Duanın Edepleri nelerdir hakkında bilgiler kısaca ve madde madde nasıl dua etmeliyiz?
Yalvararak yapılan dua, Allahu Teâlâ'ya yapılan ibadetlerdendir. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) buyurdu ki: "Duâ, ibadetin en seçkin olanıdır. Şundan ötürüdür ki, ibadetten maksat, kulluktur. Kulluk da, kişinin kendi zavallılığını, acizliğini, çaresizliğini düşünüp Allahu Teâlâ'nın azamet ve yüceliğini bilmesi ile tamamlanır." Sen bil ki, duada bu ikisi de vardır. Duâ ne türlü yalvarış yakarışlarla olursa olsun üstündür. Yeter ki, duada sekiz edebe riayet edilsin:
Birinci Edep: Duâ mübarek vakitlerde yapılmalıdır. O mutlu vakitler de şunlardır.
1-Arafe günleri,
2-Ramazan ayı günleri,
3-Cuma günü,
4-Günlerin seher vaktinde ve gecenin yarı deminde.
Bu vakitlerde duaya çaba ve gayret gösterilmelidir.
İkinci Edep: Dua anını mübarek hallerde gözetmektir.
1- Gazilerin cenk etmeğe saf bağladığı hal gibi,
2- Yağmur yağması için çıkılan hal gibi,
3- Farz olan namazların vakti gibi,
Haberde gelmiştir ki, Rahmet kapıları bu vakitlerde açılır. Hadis-i Şerif'te bildirilmiştir ki, ayrıca şu vakitler de dua için mübarektir:
4- Ezanla kametin arası,
5- Oruç tutma ve açma vakitleri,
6- Gönlün hazin olduğu vakit ki, gönlün hazin olması Rahmet Kapısı'nın açıklığına bir delildir.
Üçüncü Edep: Duâ eden kişi elini kaldırır, duanın sonunda yüzüne sürer. Haber de gelmiştir ki, Allahu Teâlâ'nın keremi, duâ için el kaldıranlara öyle çoktur ki, kendisine kalkan elleri boş çevirmez!..
Rasulullah Efendimiz (Sallallahu Aleyhi Ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Dua eden kişinin hali üç şeyden boş olmaz:
1- Ya günahı bağışlanır,
2- Ya ona hemen bir sevap verilir,
3- Ya da gelecekte o kişiye iyi bir şey sunulur."
Dördüncü Edep: O da şudur ki, duâda tereddüt gösterilmemelidir. Hatta öyle inanılmalıdır ki, duası kabul edilecektir. Çünkü Rasulullah Efendimiz (Sallallahu Aleyhi Ve Sellem) şöyle buyurmuştur. "Siz Allah'a duâ edin ve duanızın kabul edileceğine yakinen inanıcılardan olun."
Beşinci Edep: Duâ, gözyaşı dökülerek, kalp eğilerek yapılmalıdır. Duâ tekrar tekrar olmalıdır. Ve:
— Nice kez duâ ettim, kabul olmadı, denilmemelidir.
Çünkü o duânın kabul vaktini ancak Allahu Teâlâ bilir.
Duasının kabul edildiğini gören kişinin:
— Hamdolsun o Allah'a ki, onun nimeti ile güzel işler tamam olur." demesi gerekir.
Eğer edilen duâların kabulü gecikirse o zaman şöyle denmelidir.
— Bütün hallerde ve her durumda hamd yalnız Allah'adır."
Çünkü haberde gelmiştir ki, gafil olan bir gönlün duası duyulmaz.
Altıncı Edep: Duâ eden kimse çok çok duâ etmelidir ve o duâ çok tekrar edilmelidir.
Yedinci Edep: Duânın öncesinde teşbih edilmeli, ondan sonra salavat getirilmelidir. Rasullullah Efendimiz (Sallallahu Aleyhi Ve Sellem) duadan önce şöyle derdi:" Ben yücelerin yücesi ve karşılıksız vericilerin en yücesi olan Allah'ı tesbih ederim." Yine Rasulullah Efendimiz (Sallallahu Aleyhi Ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Bir kimse duâ etmek istediği zaman tevbe etmeli, günahlardan temizlenmeli, gönlünü tamamen Allahu Teâlâ'ya vermelidir. Çok kere kabul edilmeyen dualar, gönüllerin gafletinden ve günah işlemenin karanlığındandır."
Sekizinci Edep: Duâda, tevbe edilerek her türlü zulümden kaçınılmalıdır. Çünkü çoğu duaların kabul edilmemesinin sebebi, gönlün gafleti, zulüm ve günah zulmetiyle kararmasıdır. Ka'bul Ahbar der ki:
İsrailoğulları zamanında bir yıl kıtlık oldu. Musa Aleyhisselam'ın bütün ümmeti üç kez yağmur duasına çıktı. Üçü de kabul edilmedi. O zaman Hazret-i Musa Aleyhisselam'a şu vahiy indi: Sizin aranızda bir söz alıp götüren var. O sizin içinizde bulundukça dualarınızın kabul edilmesinin yolu yoktur. Hazreti Musa Aleyhisselam da: Ya Rab! dedi. O kimdir, bize bildir. Onu aramızdan dışarı atalım! Hak Teala da: "Ben söz alıp taşımayı yasaklarım. O halde kendim ne için söz taşıyıcılığı yapayım? "diye buyurdu. O zaman Hazreti Musa Aleyhisselam ümmetine döndü. Onlara: "Hepiniz tevbe edin!" dedi. Onların da hepsi tevbe ettiler. O zaman Allahu Teâlâ'nın emri ile yağmur yağmaya başladı."
Yalvararak yapılan dua, Allahu Teâlâ'ya yapılan ibadetlerdendir. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) buyurdu ki: "Duâ, ibadetin en seçkin olanıdır. Şundan ötürüdür ki, ibadetten maksat, kulluktur. Kulluk da, kişinin kendi zavallılığını, acizliğini, çaresizliğini düşünüp Allahu Teâlâ'nın azamet ve yüceliğini bilmesi ile tamamlanır." Sen bil ki, duada bu ikisi de vardır. Duâ ne türlü yalvarış yakarışlarla olursa olsun üstündür. Yeter ki, duada sekiz edebe riayet edilsin:
Birinci Edep: Duâ mübarek vakitlerde yapılmalıdır. O mutlu vakitler de şunlardır.
1-Arafe günleri,
2-Ramazan ayı günleri,
3-Cuma günü,
4-Günlerin seher vaktinde ve gecenin yarı deminde.
Bu vakitlerde duaya çaba ve gayret gösterilmelidir.
İkinci Edep: Dua anını mübarek hallerde gözetmektir.
1- Gazilerin cenk etmeğe saf bağladığı hal gibi,
2- Yağmur yağması için çıkılan hal gibi,
3- Farz olan namazların vakti gibi,
Haberde gelmiştir ki, Rahmet kapıları bu vakitlerde açılır. Hadis-i Şerif'te bildirilmiştir ki, ayrıca şu vakitler de dua için mübarektir:
4- Ezanla kametin arası,
5- Oruç tutma ve açma vakitleri,
6- Gönlün hazin olduğu vakit ki, gönlün hazin olması Rahmet Kapısı'nın açıklığına bir delildir.
Üçüncü Edep: Duâ eden kişi elini kaldırır, duanın sonunda yüzüne sürer. Haber de gelmiştir ki, Allahu Teâlâ'nın keremi, duâ için el kaldıranlara öyle çoktur ki, kendisine kalkan elleri boş çevirmez!..
Rasulullah Efendimiz (Sallallahu Aleyhi Ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Dua eden kişinin hali üç şeyden boş olmaz:
1- Ya günahı bağışlanır,
2- Ya ona hemen bir sevap verilir,
3- Ya da gelecekte o kişiye iyi bir şey sunulur."
Dördüncü Edep: O da şudur ki, duâda tereddüt gösterilmemelidir. Hatta öyle inanılmalıdır ki, duası kabul edilecektir. Çünkü Rasulullah Efendimiz (Sallallahu Aleyhi Ve Sellem) şöyle buyurmuştur. "Siz Allah'a duâ edin ve duanızın kabul edileceğine yakinen inanıcılardan olun."
Beşinci Edep: Duâ, gözyaşı dökülerek, kalp eğilerek yapılmalıdır. Duâ tekrar tekrar olmalıdır. Ve:
— Nice kez duâ ettim, kabul olmadı, denilmemelidir.
Çünkü o duânın kabul vaktini ancak Allahu Teâlâ bilir.
Duasının kabul edildiğini gören kişinin:
— Hamdolsun o Allah'a ki, onun nimeti ile güzel işler tamam olur." demesi gerekir.
Eğer edilen duâların kabulü gecikirse o zaman şöyle denmelidir.
— Bütün hallerde ve her durumda hamd yalnız Allah'adır."
Çünkü haberde gelmiştir ki, gafil olan bir gönlün duası duyulmaz.
Altıncı Edep: Duâ eden kimse çok çok duâ etmelidir ve o duâ çok tekrar edilmelidir.
Yedinci Edep: Duânın öncesinde teşbih edilmeli, ondan sonra salavat getirilmelidir. Rasullullah Efendimiz (Sallallahu Aleyhi Ve Sellem) duadan önce şöyle derdi:" Ben yücelerin yücesi ve karşılıksız vericilerin en yücesi olan Allah'ı tesbih ederim." Yine Rasulullah Efendimiz (Sallallahu Aleyhi Ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Bir kimse duâ etmek istediği zaman tevbe etmeli, günahlardan temizlenmeli, gönlünü tamamen Allahu Teâlâ'ya vermelidir. Çok kere kabul edilmeyen dualar, gönüllerin gafletinden ve günah işlemenin karanlığındandır."
Sekizinci Edep: Duâda, tevbe edilerek her türlü zulümden kaçınılmalıdır. Çünkü çoğu duaların kabul edilmemesinin sebebi, gönlün gafleti, zulüm ve günah zulmetiyle kararmasıdır. Ka'bul Ahbar der ki:
İsrailoğulları zamanında bir yıl kıtlık oldu. Musa Aleyhisselam'ın bütün ümmeti üç kez yağmur duasına çıktı. Üçü de kabul edilmedi. O zaman Hazret-i Musa Aleyhisselam'a şu vahiy indi: Sizin aranızda bir söz alıp götüren var. O sizin içinizde bulundukça dualarınızın kabul edilmesinin yolu yoktur. Hazreti Musa Aleyhisselam da: Ya Rab! dedi. O kimdir, bize bildir. Onu aramızdan dışarı atalım! Hak Teala da: "Ben söz alıp taşımayı yasaklarım. O halde kendim ne için söz taşıyıcılığı yapayım? "diye buyurdu. O zaman Hazreti Musa Aleyhisselam ümmetine döndü. Onlara: "Hepiniz tevbe edin!" dedi. Onların da hepsi tevbe ettiler. O zaman Allahu Teâlâ'nın emri ile yağmur yağmaya başladı."
