÜNDE GÖRÜLMESİ | ALLAHÜ TEÂLÂ'NIN DIŞINDAKİNDEN, HATTA KENDİ NEFSİNDEN UZAK DURMAK

- ÜNSİYYET: YAKINLIK, ARKADAŞLIK




- VÂCİB-ÜL-VÜCÛD: VARLIĞI GEREKLİ OLAN | ALLAH

- VAHDÂNİYYET: BİRLİK, ALLAH'IN BİR OLUŞU

- VAHDET: ALLAH'A YAKINLIK, ALLAH'A ULAŞMA | YALNIZLIK, TEKLİK, BİRLİK

- VAHDET-İ VÜCUD: VARLIĞIN TEK OLUŞU | TASAVVUF MESLEĞİ

- VÂHİD(< VAHDET): YALNIZ, TEK

- VÂHİDİYYET: BİRLİK, TEKLİK, BİR OLMA, TEK OLMA

- VAHÎM: AĞIR, SONU TEHLİKELİ, ÇOK KORKULU

- VAHY: BİR FİKRİN YA DA BİR EMRİN ALLAH TARAFINDAN BİR PEYGAMBERE BİLDİRİLMESİ

- VÂİZ(< VA'Z): DÎNÎ ÖĞÜTLERDE BULUNAN (İBADET YERLERİNDE)

- VAKAR: BAŞLILIK, TEMKİNLİLİK

- VAKFE: DURAK, DURULACAK YER | HACILARIN ARAFAT'TA DURMALARI | DURAKLAMA ÂNI

- VÂKİ(< VUKU): OLAN, DÜŞEN | OLAGELEN, RASTLAYAN | GEÇEN, GEÇMİŞ OLAN | GERÇEKLEŞME

- VAK(İ)T: ZAMAN | SAAT, GÜNÜN ÇEŞİTLİ SAATLERİ | MEVSİM | BELİRTİLEN ZAMAN | FIRSAT

- VAKT-İ MERHÛN: BEKLENEN ÇAĞ VE ZAMAN

- VÂRİD: SU BULMA GÖREVLİSİ

- VÂRİS(< VERASET): MİRASÇI

- VAS(I)F: ÖZELLİK, NİTELİK | ÖVME

- VÂS(I)L: (BİR ŞEYİ BAŞKA BİR ŞEYE) ULAŞTIRMA, BİRLEŞTİRME | ULAŞMA, BİRLEŞME | KAVUŞMA(VUSLAT)

- VAZÎFE: GÖREV | ÖNEM VERİLEN İŞ

- VECD: KENDİNDEN GEÇEREK İLÂHİ AŞKA DALMA | AŞIRI HEYECAN | KEDERLENME

- VECHE (aslı VİCHE'dir): YÜZ | YAN, TARAF, SEMT

- VEDUD: ÇOK ŞEFKATLİ, KENDİSİNE ÇOK SEVGİ BESLENEN

- VEFÂ: SÖZÜNDE DURMA, SÖZÜNÜ YERİNE GETİRME | DOSTLUĞU DEVAM ETTİRME | ONUN YANINDAYKEN NASILSAN, UZAKTAYKEN DE AYNI OLMAK

- VEHHÂB(< VEHB): ÇOK HÎBE EDEN, FAZLA BAĞIŞLAYAN, KARŞILIKSIZ VEREN

- VEHLETEN: BİRDENBİRE, ANSIZIN

- VEHM: KURUNTU, YERSİZ KORKU | ŞÜPHE, TEREDDÜT

- VELÂYET: ERMİŞLİK, VELÎLİK | ALLAH DOSTLUĞU | VELÎ VE ERMİŞ OLAN KİMSENİN HÂLİ VE SIFATI | BAŞKASINA SÖZÜNÜ GEÇİRME | DOSTLUK, SADÂKAT

- VELED-İ KALB: KALP ÇOCUĞU, MÂNEVÎ HAL

- VELEH: (KEDERDEN GELEN) ŞAŞKINLIK, SERSEMLİK

- VELEH: KAHIR VE HIŞIM

- VELÎ: TÜM İŞLERİNİ ALLAH'A SUNAN KİŞİ

- VELİYY-ÜD-DİN: DÎNE SIMSIKI BAĞLI

- VERA': HARAMDAN, ŞÜPHELİLERDEN KAÇINMA/SAKINMA

- VESVESE: ŞÜPHE, KURUNTU, İŞKİL

- VEZN: TARTMA, TARTILMA, TARTI

- VİRD: BELLİ ZAMANLARDA OKUNMASI ÂDET OLAN KUR'ÂN CÜZLERİ, DUÂLARI (ç EVRÂD)

- VİSAL(< VASL): ULAŞMA, BİTİŞME | SEVGİLİYE KAVUŞMA

- VUDÛ: ABDEST (MASİVA'DAN VUDÛ ETMEK)

- VUKUF(< VAKF): DURMA, DURUŞ | BİR HALDE, OLDUĞU GİBİ KALMA, İLERLEME YA DA GERİLEMEME | ANLAMA, BİLME, ÖĞRENME, HABERLİ OLMA, BİLGİ

- VUSTÂ: ORTA, ORTADA BULUNAN, ARADA OLAN, İÇ

- VÜCÛD: BULUNMA, VAR OLMA, VARLIK

- VÜSÛK: İNANMA, GÜVENME | MUHKEMLİK, SAĞLAMLIK

- VÜSUK(< VESÂK VE VİSÂK): BAĞLAR, RÂBITALAR | ANTLAŞMALAR, SÖZLEŞMELER

- YÂd: Anma, Animsama | Hatir, GÖnÜl

- Yakaza: Uyaniklik

- YakÎn(< Yakn): SaĞlam Bİlgİ, Kesİn Olarak Bİlme | İlm-el, Ayn-el, Hakk-el YakÎn ("yakin" SÖzcÜĞÜ Ayridir)

- YakÎn: ÖlÜm

- YÂr: "tarİkatde YÂr Olmak Var, BÂr Olmak Yok"

- YÂrÂn(< YÂr): Dostlar, Sevenler

- Yemek: Yemek Öyle Yenmelİ Kİ, Sİz Onu Yemelİsİnİz, O Sİzİ Yememelİ | Lokma

- Yeİs, Ye's: ÜzÜntÜ, Umutsuzluk, Elem, Keder, OlmayacaĞini DÜŞÜnmek

- YekpÂre: Tek ParÇa

- YektÂ: Tek, EŞsİz, Benzersİz

- Yek-ten: Ansizin, ÂnÎden, Bİrdenbİre | Durup Dururken, HİÇ Yoktan

- YemÎn: And, Kasem | Kuvvet Ve SaĞlamlik | SaĞ, SaĞ Taraf

- Yevm-İ Mead: Kiyamet GÜnÜ (yevm-el-feth, Yevm-Üd-dÎn, Yevm-Ül-cem, -ahd, -fasl, -haŞr, -karÂr, -kiyÂm, -mÎÂd, -mİsÂk, -mÎzÂn)

- YuĞmak: Yikamak

- ZÂhİb(< ZehÂb): Gİdİcİ, Gİden | Bİr Fİkİr Ya Da Zanna Uyan, Kapilan | (~olma):varsayimina Kapilma

- ZÂhİd(< ZÜhd): Dİnİn Şeklİ YÖnÜne Fazla Önem Veren, AŞiri, Çok Sofu | Masİva'ya İtİbar Etmeyen

- ZÂhİr(< Zuhur): GÖrÜnen, GÖrÜnÜcÜ, AÇik, Bellİ | DiŞ YÜz, GÖrÜnÜŞ

- ZÂhİre: DiŞari FirlamiŞ GÖz, Lokma GÖz

- ZahÎre(< ZahÂİr): GerektİĞİ Zaman Harcanmak Üzere Ambarda Saklanan HubÛbat, Yİyecek

- Zahmet: Sikinti, Ezİyet, Rahatsizlik | Zor, GÜÇ | Yorgunluk

- ZÂkİr(< Zİkr): Zİkreden, Zİkredİcİ, Anan | Tekkelerde Zİkİr EsnÂsinda DervİŞlerİ TeŞvİk İÇİn İlÂhİler Okuyan Kİmse

- ZÂkİrbaŞi: DevrÂnİ Zİkİrlerde ZÂkİrlerİn Reİsİ

- ZÂmÂn-i SaÂdet: Hz Muhammed'İn YaŞadiĞi DÖnem

- Zann: Sanma, Sani | ŞÜphe | Var DeĞİl, VarliĞi Olmayan

- ZarÎf: GÜzel, Şik, ZarÂfetlİ | NÂzİk, İnce, YakiŞikli | İnce NÜktelİ, İnce NÜktelerle KonuŞan

- ZÂt: Kendİ | Asil, Öz, Cevher | Saygiya DeĞer Kİmse

- ZÂten: Aslinda, Asil Olarak, Esasen

- ZÂvİye: KÜÇÜk Tekke

- ZÂvİye: KÖŞe | AÇi

- ZekÎ(< ZekÂ), Zekİyye: Temİz, HÂlİs, HÂlİ Temİz Olan Kİmse | Aklini SaflaŞtirmiŞ, Ari, Duru Hale GetİrmİŞ KİŞİ

- ZelÎl(< Zİllet): Hor, Hakİr, AlÇak, AŞaĞi Tutulan, AŞaĞilanan

- Zelle(t): SÜrÇÜp Kayma

- Zemm: Yerme, Kinama; Ayiplama

- Zenb: Cezayi Gerektİrecek GÜnah

- ZevÂl: Yerİnden Ayrilip Gİtme | Sona Erme, TÜkenme | GÜneŞ'İn BaŞucunda Bulunma Zamani, ÖĞle Vaktİ, Saat Tam 1200

- ZevÂt(< ZÂt): KİŞİler | SÂhİp, MÂlİk

- Zİkr: Anma, Anilma, Şeref Ü Şan Allah İsİmlerİnİn Tekrarlanmasi(zİkrullah) (ezkÂr) | Bİldİrme, Bİldİrİlme | DÜŞÜnce Yoluyla Kendİnİ Dİnleme

- Zİnde: Dİrİ, YaŞayan, Canli | DİnÇ, SaĞlam

- ZİyÂde: Artma, ÇoĞalma | Artan, Fazla Kalan | Çok Bol | AŞiri, Fazla

- ZİyÂfet: DeĞİŞİk Ve KariŞik Olma

- ZİyÂfet: Mİsafİr Kabul Etme | Mİsafİre Yedİrİp, İÇİrme, ŞÖlen

- Zİyan: Zarar, Kayip

- ZİyÂret: GÖrmeye/gÖrÜŞmeye Gİtme

- ZİyÂretgÂh: TÜrbe

- Zuhurat: Hesapta Olmayan

- Zulmet: Karanlik

- ZÜbde: Bİr Şeyİn En SeÇkİn ParÇasi | Öz

- ZÜhd: Her TÜrlÜ Zevke KarŞi Koyarak Kendİnİ İbÂdete Verme, Terk

- ZÜ-l-akl: Halki ZÂhİr Ve Hakk'i BÂtin GÖren (kİmse)

- ZÜ-l-akl Ve-l-ayn: Hakk'i Halkta Ve Halki Hakk'ta GÖren (kİmse)

- ZÜ-l-cenÂheyn: İkİ Kanatli | ZÂhİrÎ Ve BÂtinÎ, YÂnİ DÜny Ve Âhİrete Âİt Bİlgİsİ GenİŞ Olan Kİmse | Hal-İ Enbİy Ve Evlİy | Hz Ca'fer-İ TayyÂr

- ZÜ-l-karneyn: Kur'Ân-i KerÎm'de Adi GeÇen NebÎ Mİ, VelÎ Mİ OlduĞundan TereddÜt Edİlen ZÂt | (rİvÂyete GÖre) BÜyÜk İskender

- ZÜll: AlÇalma, Horluk, Hakİrlİk, Zİllet

- ZÜmre: CemÂat, Topluluk, Grup

- ZÜmrÜt: Nefs-İ KÜll

- ZÜmrÜd-İ AnkÂ: Adi Olan, ZÂhİrİ Olmayan KuŞ

alıntı​