Zayıf ve uydurma hadisler

Unutmayalım ki bir hadisin kabul edilmesi veya reddedilmesi için,onun üzerinde ehli tarafından ciddi ve ilmi bir araştırma yapılması neticesinden sonra karar verilir. Bu inceleme ve araştırma ise hadisin isnad ve metni ile alakalıdır.

“ HADİSİN İSNAD YÖNÜNDEN ARAŞTIRILMASI “ : Onun ravilerine ve ittisal yönünden durumuna taalluk eder.Yani,hadisin ravileri adalet ve zapt yönünden tam ve güvenilir midir,sened muttasılmıdır (yani,hadisi birbirinden nakleden raviler gerçekten birbirine mulaki olup,o hadisi birbirinden işitmişler midir) arada her hangi bir inkita yani, bir kopukluk veya bir ravi düşmesi var mıdır. Veyahutta,senedin herhangi yönlü bir illeti söz konusu mudur.

“ HADİSİN METİN YÖNÜNDEN ARAŞTIRILMASI “ : Hadisin bu yönlü araştırılması ise;onun Peygamber s.a.v den rivayet edilen diğer hadislere ve Allah’ın kitabına umumi mana yönün-den uygun olup olmadığını ortaya çıkarmak gayesine yöne-liktir.Çünkü herhangi bir ayrılık ve tenakuz,hadisin şaz ve münker olduğu neticesini doğurur ki,böyle bir hadis kabul edilmez.

Dolayısıyle,hadisin hem isnad ve hem de metin yönünden böyle bir araştırmaya tabi tutulması neticesinde işin ehli olan insanlarda kesin bir kanaat hasıl olur ve bu kanaat,hadisin red veya kabulüne taalluk eder.
Eğer ravilerin adalet ve zapt yönünden zayıf oldukları,isnad da ittisalin bulunmadığı ve illetli olduğu,metnin Peygamber s.a.v den rivayet edilen diyer hadis metinlerine mana yönünden aykırı düştüyü - yani,şaz veya münker olduğu - anlaşılırsa,hadisin zayıf olduğuna hükmedilir ki,işte böyle bir hadis, kesinlikle ne itikat da ve nede amel de hüccet kabul edilmez.

İşte,bu kaide ve kurallar çerçevesinde ele alınıp incelenen hadisler :


1 – { …. Ali Bin Ebu Talib Radıyallahu anh’ın merfuan rivayet ettiğine göre; “ Ümmetimden kim din işleri ile ilgili kırk hadis ezberlerse Allah onu kıyamet gününde Fakih Alimlerle beraber haşreder “ }

Hatib Şerefu Ashabil Hadis(29) Kenzul Ummal(28817) Acuri Erbain(s.1) Hatib Tarihu Bağdat(6/322) Tenzihuş Şeria(1/23) Buhari Tarihi Kebir(3/141) İbni Cevzi İlel(1/119) Suyuti Miftahul Cenne(177) Hilyetul Evliya(4/189) Şevkani Fevaidu Mecmua(290) Beyhaki Şuab(1726) İbni Hibban Duafa(2/133) Zehebi Muğni(1196) Bu konudaki rivayetlerin tamamı zayıf senedlerle zikredilmiştir.

حدثنا محمد بن العلاء ومحمد بن مكّي المروزي، المعنى قالا: ثنا ابن المبارك، عن سليمان التيمي، عن أبي عثمان وليس بالنهدي، عن أبيه، عن مِعْقِل بن يسار قال: قال النبيُّ صلى اللّه عليه وسلم: " اقرءوا {يس~} على موتاكم"

2 - { …… Ma’kıl bin Yesar r.a dan. Dedi ki : Resulullah s.a.v : “ Ölülerinize { Yasin } okuyunuz “ buyurmuştur. }
EBU DAVUD : 4.C.3121.N
İBNİ MACE : 4.C.1448.N
İBNİ HİBBAN : 5.C.2991. N
AHMED : 5 / 26 . 19790.N
HAKİM : 1 / 565
İBNİ HACER : Ravilerden Ebu Osman mübhem’dir. Yani meçhuldür.
TEHZİB : 12 / 370

İBNİ MUNZİR : Ravilerden “ Ebu Osman ve babası “ tanınmış kimseler değillerdir.

İBNİ MUNZİR : 5 / 310 / 922

EL – ALBANİ : Bu hadis zayıftır. Bu hususta herhangi sahih bir hadis yoktur.

DAİFU EBU DAVUD : 3121.N
KİTABU’L CENAİZ : 11. S
İRVAU ĞALİL : 688.N
MİŞKAT : 1622

3 - { …. Resulullah s.a.v buyurdular ki :” Kim kabristana giripte orada Yasin suresini okursa, Allah onların yüklerini hafifletir ve o kabirde bulunanların sayısı kadar o kimselere hasenat yazar “ }
EBU NUAYM . Fİ AHBARUL ESBAHAN : 2.344.345
SUYUTİ . Fİ İLAL : 2 . C . 440
EL- ALBANİ . SİLSİLETÜ’D DAİFE : 3.C.1246.N

Hadis olarak zikredilen bu rivayet ; Salebi’nin tefsirinde zikredilmektedir. El-Albani – Allah kendisine rahmet eylesin – Silsiletü’d Daife’de zikrettiği gibi : “ Bu hadis Mevzu’dur “ yani uydurmadır.

İbni Main : Sened de bulunan Ebu Ubeyd Meçhul’dür,der.

İbni Main : Eyyub bin Müderrik için ; “ yalancıdır “ der.

Beyhaki : Sened te bulunan Ahmed er-Riyahi için “ meçhul “ der.

El-Albani : yine der ki : Sened de bulunan Eyyub bin Müderrik’in zayıflığı ve terki hususunda ittifak edilmiştir.
EL-ALBANİ . S. DAİFE : 3.C.1246.N

Bu husustaki uydurulan şeylerden bir tanesi de şudur :

4 - { Kim kabristanın yanından geçer ve ihlas suresini onbir defa okuyup da bunun ecrini ölülere bağışlarsa,o kimseye ölü sayısınca mukafat verilir. }

Asrımızın muhaddislerinden Nasiru’d-din El Albani bu rivayetle alakalı şunları söy-lemektedir :

Bu batıl ve uydurma bir hadis’tir. Bunu Ebu Muhammed el-Hallal,el-kıraati alel Kubur 201 / 2 de.

Deylemi “ Abdullah b. Ahmed b. Amir’in babasından.onun Ali er-Rıza’dan,onun babalarından rivayete dair bir nüsha’da zikretmiştir.

Bu ise batıl ve uydurma bir nüsha’dır. Bu,ya burada sözü geçen Abdullah’ın uy-durması ya da onun babasının uydurmasıdır.

Nitekim ez-Zehebi el-Mizan’da böyle demiş ve Hafız İbn Hacer’de el-Lisan adlı ese-rinde ona uymuştur.

Daha sonra Suyuti, Zeylu’l Ahadiysi’l Mevdua adlı eserinde aynı şeyleri tekrarlamış ve onun bu hadisini zikretmiştir.
İbn Arrak Tenzihu’ş Şeria el-Merfua fi’l-Ahadiysi’ş-Şeria ve’l-Mevdua adlı eserinde de aynı şeyleri söylemiştir.
EL-ALBANİ . K.CENAİZ : 142.S

5 – { …. Resulullah s.a.v Muaz İbn Cebel’i Yemen’e gönderirken ona :
-- Oraya vardığında neyle hükmedeceksin ?diye sodu. Muaz :
-- Allah’ın kitabına göre hükmedeceyim ,dedi. Allah Resulü s.a.v :
-- Allah’ın kitabında bulamazsınsa neyle hükmedeceksin ? dedi. Muaz :
-- Resulünün sünnetine göre hükmederim,dedi.Resulullah s.a.v :
-- Resulünün sünnetinde yoksa ne yapacaksın? Dedi. Muaz :
-- Kendi reyimle içtihad ederim,dedi.Allah Resulü s.a.v bu sözlerden sonra şöyle dedi :
-- Resulullahın elçisini muvaffak kılan Allah’a hamdolsun }
EBU DAVUD.4.C.3592.N
TİRMİZİ . 2.C.1343.N
Rey,Kıyas ve batıl İçtihad mudafilerinin davalarını üzerine bina ettikleri hadis,işte bu hadistir.Her hangi bir araştırma yapmadan bunu kabul edenlere belki hayal kırık-lığı olucak ama maalesef bu hadis sahih bir hadis değildir.Sahih olmayan bir hadis üzerine de ne itikadi ve ne de ameli hiçbir şey bina edilemez.


“….Hadisi kitabında tahric eden Tirmizi diyor ki; bu hadisi yalnız bu vecihten bil-mekteyiz.Ve senedi de muttasıl değildir…….
TİRMİZİ. 2.C. 1343.N

“....Hacerül Askalani diyor ki ; bu hadisin senedinde Haris İbn Amr vardır ve bu adam meçhuldür……Ve yine diyor ki; İbnu Avane bu hadis hakkında derki, “bu adamın bu vecihden başka rivayetini bilmiyorum “
TAKRİBUT TEHZİB.1.C.143.S.52.N
TAKRİBUT TEHZİN .2.C.151.SAY.

“…İbn Kayyım el-Cevzi r.h bu hadisi şerifi mevzu hadisler arasına almıştır…..”

MEVDUAT .

“…İbn Hazım bu hadis için şöyle diyor :”Eğer rey’i,kıyası savunanlar Muaz hadisini delil göstermeye çalışırlarsa,onlara deriz ki; bu hadis batıldır.Şöyle ki;mezkur hadis,Ha-ris İbn Amr isminde meçhul bir kişi tarafından nakledil-miştir……”
AHKAMU USULU’D DİN. 66.Say.