Derviş Mehmed, Derviş Muhammed

sultan_mehmet

© ◄ كُن فَيَكُونُ ►
Yönetici
Forum Administrator
DERVİŞ MEHMED, Derviş Muhammed
(d.?/?-ö.1244/1828)
tekke şairi


Derviş Mehmed (Muhammed), Asım Bezirci’nin Türk Halk Şiiri adlı eserine göre bilinmeyen bir tarihte Malatya’nın Arguvan ilçesine bağlı İsa köyünde doğmuştur. Kötülüğe, ahlaksızlığa dayanamayan, iyi yürekli, dürüst bir kişi olduğu ifade edilen şairin babası Kerkük Türklerinden Seyyah Hüseyin'dir (1993: 309). Metin Doğan’ın Derviş Muhammed Kolunda Gelenek, Etkileşim, Eğitim ve Âşıkî'nin Şiir Anlayışı başlıklı yüksek lisans çalışmasında, Derviş Mehmed mahlasını kullanan şairin usta-çırak ilişkisini yansıtan âşık kollarının Malatya'da öne çıkan örneklerinden Derviş Muhammed Kolu’na adını verdiği ifade edilmiştir (2012: 51). Mahmut Ercil’in Malatyalı Âşık Birfâni (Hayatı, Sanatı ve Şiirleri) başlıklı yüksek lisans tezinde, şairin Malatyalı Âşık Birfâni tarafından “doğa sözcüsü” şairlerden biri olarak tanıtıldığı nakledilmektedir (2008: 60). Bezirci, Derviş Mehmed’in, yaşadığı şehir olan Kerkük’ten çıkarak Kerbela ve Mekke'ye gittiği ve oradan da Anadolu’ya geçtiğini belirtmiştir. Kırşehir’de bir süre Hacı Bektaş tekkesine konuk olan şair, yaşamının kalan bölümünü Malatya’da geçirmiş ve 1828 senesinde vefat etmiştir (1993: 309).

Derviş Mehmed’e ait müstakil bir eserin olup olmadığı bilinmemektedir. Ercil’in yukarıda söz konusu edilen tezinde, Malatyalı Âşıkî, Şah Sultan ve Âşık Hıdır Baba adlı şairlerin yetişmelerinde pay sahibi olduğu belirtilen Derviş Mehmed (2008: 59)’e ait bir şiir örneği Yurt Ansiklopedisi’nden alınarak aşağıda paylaşılmıştır (1982: 5489). Şairin yaşamı, edebî karakteri ve eserlerine dair bilgiler, tekke edebiyatı kaynakları üzerinde yapılacak çalışmalarla genişletilebilir.

Kaynakça

Bezirci, Asım (1993). Türk Halk Şiiri, Ankara: Say Yay.

Doğan, Metin (2012). Derviş Muhammed Kolunda Gelenek, Etkileşim, Eğitim ve Âşıkî'nin Şiir Anlayışı. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Ercil, Mahmut (2008). Malatyalı Âşık Birfâni (Hayatı, Sanatı ve Şiirleri). Elazığ: Fırat Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Yurt Ansiklopedisi (1982). C. 8. İstanbul: Anadolu Yay. s. 5489.

ARAŞ. GÖR. AHMET ERMAN ARAL
Madde Yazım Tarihi: 06.12.2014
Güncelleme Tarihi:

Eserlerinden Örnekler
...
Derviş Mehmed’im nurunu gördüm
Aman mürüvvet dedim darına durdum
Seni bildim billahi yanıldım
Gayrı bundan geri emroldu bize

Yurt Ansiklopedisi (1982).C. 8. İstanbul: Anadolu Yay. 5489.
 
Üst