Prof.Dr.İsmail Çetişli
- Gül-Hz. Peygamber İlişkisi
Baştan beri olan izahlarımızda Hz. Peygamber-gül ilişkisi üzerinde durduk. Gördük ki şairlerimiz Hz. Peygamber'in hemen hemen bütün uzuvları; bu uzuvların rengi, kokusu ve şekli; üzerinde yaşadığı mekânlar ve kabri; altmış üç yıllık ömrünü geçirdiği zamanı; daveti/şeraiti veya sünneti ile gül arasında vazgeçilemez bir ilişki görüyor ve bu ilişkiyi teşbih, istiare, sembol sanatları çevresinde dile getiriyorlar. Söz konusu dile getirişlerde Hz. Peygamber benzeyen, gül ise kendisine benzetilen durumundadır.
Bir hayli yaygın olan bu tarz yaklaşımın yanında, gerek klâsik Türk şiirine gerekse Tanzimat sonrası Türk şiirine dikkatli baktığımızda, daha önce de belirttiğimiz gibi, Hz. Peygamber-gül ilişkisinin aslında iki taraflı olduğunu görürüz. Yani sadece Hz. Peygamber güle benzemez/benzetilmez; gül de Hz. Peygamber'e benzer/benzetilir. Nitekim yukarıdaki örneklerde şairlerimizin çoğu, Hz. Peygamber'in yüzünü, yanağını, kokusunu ve terini güle benzetirlerken; bazıları gülü O'na benzetmişlerdi. Bu kapıyı ilk aralayan şairlerimizin başında Yunus Emre gelir. Yunus Emre sarı çiçeğe; "Gül sizin neniz olur?" sorusunu yönelttiğinde ondan aldığı cevap; "Gül Muhammed teridir" olur. Aslında -gül de dâhil olmak üzere- yeryüzündeki cümle çiçekler, Hz. Muhammed'in terindendir.
Yine sordum çiçeğe
Gül sizin neniz olur
Çiçek eydür ey derviş
Gül Muhammed teridir.
Yunus Emre
Söz konusu inanç, gülün Hz. Peygamber'in terinden yaratılmış olduğudur. Miraç hadisesi esnasında hiçbir peygambere nasip olmayan olağanüstü ihsanlarla karşılaşan Hz. Peygamber, melekut âleminden mülk âlemine döndüğü sırada terlemiştir. Yüzünde biriken ter damlaları yeryüzüne düşer. İşte bu ter damlalarının düştüğü yerde Allah kırmızı gülü yaratmıştır. Konu bir hadisle de teyit edilmiştir. Hz. Peygamber buyurur ki:
"Semavata miracım sırasında, arz benim ayrılığıma takat getiremeyip ağladığında, Allahu Teala, Habib'i için ağlayan arzın gözyaşının zayi olmaması için ‘lasaf' denilen bir bitki yarattı. O anda melekut âleminden mülk âlemine döndüm. (Bu sırada) Yüzümde biriken ter damlalarının düştüğü yerde O, cihanı süsleyen kırmızı gülü yarattı. Ümmetimden bir kimse benim kokumu duymak isterse, kırmızı gülü koklasın."
Prof.Dr.İsmail Çetişli
Yağmur dergisi
- Gül-Hz. Peygamber İlişkisi
Baştan beri olan izahlarımızda Hz. Peygamber-gül ilişkisi üzerinde durduk. Gördük ki şairlerimiz Hz. Peygamber'in hemen hemen bütün uzuvları; bu uzuvların rengi, kokusu ve şekli; üzerinde yaşadığı mekânlar ve kabri; altmış üç yıllık ömrünü geçirdiği zamanı; daveti/şeraiti veya sünneti ile gül arasında vazgeçilemez bir ilişki görüyor ve bu ilişkiyi teşbih, istiare, sembol sanatları çevresinde dile getiriyorlar. Söz konusu dile getirişlerde Hz. Peygamber benzeyen, gül ise kendisine benzetilen durumundadır.
Bir hayli yaygın olan bu tarz yaklaşımın yanında, gerek klâsik Türk şiirine gerekse Tanzimat sonrası Türk şiirine dikkatli baktığımızda, daha önce de belirttiğimiz gibi, Hz. Peygamber-gül ilişkisinin aslında iki taraflı olduğunu görürüz. Yani sadece Hz. Peygamber güle benzemez/benzetilmez; gül de Hz. Peygamber'e benzer/benzetilir. Nitekim yukarıdaki örneklerde şairlerimizin çoğu, Hz. Peygamber'in yüzünü, yanağını, kokusunu ve terini güle benzetirlerken; bazıları gülü O'na benzetmişlerdi. Bu kapıyı ilk aralayan şairlerimizin başında Yunus Emre gelir. Yunus Emre sarı çiçeğe; "Gül sizin neniz olur?" sorusunu yönelttiğinde ondan aldığı cevap; "Gül Muhammed teridir" olur. Aslında -gül de dâhil olmak üzere- yeryüzündeki cümle çiçekler, Hz. Muhammed'in terindendir.
Yine sordum çiçeğe
Gül sizin neniz olur
Çiçek eydür ey derviş
Gül Muhammed teridir.
Yunus Emre
Söz konusu inanç, gülün Hz. Peygamber'in terinden yaratılmış olduğudur. Miraç hadisesi esnasında hiçbir peygambere nasip olmayan olağanüstü ihsanlarla karşılaşan Hz. Peygamber, melekut âleminden mülk âlemine döndüğü sırada terlemiştir. Yüzünde biriken ter damlaları yeryüzüne düşer. İşte bu ter damlalarının düştüğü yerde Allah kırmızı gülü yaratmıştır. Konu bir hadisle de teyit edilmiştir. Hz. Peygamber buyurur ki:
"Semavata miracım sırasında, arz benim ayrılığıma takat getiremeyip ağladığında, Allahu Teala, Habib'i için ağlayan arzın gözyaşının zayi olmaması için ‘lasaf' denilen bir bitki yarattı. O anda melekut âleminden mülk âlemine döndüm. (Bu sırada) Yüzümde biriken ter damlalarının düştüğü yerde O, cihanı süsleyen kırmızı gülü yarattı. Ümmetimden bir kimse benim kokumu duymak isterse, kırmızı gülü koklasın."
Prof.Dr.İsmail Çetişli
Yağmur dergisi
