Akaid konusunda Ebü’l-Hasan Ali b. İsmâil el-Eş‘arî'nin görüşlerini benimseyen
Ehl-i sünnet mezhebine verilen isimdir. Mezhebin kurucusu olan
İmam Eş‘arî, hicrî 260 (873) yılında Basra'da doğmuş, kırk yaşına kadar
Mu‘tezile mezhebine bağlı kalmış, sonra "üç kardeş meselesi" diye bilinen
meselenin tartışmasında hocası Ebû Ali el-Cübbâî'ye (ö. 303/916) üstün
gelmiş, hocasının görüşlerini doyurucu bulmadığı için Mu‘tezile'den ayrılmış
ve Eş‘arîliği kurmuştur. İmam Eş‘arî 324 (936) yılında Bağdat'ta ölmüştür.
İmam Eş‘arî'nin fıkıhta Şâfiî mezhebine bağlı olması ihtimali kuvvetlidir.
İmam Eş‘arî, Allah Teâlâ'nın ezelî sıfatları bulunduğunu kabul etmiş,
inanç konularında akla da değer vererek, âyet ve hadislerin yanında aklî
deliller de kullanmıştır. Eş‘arî'nin inanç metodu kendisinden sonra gelen
kelâmcılar tarafından da devam ettirilmiştir. En meşhur Eş‘arî kelâm bilginleri
arasında, Bâkıllânî (ö. 403/1013), İbn Fûrek (ö. 406/1015), Cüveynî (ö.
478/1085), Gazzâlî (ö. 505/1111), Şehristânî (ö. 548/1153), Âmidî (ö. 631/
1233), Fahreddin er-Râzî (ö. 606/1210), Kadî Beyzâvî (ö. 685/1286), Teftâzânî
(ö. 793/1390) ve Cürcânî (ö. 816/1413) sayılabilir.Eş‘arîlik, daha çok Mu‘tezile'ye bir karşı tez olarak doğmuştur. Bu sebeple
Eş‘arîlik, Selef inancına Mâtürîdîlik'ten daha uzak olarak gösterilebilir.
Eş‘arî bilginler zamanla te’vile çok fazla yer vermişlerdir. Zaman zaman da
kelâmda yenilikler ve değişiklikler yapmışlar, bu ilmi felsefe ile rekabet edebilecek
bir güce kavuşturmuşlardır. Eş‘ariyye mezhebi Ehl-i sünnet’in temel
prensiplerini kabullenmekle beraber, bazı noktalarda kendine has görüşleri
bulunmaktadır.
Sünnî müslümanların % 13'ünü oluşturan Mâlikîler'in hemen hemen
tamamı ile % 33'ünü teşkil eden Şâfiîler'in dörtte üçü, Hanefîler'le Hanbelîler'in
çok az bir kısmı inançta Eş‘ariyye mezhebini benimsemişlerdir. Eş‘arîlik
daha çok Endülüs, Hicaz, Kuzey Afrika, Mısır, Irak, Suriye ve Endonezya'da
yayılmıştır
Kunfeyekun.Org
Kaynak:Diyanet İlmihali
Ehl-i sünnet mezhebine verilen isimdir. Mezhebin kurucusu olan
İmam Eş‘arî, hicrî 260 (873) yılında Basra'da doğmuş, kırk yaşına kadar
Mu‘tezile mezhebine bağlı kalmış, sonra "üç kardeş meselesi" diye bilinen
meselenin tartışmasında hocası Ebû Ali el-Cübbâî'ye (ö. 303/916) üstün
gelmiş, hocasının görüşlerini doyurucu bulmadığı için Mu‘tezile'den ayrılmış
ve Eş‘arîliği kurmuştur. İmam Eş‘arî 324 (936) yılında Bağdat'ta ölmüştür.
İmam Eş‘arî'nin fıkıhta Şâfiî mezhebine bağlı olması ihtimali kuvvetlidir.
İmam Eş‘arî, Allah Teâlâ'nın ezelî sıfatları bulunduğunu kabul etmiş,
inanç konularında akla da değer vererek, âyet ve hadislerin yanında aklî
deliller de kullanmıştır. Eş‘arî'nin inanç metodu kendisinden sonra gelen
kelâmcılar tarafından da devam ettirilmiştir. En meşhur Eş‘arî kelâm bilginleri
arasında, Bâkıllânî (ö. 403/1013), İbn Fûrek (ö. 406/1015), Cüveynî (ö.
478/1085), Gazzâlî (ö. 505/1111), Şehristânî (ö. 548/1153), Âmidî (ö. 631/
1233), Fahreddin er-Râzî (ö. 606/1210), Kadî Beyzâvî (ö. 685/1286), Teftâzânî
(ö. 793/1390) ve Cürcânî (ö. 816/1413) sayılabilir.Eş‘arîlik, daha çok Mu‘tezile'ye bir karşı tez olarak doğmuştur. Bu sebeple
Eş‘arîlik, Selef inancına Mâtürîdîlik'ten daha uzak olarak gösterilebilir.
Eş‘arî bilginler zamanla te’vile çok fazla yer vermişlerdir. Zaman zaman da
kelâmda yenilikler ve değişiklikler yapmışlar, bu ilmi felsefe ile rekabet edebilecek
bir güce kavuşturmuşlardır. Eş‘ariyye mezhebi Ehl-i sünnet’in temel
prensiplerini kabullenmekle beraber, bazı noktalarda kendine has görüşleri
bulunmaktadır.
Sünnî müslümanların % 13'ünü oluşturan Mâlikîler'in hemen hemen
tamamı ile % 33'ünü teşkil eden Şâfiîler'in dörtte üçü, Hanefîler'le Hanbelîler'in
çok az bir kısmı inançta Eş‘ariyye mezhebini benimsemişlerdir. Eş‘arîlik
daha çok Endülüs, Hicaz, Kuzey Afrika, Mısır, Irak, Suriye ve Endonezya'da
yayılmıştır
Kunfeyekun.Org
Kaynak:Diyanet İlmihali
