Göz tembelliği çocukluğun erken döneminde sağlıklı görmenin sağlanamamasıyla oluşan bir durumdur. Bir göz iyi görünürken diğerinin aynı seviyede görmemesi durumunda az gören göze amblyopik adı verilir. Genellikle tek gözde görülür. Toplumda %2-3 oranında görülen bir durumdur. Erken tanı konması amacıyla ailelerin bu durum hakkında bilgi sahibi olması gerekmektedir.
NORMAL GÖRME NASIL GELiŞiR?
Yeni doğanlar görebilmektedir. Görmeleri aylar içerisinde zamanla artacaktır. Ancak eğer gözlerinden birini yeterince kullanamazsa görmesi gelişmeyeceği gibi aksine azalabilecektir. 9 yaşından sonra görme sistemi gelişimini tamamlayacağı için görme bu zamandan sonra artık değiştirilemiyecektir.
Her iki gözde eşit seviyede görme normal gelişim için gereklidir. Birçok meslekte her iki gözde tam görme şart tutulmaktadır, ayrıca gözlerden birinin kaza sonucu kaybedildiği bir durumda diğer gözün durumu kişinin hayatını sürdürebilmesi için önem kazanacaktır. Bu yüzden göz tembelliğinin tanısı erken dönemde konmalı ve tedavi edilmelidir.
GÖZLER NE ZAMAN KONTROL EDiLMELiDiR?
Tüm çocuklar 4 yaşına kadar muayene edilmelidir. Tüm doktorlar görmede şüpheli bir durumun bulunduğunu tespit edebilmektedir. Ailede benzer bir hastalığı bulunan bir kişi varsa 3 yaşından önce muayene edilmelidir.
GÖZ TEMBELLİĞİNİN SEBEBİ NEDiR?
Gözlerin normal kullanılmasını engelliyecek ve gelişimini engelleyecek durumlarda ortaya çıkmaktadır. Birçok vakada göz tembelliğinin nedeninde genetik bir yatkınlık bulunmaktadır. Bu yüzden ailesinde amblyopi hikayesi bulunan çocukların erken yaşlarda göz doktorunca muayene edilmesi önemlidir.
Göz Tembelliğinin en önemli üç nedeni şunlardır:
Şaşılık: En sık görülen sebepdir. Kayan gözden gelen görüntü çift görmenin önlenmesi amacıyla yok sayılır ve çocuk sadece tek gözüyle görmeye yönlenir. Bu kayan gözün görmesinin düşmesine neden olur.
Gözlük numaralarında farklılık: Kırılma bozuklukları gözlükle düzeltilmektedir. Göz tembelliği tek gözün diğerine göre daha fazla miyopik, hipermetropik yada astigmatik olmasıyla oluşmaktadır. Bulanık gören göz yok sayılır ve göz tembelliği gelişir. Gözler normal gözükmektedir ama tek göz diğerine göre daha az görmektedir. Bu en zor tanı konan Göz tembelliğinin nedenidir ve sıkı takibin yapılması gerekmektedir.
Göz dokularının şeffaflığında bozulma: Katarakt ya da görüntünün net olarak odaklanmasını engelleyecek her türlü durumda göz tembelliği gelişmektedir. Bu en ağır göz tembelliği tipidir.
GÖZ TEMBELLİĞİ TANISI NASIL KONULMAKTADIR?
Göz tembelliğinin farkedilmesi kolay değildir. Çocuk tek gözünün az gördüğünün farkında değildir. Tanı iki göz arasında görme farkının bulunmasıyla konur. Bebeklerde görme keskinliğinin tespiti zor olduğu için gözlerden biri kapatılarak cisimleri takibi kontrol edilir. Ya da sağlam göz kapatıldığında bebek rahatsız olur.
Düşük görme her zaman göz tembelliği demek değildir. Birçok durumda gözlük verilerek görme düzeltilebilmektedir. Ayrıca görmeyi azaltacak diğer durumlarda göz doktorunuz tarafından ekarte edilecektir.
GÖZ TEMBELLİĞİ TEDAViSi NASIL YAPILIR?
Çocuğun zayıf gören gözünü kullanmaya alıştırılması gerekmektedir. Bu sağlam gören gözün üzerinin kapama ile günde 1-2 saat haftalar-aylar boyunca kapatılmasıyla sağlanmaktadır. Gözlüklerle de görme arttırılabilmektedir. Tek başına yeterli olmazsa kapama tedavisi beraberinde yapılabilmektedir.Bazen az gören gözün kullanılması için iyi gören gözde damlalar ya da görmeyi bozan lenslerde kullanılabilmektedir.
Şaşılık bulunan gözlerde ameliyattan önce amblyopi tedavisi yapılır. Katarakt ve benzeri bir durum varsa neden göre ameliyat uygulanır.
Göz tembelliği, nedenin ortadan kaldırılmasıyla tedavi edilemez. Zayıf olan göz normal görme için mutlaka kuvvetlendirilmelidir.
Göz tembelliği tedavi edilmezse ciddi sorunlar oluşabilmektedir.
-Göz tembelliği olan gözde ciddi bir görme azlığı oluşabilmektedir.
-Derinlik hissi kaybedilebilir.
-İyi gören göz yaralanırsa hayat boyu görmede ciddi bir görme azlığı oluşur.
Göz doktorunuz göz tembelliğinin nasıl tedavi edileceği konusunda size bazı uyarılarda bulunacaktır. Ancak tedavinin başarısı aileye bağlıdır. Çocuğunuz iyi gören gözü kapatılacağı için rahatsız olacak ve gözünü açmak isteyecektir ancak ailenin çocuğu bunun onun sağlığı için gerekli olduğuna ikna etmesi gerekmektedir.
Unutmayınki göz tembelliğinin tedavisinin başarısı hastalığın ciddiyetine ve ne kadar erken yaşta tedavinin başladığına bağlıdır. Tedavi 9 yaşına kadar devam eder. Bu yaştan sonra artık tedavi başarılı olmamaktadır.
Op.Dr.M.Erman Emre
GÖZ HASTALIKLARI UZMANI
NORMAL GÖRME NASIL GELiŞiR?
Yeni doğanlar görebilmektedir. Görmeleri aylar içerisinde zamanla artacaktır. Ancak eğer gözlerinden birini yeterince kullanamazsa görmesi gelişmeyeceği gibi aksine azalabilecektir. 9 yaşından sonra görme sistemi gelişimini tamamlayacağı için görme bu zamandan sonra artık değiştirilemiyecektir.
Her iki gözde eşit seviyede görme normal gelişim için gereklidir. Birçok meslekte her iki gözde tam görme şart tutulmaktadır, ayrıca gözlerden birinin kaza sonucu kaybedildiği bir durumda diğer gözün durumu kişinin hayatını sürdürebilmesi için önem kazanacaktır. Bu yüzden göz tembelliğinin tanısı erken dönemde konmalı ve tedavi edilmelidir.
GÖZLER NE ZAMAN KONTROL EDiLMELiDiR?
Tüm çocuklar 4 yaşına kadar muayene edilmelidir. Tüm doktorlar görmede şüpheli bir durumun bulunduğunu tespit edebilmektedir. Ailede benzer bir hastalığı bulunan bir kişi varsa 3 yaşından önce muayene edilmelidir.
GÖZ TEMBELLİĞİNİN SEBEBİ NEDiR?
Gözlerin normal kullanılmasını engelliyecek ve gelişimini engelleyecek durumlarda ortaya çıkmaktadır. Birçok vakada göz tembelliğinin nedeninde genetik bir yatkınlık bulunmaktadır. Bu yüzden ailesinde amblyopi hikayesi bulunan çocukların erken yaşlarda göz doktorunca muayene edilmesi önemlidir.
Göz Tembelliğinin en önemli üç nedeni şunlardır:
Şaşılık: En sık görülen sebepdir. Kayan gözden gelen görüntü çift görmenin önlenmesi amacıyla yok sayılır ve çocuk sadece tek gözüyle görmeye yönlenir. Bu kayan gözün görmesinin düşmesine neden olur.
Gözlük numaralarında farklılık: Kırılma bozuklukları gözlükle düzeltilmektedir. Göz tembelliği tek gözün diğerine göre daha fazla miyopik, hipermetropik yada astigmatik olmasıyla oluşmaktadır. Bulanık gören göz yok sayılır ve göz tembelliği gelişir. Gözler normal gözükmektedir ama tek göz diğerine göre daha az görmektedir. Bu en zor tanı konan Göz tembelliğinin nedenidir ve sıkı takibin yapılması gerekmektedir.
Göz dokularının şeffaflığında bozulma: Katarakt ya da görüntünün net olarak odaklanmasını engelleyecek her türlü durumda göz tembelliği gelişmektedir. Bu en ağır göz tembelliği tipidir.
GÖZ TEMBELLİĞİ TANISI NASIL KONULMAKTADIR?
Göz tembelliğinin farkedilmesi kolay değildir. Çocuk tek gözünün az gördüğünün farkında değildir. Tanı iki göz arasında görme farkının bulunmasıyla konur. Bebeklerde görme keskinliğinin tespiti zor olduğu için gözlerden biri kapatılarak cisimleri takibi kontrol edilir. Ya da sağlam göz kapatıldığında bebek rahatsız olur.
Düşük görme her zaman göz tembelliği demek değildir. Birçok durumda gözlük verilerek görme düzeltilebilmektedir. Ayrıca görmeyi azaltacak diğer durumlarda göz doktorunuz tarafından ekarte edilecektir.
GÖZ TEMBELLİĞİ TEDAViSi NASIL YAPILIR?
Çocuğun zayıf gören gözünü kullanmaya alıştırılması gerekmektedir. Bu sağlam gören gözün üzerinin kapama ile günde 1-2 saat haftalar-aylar boyunca kapatılmasıyla sağlanmaktadır. Gözlüklerle de görme arttırılabilmektedir. Tek başına yeterli olmazsa kapama tedavisi beraberinde yapılabilmektedir.Bazen az gören gözün kullanılması için iyi gören gözde damlalar ya da görmeyi bozan lenslerde kullanılabilmektedir.
Şaşılık bulunan gözlerde ameliyattan önce amblyopi tedavisi yapılır. Katarakt ve benzeri bir durum varsa neden göre ameliyat uygulanır.
Göz tembelliği, nedenin ortadan kaldırılmasıyla tedavi edilemez. Zayıf olan göz normal görme için mutlaka kuvvetlendirilmelidir.
Göz tembelliği tedavi edilmezse ciddi sorunlar oluşabilmektedir.
-Göz tembelliği olan gözde ciddi bir görme azlığı oluşabilmektedir.
-Derinlik hissi kaybedilebilir.
-İyi gören göz yaralanırsa hayat boyu görmede ciddi bir görme azlığı oluşur.
Göz doktorunuz göz tembelliğinin nasıl tedavi edileceği konusunda size bazı uyarılarda bulunacaktır. Ancak tedavinin başarısı aileye bağlıdır. Çocuğunuz iyi gören gözü kapatılacağı için rahatsız olacak ve gözünü açmak isteyecektir ancak ailenin çocuğu bunun onun sağlığı için gerekli olduğuna ikna etmesi gerekmektedir.
Unutmayınki göz tembelliğinin tedavisinin başarısı hastalığın ciddiyetine ve ne kadar erken yaşta tedavinin başladığına bağlıdır. Tedavi 9 yaşına kadar devam eder. Bu yaştan sonra artık tedavi başarılı olmamaktadır.
Op.Dr.M.Erman Emre
GÖZ HASTALIKLARI UZMANI
