Nefis ile şeytan arasındaki fark nedir?

sultan_mehmet

© ◄ كُن فَيَكُونُ ►
Yönetici
Forum Administrator
Soru
Nefis ile şeytan arasındaki fark nedir?

Cevabımız

Değerli Kardeşimiz;


Nefis telkin ettiği bir şeyde ısrarcı olur, çünkü maksadı sahibini sıkıntıya sokmak değil, kendi arzusuna kavuşmaktır. Onun için arzu ettiği şey ne ise o konuda daima ısrarcı davranır.

Şeytanın maksadı ise kişiyi aldatmak, yoldan çıkarmaktır. Bu sebeple o belli bir konuda ısrarcı olmayabilir. İnsanı bir konuya yönlendirmediği zaman orada boşuna ısrarcı olmaz, kişiyi başka çekici bir konuya yönlendirmeye çalışır.

Bu sebepledir ki, bazı alimler bu ısrarcı tutumu esas alarak insana yapılan telkinin şeytandan mı yoksa nefisten mi geldiğini öğrenmeye çalışmışlardır.

Bizim için esas olan, gelen telkinin dinî bakımdan iyi mi, kötümü olduğudur. Kaynağı ne olursa olsun, Allah’a isyan etmeye yönelten her telkinine karşı imanî duruş sergilemektir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet Editör
 

FERASETLİ

KF Ailesinden
Özel Üye
Mevlanaya Göre Şeytan Ve Nefis

Şeytan ve nefis, insanın Allah katında mertebe kazanması için hem engeldirler, hem de vesile Bunu, Mevlâna’nın şu veciz ifadesinde şöyle görmekteyiz:

“Su, geminin içine girerse onu batırır Altında bulunursa, onu yüzdürür” (1) Yani insan nefis ve şeytana hâkim olsa derecesi artar, sahil-i selamete ulaşır Fakat, o iki düşmana mahkum olursa, ilerleyemez, batar

Bazıları, görmediğini bahane ederek şeytanı inkara kalkışır Mevlâna, böylelerine der: “Şeytanı görmedinse kendini gör!” (2) Çünkü, şeytan bir cesedle görülseydi, herhalde o inkarcılar gibi görülecekti Nitekim, Nas Sûresinin son ayeti, “Hannas” olan şeytanın hem cinlerden, hem de insanlardan olduğunu dikkat çeker “Hannas, kirpi gibi kah başını çıkaran, kâh büzülen anlamındadır Şeytanın kalbe saldırması buna benzemektedir” (3)

“Şeytan, insanları aldatmak için Cenab-ı Haktan bir takım tuzaklar ister Kendisine altın, gümüş, at, yiyecek-içecek, elbise, şarap ve çalgı gibi şeyler verilir Bunlardan o derece hoşlanmaz Fakat kadın da verilince, şeytan sevincinden ellerini çırpıp oynamaya başlar” (4)

Üstteki ifadeler “İnsanlara, kadınlar, oğullar, yığın yığın biriktirilmiş altın ve gümüş, salma atlar, sağmal hayvanlar ve ekinlere karşı şehevat süslü kılındı” (Al-i İmran suresi, 14) ayetinin bir cihetle tefsîridir Yani, insan bunlara karşı son derece düşkün bir tabiatta yaratılmıştır İnsanın en çetin imtihanları, bunlarla olmaktadır

Şeytan, kendisine verilen imkanlarla insanları avlamaya çalışır “O, kuşu aldatıp tutmak için ıslık çalan avcıya benzer Kuş gibi öter Kuş, hemcinsi zannederek, havadan iner, tuzağa tutulur” (5)

“Dünyada yüzbinlerce tuzak ve dane vardır Biz ise, aç ve harîs kuşlar gibiyiz” (6)

Bu durumda kurtuluşumuz, ancak Allah’a iltica ve Onun gösterdiği yoldan gitmekledir
Nefis ise, şeytanın insandaki sözcüsü durumundadır Nefis, şeytandan gelen telkinlere hassas bir alıcıdır
Mevlanâ’nın sözleri doğrultusunda, nefse şu şekilde bakabiliriz:
Nefis, bütün kötülüklerin anasıdır Mevlâna, bunu şöyle bir temsille anlatır:
“Biri annesini öldürür ‘Niye anneni öldürdün?’ derler ‘Zina yapıyordu’ cevabını verir ‘Anneni öldüreceğine adamı öldürseydin’ dediklerinde şöyle der: ‘Her gün bir adam mı öldürmeliydim?’

“Ey insan! O kötü tabiatlı ana senin nefsindir ki, onun fesadı her tarafa yayılmıştır” (7)
“Nefis bir sihirbazdır Onun vesveselerinde gizli bir sihir vardır” (8)
“Nefis, bir ejderhadır” (9) “Firavunda olan sende de vardır Lakin, senin ejderhan kuyuda mahpustur” (9) Yani, her insanda Firavun olabilecek bir kabiliyet vardır Nefis ejderhası serbest bırakılsa ve her istediği verilse, o insan bir Firavun olur Bu cihetten baktığımızda Firavun, nefsin müşahhas bir örneğidir

“Nefis, bir puttur Öyle ki, diğer putlar da bu puttan doğmuşlardır” (10) Put kırmak çok kolaydır Lakin, nefsi kolay bir şey zannetmek büyük cehalettir Nefsin suretini görmek istiyorsan yedi kapılı cehennem tarifini oku (11) Yani, Cenab-ı Hak tarafından cehenneme “Artık doldun mu?” denildiğinde, cehennem “daha yok mu?” (Kaf suresi, 30) diyeceği gibi; doymama ve dolmama noktasında nefis, cehennem gibidir Nefsin sadece hırsına bakmakla bile, bunu kolayca anlayabiliriz

Nefis, bir hilekârdır “Nefsin her nefeste bir mekri vardır ki, o mekirlerin her biri yüzünden yüzlerce Firavun ve yüzlerce askerleri gark olmuşlardır” (12)
 
Üst