Tevil nedir kısaca, tevil ne demek anlamı? Tevil'in şartları.
Tevîl kelimesi, "geri dönme, rücû" manalarına gelen fiilinden gelmektedir. Tef'îl vezninde mastar bir kelimedir.
Tevîl sözlükte; "döndürmek, herhangi bir şeyi varacağı yere vardırmak, aslına çevirmek" anlamlarına gelmektedir.
Terim olarak Te'vîl: "Meşrû bir sebep veya delilden ötürü âyeti zâhirî manasından alıp, kendisinden önce ve sonraki âyete mutâbık, kitap ve sünnete uygun manalardan birine hamletmektir". Yani te’vîl, âyetlerdeki olası anlamlardan birini, âyetin bağlamı ve Kur’ân bütünlüğü dikkate alınarak tercih etmek anlamında kullanılır.
Te'vîl kelimesi, Kur’ân bütünlüğü içerisinde farklı anlamlarda kullanılmıştır. Bunları kısaca şöyle sıralamak mümkündür:
1) Tefsîr; "Onun te'vîlini (tefsirini) ancak Allah bilir..." (Al-i İmrân/7)
2) Sebep: "Hakkında sabredemediğin şeylerin te'vilini (sebebini) sana bildireceğim." (el-Kehf/78)
3) Sonuç: "Bu daha iyidir ve te'vîl (sonuç) bakımından daha güzeldir." (en-Nisâ/59)
4) Rüya tabiri: "Ve Yûsuf dedi ki: Babacığım! İşte bu daha önce gördüğüm rüyanın te'vîli (tabiri)dir." (Yûsuf/1oo)
Te'vîlin Şartları
1) Te'vîle esas alınan mana, lafzın muhtemel bulunduğu, mecaz yoluyla da olsa kendisine delâlet ettiği manalardan olmalıdır.
2) Te'vîl, lafzın ilk akla gelen zâhirî manasından alınıp başka manaya çekilmesine elverişli şer'i bir delile dayanmalıdır.
3) Te'vîlin şartlarından biri de, yapılan te'vîlin manasının açık bir nassa muhalif olmamasıdır.
NOT: İlk devirlerde “Kur’ân Yorumu” için tefsir kelimesi kullanılmış, Kur'ân'ı savunma döneminden itibâren de te'vîl kelimesi kullanılmaya başlanmıştır. Zamanla bu iki kelime birbirlerinin yerine, kullanılır olmuştur. Ancak bu konuda İslâm âlimleri arasında tam bir fikir birliğinden söz edilemez. Örneğin Müfessir Taberî te’vîli, tefsir anlamında kullanmıştır. İmam Mâtûrîdî, tefsir ile te'vîlin farklı anlamlarda olduğunu söylemiştir. Ona göre tefsir Peygamberin ve ashâbının yorumu; te’vîl ise İslâm yorumudur.
Kaynak: Mehmet ÜMİTLİ DBHT kitabından.
Tevîl kelimesi, "geri dönme, rücû" manalarına gelen fiilinden gelmektedir. Tef'îl vezninde mastar bir kelimedir.
Tevîl sözlükte; "döndürmek, herhangi bir şeyi varacağı yere vardırmak, aslına çevirmek" anlamlarına gelmektedir.
Terim olarak Te'vîl: "Meşrû bir sebep veya delilden ötürü âyeti zâhirî manasından alıp, kendisinden önce ve sonraki âyete mutâbık, kitap ve sünnete uygun manalardan birine hamletmektir". Yani te’vîl, âyetlerdeki olası anlamlardan birini, âyetin bağlamı ve Kur’ân bütünlüğü dikkate alınarak tercih etmek anlamında kullanılır.
Te'vîl kelimesi, Kur’ân bütünlüğü içerisinde farklı anlamlarda kullanılmıştır. Bunları kısaca şöyle sıralamak mümkündür:
1) Tefsîr; "Onun te'vîlini (tefsirini) ancak Allah bilir..." (Al-i İmrân/7)
2) Sebep: "Hakkında sabredemediğin şeylerin te'vilini (sebebini) sana bildireceğim." (el-Kehf/78)
3) Sonuç: "Bu daha iyidir ve te'vîl (sonuç) bakımından daha güzeldir." (en-Nisâ/59)
4) Rüya tabiri: "Ve Yûsuf dedi ki: Babacığım! İşte bu daha önce gördüğüm rüyanın te'vîli (tabiri)dir." (Yûsuf/1oo)
Te'vîlin Şartları
1) Te'vîle esas alınan mana, lafzın muhtemel bulunduğu, mecaz yoluyla da olsa kendisine delâlet ettiği manalardan olmalıdır.
2) Te'vîl, lafzın ilk akla gelen zâhirî manasından alınıp başka manaya çekilmesine elverişli şer'i bir delile dayanmalıdır.
3) Te'vîlin şartlarından biri de, yapılan te'vîlin manasının açık bir nassa muhalif olmamasıdır.
NOT: İlk devirlerde “Kur’ân Yorumu” için tefsir kelimesi kullanılmış, Kur'ân'ı savunma döneminden itibâren de te'vîl kelimesi kullanılmaya başlanmıştır. Zamanla bu iki kelime birbirlerinin yerine, kullanılır olmuştur. Ancak bu konuda İslâm âlimleri arasında tam bir fikir birliğinden söz edilemez. Örneğin Müfessir Taberî te’vîli, tefsir anlamında kullanmıştır. İmam Mâtûrîdî, tefsir ile te'vîlin farklı anlamlarda olduğunu söylemiştir. Ona göre tefsir Peygamberin ve ashâbının yorumu; te’vîl ise İslâm yorumudur.
Kaynak: Mehmet ÜMİTLİ DBHT kitabından.
Son düzenleme:
