Mecaz Anlam ve Gerçek Anlam Hakkında Kısaca Bilgiler

sultan_mehmet

© ◄ كُن فَيَكُونُ ►
Yönetici
Forum Administrator

Mecaz Anlam ve Gerçek Anlam nedir Hakkında Kısaca Bilgiler



GERÇEK ANLAM
Bir sözcüğün ilk ve asıl anlamına gerçek anlam denir.Yani bir sözcüğün söylendiği anda zihnimizde uyandırdığı ilk çağrışım gerçek anlamdır.

Örnekler

  • Adamın tarladaki bütün ekinleri yandı. (Gerçek anlam)
  • Balkona astığım çamaşırlar kurumamış. (Gerçek anlam)
  • Caminin minaresi çok inceydi. (Gerçek anlam)
  • Sarayın aydınlık bir odasından karanlık bir odasına geçmiştik. (Gerçek anlam)
  • Çocuk kumsalda oynuyor. (Gerçek anlam)

MECAZ ANLAM
Bir sözcüğün gerçek anlamının dışında, başka bir an*lamı karşılayacak şekilde, daha çok soyut olarak kul*lanılmasına mecaz anlam denir.
Mecaz anlam, söze güzellik, canlılık ve güç vermek amacıyla kullanılır. Dillerin zenginliği, sözcüklerin sa*yısıyla değil, bu sözcüklerin herkesin bildiği ortak an*lamının dışında kullanılabilmesi ile ölçülür.
Sözcüğün temel, yan ve mecaz anlamları birbirine karıştırılmamalıdır. Sözcüğün temel anlamıyla yan anlamı arasında anlamsal bir ilgi, benzerlik varken; temel anlamla mecaz anlam arasında, anlamsal hiç*bir ilgi yoktur.

Örnekler

  • Bu sınavı kazanamazsan yandın. (Mecaz anlam)
  • Senin aşkın da beni kuruttu be güzelim. (Mecaz anlam)
  • Bana hediye alman çok ince bir davranıştı. (Mecaz anlam)
  • Yaşadığımız bunca karanlık günlerden sonra aydınlık günler bizi bekliyor. (Mecaz anlam)
  • Arkadaş, bu kız seninle oynuyor. (Mecaz anlam)

YAN ANLAM
Temel anlamıyla bağlantılı olarak zamanla ortaya çıkan değişik anlamlara yan anlam denir. Sözcüğün gerçek anlamının dışında, ancak gerçek anlamıyla az çok yakınlık taşıyan yeni anlamlar kazanması yan anlamı oluşturur. Bir sözcüğün yan anlam kazanmasında genellikle yakıştırma ve benzerlik ilgisi etkili olmaktadır.
Meselâ “göz” dendiğinde akla ilk gelen, kelimenin temel anlamı olan organ adıdır. Ama “iğnenin gözü”, “çantanın gözü”, masanın gözü” tamlamalarındaki anlamlar benzetme yoluyla kazandırılmış yeni anlamlardır. Bunlara da yan anlam denir.
Meselâ, “düşmek” kelimesi “Meyveler tek tek yere düştü” cümlesinde temel anlamda; “Çocuğun pantolonu düşüyordu”, “Bu yılın ilk karı düştü” ve “Kavakların gölgesi yola düştü” cümlelerinde yan anlamdadır.

Örnekler


  • Partide çektiğimiz bütün resimler yanmış. (Yan anlam)
  • Hazan mevsiminde kurumuş yapraklar gibi. (Yan anlam)
  • Duvarın sıvası için ince bir kum getirmişlerdi. (Yan anlam)
  • Bu masanın ayağı oynuyor. (Yan anlam)
 
Üst