Bir zamanlar Bursa’da bir zat, Arap Şükrü mahallesinde bir çesme yaptırıp başına da şöyle bir kitabe eklemiş: “Her kula helal, müslümana haram” “Bu nasıl fitnedir” diye Osmanlı karışmış. Bunun üzerine kadıya şikayete gitmişler. Adam, Kadı efendiye durumu açıklamak için ‘müsade buyurun sebebi ve delili vardır.’ dediyse de... Kadı öfkelenerek: “Ne delili, ne sebebi, sen fitne çıkardın müslüman ahalinin huzurunu kaçırdın katlin vaciptir!” der. Ama bir yandan da merak edip, ‘nedir gerekçen?’ diye sorar, adam ‘bir tek Sultan’a derim’ diye cevap verince, söz Sultan’a gider, adam saraya yaka paça götürülür...
Padişah sinirlenir ama diğer yandan da meraklanıp sorar:
- De bakalım ne diyeceksen, bu nasıl iştir ki, hem çeşmeyi yaparsın, hem de: ‘her kula helal, bir tek müslümana haram’ yazarsın...
- Arzedeyim Sultanım ispatlayınca siz de bana hak vereceksiniz. Önce her hangi bir havradan (sinagog’dan) rastgele bir hahamı izahsız yaka paça tutuklayın, bakalım bir hafta içinde neler olacak?..
Adamın dediği yapılır, başta museviler olmak üzere tüm azınlıklar bir olur: “Ne oluyor, bu ne zulüm, bir din adamına bu yapılır mı? Biz kefiliz, ne gerekiyorsa söyleyin yapalım, o masumdur, gerekirse kefalet ödeyelim...” Çevre ülkelerden bile hahamı kurtarmak için elçiler ve gönüllüler gelir. Bir hafta dolunca çeşme sahibinin isteği üzerine haham bırakılır, azınlıklar mutlu bir şekilde sultana teşekkür eder, hediyeler vererek oradan ayrılırlar.
Bu defa aynı şekilde bir de kiliseden nedeni açıklanmadan bir din adamı (papaz) getirtilip tutuklanır. Papaz için de ayni şekilde başta azınlıklar olmak üzere tutuklu papazın salıverilmesi için dünyayı ayağa kaldırırlar ve bir hafta sonra papaz da bırakılır...
Padişah olayları izlemekte ve neticeyi sabırsızlıkla beklemektedir.
Adamın son ricası şu olmuştur:
- Sultanım son bir iş kaldı, sonra hüküm sizindir ve boynum kıldan incedir.
- Simdi nedir isteğin?
- Efendim başkentimiz Bursa’nın en sevilen, en sözü dinlenilen, itimad edilen alimini mimberinden alıp tutuklayınız ve bir de bu müslüman halkın tepkisini gözlerinizle görünüz.
Adamın bu isteği de yerine getirilince ne kadar haklı olduğu ortaya çıkmış, koca müslüman alimi halkın gözü önünde yaka paça tutuklandığı halde bir Allah’ın kulu, tek bir olumlu kelam etmemiş, ‘ne oluyor, siz ne yapıyorsunuz hiç olmazsa dersi bitene kadar bari bekleseydiniz,’ dememiş. Peşinden de hiç giden olmamış, arayan soran bulunmamış...
Bir hafta geçtiği halde, ‘nerde imamımız’ diye bir Allah’ın kulu çıkmamış... Yerine de aptal ve cahil bir imam atanmış. Halk halinden memnun. Kimse hocayı arayıp sormadığı gibi bir de dedikodu başlatmışlar ki, sormayın gitsin. Bu koca alim için demediklerini bırakmamışlar:
- Biz de onu adam, hoca bellemistik.
- Kimbilir ne haltlar etti de tutuklandı...
- Vah vah acırım arkasında kıldığım namazlara... Bunlara benzer daha neler neler?!.
Olup biteni padişah ve kadı birlikte izlemişler. Ve adama hak vermişler.
Bunun izerine konuşma sırası adama gelmiş ve şunları söylemiş:
- Ey büyük sultanım, şimdi siz söyleyiniz lütfen, böylesi müslümanlara su helal edilir mi?
Sultan acı acı tebessüm ederek şöyle demiş:
- Sadece su değil hava bile, hava bile helal değildir… demiş..
“Anlayana sivri sinek saz, anlamayana davul zurna az..”
Padişah sinirlenir ama diğer yandan da meraklanıp sorar:
- De bakalım ne diyeceksen, bu nasıl iştir ki, hem çeşmeyi yaparsın, hem de: ‘her kula helal, bir tek müslümana haram’ yazarsın...
- Arzedeyim Sultanım ispatlayınca siz de bana hak vereceksiniz. Önce her hangi bir havradan (sinagog’dan) rastgele bir hahamı izahsız yaka paça tutuklayın, bakalım bir hafta içinde neler olacak?..
Adamın dediği yapılır, başta museviler olmak üzere tüm azınlıklar bir olur: “Ne oluyor, bu ne zulüm, bir din adamına bu yapılır mı? Biz kefiliz, ne gerekiyorsa söyleyin yapalım, o masumdur, gerekirse kefalet ödeyelim...” Çevre ülkelerden bile hahamı kurtarmak için elçiler ve gönüllüler gelir. Bir hafta dolunca çeşme sahibinin isteği üzerine haham bırakılır, azınlıklar mutlu bir şekilde sultana teşekkür eder, hediyeler vererek oradan ayrılırlar.
Bu defa aynı şekilde bir de kiliseden nedeni açıklanmadan bir din adamı (papaz) getirtilip tutuklanır. Papaz için de ayni şekilde başta azınlıklar olmak üzere tutuklu papazın salıverilmesi için dünyayı ayağa kaldırırlar ve bir hafta sonra papaz da bırakılır...
Padişah olayları izlemekte ve neticeyi sabırsızlıkla beklemektedir.
Adamın son ricası şu olmuştur:
- Sultanım son bir iş kaldı, sonra hüküm sizindir ve boynum kıldan incedir.
- Simdi nedir isteğin?
- Efendim başkentimiz Bursa’nın en sevilen, en sözü dinlenilen, itimad edilen alimini mimberinden alıp tutuklayınız ve bir de bu müslüman halkın tepkisini gözlerinizle görünüz.
Adamın bu isteği de yerine getirilince ne kadar haklı olduğu ortaya çıkmış, koca müslüman alimi halkın gözü önünde yaka paça tutuklandığı halde bir Allah’ın kulu, tek bir olumlu kelam etmemiş, ‘ne oluyor, siz ne yapıyorsunuz hiç olmazsa dersi bitene kadar bari bekleseydiniz,’ dememiş. Peşinden de hiç giden olmamış, arayan soran bulunmamış...
Bir hafta geçtiği halde, ‘nerde imamımız’ diye bir Allah’ın kulu çıkmamış... Yerine de aptal ve cahil bir imam atanmış. Halk halinden memnun. Kimse hocayı arayıp sormadığı gibi bir de dedikodu başlatmışlar ki, sormayın gitsin. Bu koca alim için demediklerini bırakmamışlar:
- Biz de onu adam, hoca bellemistik.
- Kimbilir ne haltlar etti de tutuklandı...
- Vah vah acırım arkasında kıldığım namazlara... Bunlara benzer daha neler neler?!.
Olup biteni padişah ve kadı birlikte izlemişler. Ve adama hak vermişler.
Bunun izerine konuşma sırası adama gelmiş ve şunları söylemiş:
- Ey büyük sultanım, şimdi siz söyleyiniz lütfen, böylesi müslümanlara su helal edilir mi?
Sultan acı acı tebessüm ederek şöyle demiş:
- Sadece su değil hava bile, hava bile helal değildir… demiş..
“Anlayana sivri sinek saz, anlamayana davul zurna az..”
