AZİM VE HIRS ARASINDAKİ FARKLAR
- Azim,kuvvetli mü'minin,hırs ise zayıf mü'minin sıfatıdır.
- Ayetin dili ile,azimden sonra tevekkül gelir.Yani azmaden insan Allah'ın tevfiki ile olacağını bilir.Fakat hırslı insanın tavekkülle bir alakası yoktur.O kendi cirmi ile mutlaka sonuca ulaşmak ister.
- Azmeden insan dua ederek neticeyi Allah'tan talep eder.Hırslı kimse sonucu kendi eliyle tahsil edeceğine inanır.
- Azimli mü'minin hedefi,Allah'ın rızasını kazanmaktır;başarsa da başaramasa da.Hırslının hedefi de,elde etmek istediği şeydir.Onu elde edemezse başaramamış olur.Ama birincisi,her iki durumda da muvaffak olmuştur.
- Azim sahibi insan,başarınca bunu Allah'tan bilir,O'na döner ve O'na iki büklüm hamdeder.Hırs sahibi kimse ise,kendisinden bilir gurur ve kibir abidesi haline gelir.
- Azimli kimse,samimidir.Niyeti halis ve sadıktır.Hırslı insan,art niyetlidir ve samimi değildir.Onun amacı her halükarda menfaat umduğu şeye kavuşmaktır.
- Azim,sa'ye yani çalışmaya şevki artırır ve kişinin gayretini kamçılar.Hırs,israfa sürükler,sa'ye şevkini kırar ve insanı tembel ve tenperver hale getirir.
- Azmin vesilesi,meşrudur,yolu sırat-i müstakimdir.Hırsın vesilesi,gayrı meşru da olabilir,yolu haybet ve hüsran yörüngelidir.
- Azim,ifrat ve tefritten uzak,orta yoldur.Hırs,ya ifrat yada tefridin içindedir.
- Azimde,hikmet, ilim,tecrübe ve meşveret vardır.Hırsta,rekabet cimrilik ve bencillik hakimdir.
- Azmin parolası;"Hayırlı ise olsun"şeklindedir.Hırsın parolası ise,"Ya olacak ya ölecek" şeklindedir.
- Azimde,temkin ve dikkat vardır.Hırsın mayası ise,acelecilik ile yoğrulmuştur,her an hata ve isabetsizlikle karşı karşıya kalınabilir.
- Azim,nebevi kökenlidir.Menşei ilahi rahmet kuşağındadır.İnayet ve nusrete istinat etmiştir.Fakat hırs,şeytani bir ahlaktır ve şeytanı kahkahaya boğacak neticelere vabestedir.
- Azimli insan,başkalarınında kazanmasından memnuniyet duyar,kıskanmaz,haset etmez haksız rekabete girmez ve başarısını başkalarıyla paylaşırken mütevazıdır.Hırslı insan ise,başkalarının başarmasına asla tahammül edemez,tek olmak ister,rakip tanımaz,kıskanır ve hasetlerden hasetlere sürüklenir.