وَقاَلَ الْاِماَمُ الْمُسْتَغْفِرُ: قَصَدْتُ الْمِصْرَ لِطَلَبِ الْعِلْمِ مِنَ الْاِماَمِ أَب۪ى حاَمِدِ بْنِ أَحْمَدَ فَأَخْبَرَن۪ى بِـإِ سْناَدٍ عَنْ مَشَآئِخِه۪ عَنْ خاَلِدِ بْنِ وَل۪يدٍ ،
أَنَّـهُ قاَلَ : جآَءَ رَجُلٌ إِلٰى رَسُولِ اللّٰهِ صَلَّى اللّٰهُ تَعاَلٰى عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قاَلَ إِنّ۪ى أَسْئَـلُكَ ياَ رَسُولَ اللَّهِ عَمَّا يَعْن۪ين۪ى ف۪ى الدُّنْياَ وَالْاٰخِرَةِ فَقاَلَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ سَلْ بِذٰلِكَ ،
Halid Bin Velid (ra) şöyle dedi: — “Bir adam Rasulüllah (s.a.v.)’e geldi Ya Rasulellah dünya ve ahirette bana fayda verecek şeylerden sana soracağım dedi. Peygamberimiz (s.a.v.) de sor dedi.” ١- فَقاَلَ : رَجُلٌ أُحِبُّ أَنْ أَكُونَ أَعْلَمَ النَّاسِ ، قاَلَ[FONT=Arapça Font]٦[/FONT] : إِتَّقِ اللّٰهَ تَعاَلٰى تَكُنْ أَعْلَمَ النَّاسِ .
Adam dedi ki – “Ben insanların en bilgilisi olmak istiyorum”Peygamberimiz (s.a.v.) — “Allah’dan korkarsan insanların en bilgilisi olursun.”
٢- فَقاَلَ : أُحِبُّ أُحِبُّ أَنْ أَكُونَ أَغْنَى النَّاسِ ، قاَلَ[FONT=Arapça Font]٦[/FONT] : كُنْ قَانِعاً تَكُنْ أَغْنَى النَّاسِ
Adam — “Ben insanların en zengini olmak istiyorum.”Peygamberimiz (s.a.v.) — “Kanaatkâr olursan insanların en zengini olursun.”
٣- فَقاَلَ : أُحِبُّ أُحِبُّ أَنْ أَكُونَ خَيْرَ النَّاسِ ، قاَلَ[FONT=Arapça Font]٦[/FONT] : خَيْرُ النَّاسِ مَنْ يَنْفَعُ النَّاسَ فَكُنْ ناَفِعاً لَهُمْ .
Adam — “Ben insanların en hayırlısı olmak istiyorum.”Peygamberimiz (s.a.v.) — “insanların en hayırlısı insanlara faydalı olandır. O zaman insanlara faydalı ol.”
٤- فَقاَلَ : أُحِبُّ أَنْ أَكُونَ أَعْدِلَ النَّاسِ، قاَلَ[FONT=Arapça Font]٦[/FONT] : أَحِبَّ لِلنَّـاسِ ماَ تُحِبُّ لِنَفْسِكَ تَكُنْ أَعْدِلَ النَّاسِ.
Adam — “Ben insanların en adaletlisi olmak istiyorum.”Peygamberimiz (s.a.v.) — “Kendin için sevdiğini insanlar için de seversen insanların en adaletlisi olursun.”
٥- فَقاَلَ : أُحِبُّ أَنْ أَكُونَ أَخَصَّ النَّاسِ ، قاَلَ[FONT=Arapça Font]٦[/FONT] : أُكْـثُـرْ ذِكْرَ اللّٰهِ تَكُنْ أَخَصَّ النَّاسِ .
Adam — “Ben insanların en ihlâslısı olmak istiyorum.”Peygamberimiz (s.a.v.) — “Allah’ı çok zikredersen insanların en ihlâslısı olursun.”
٦- فَقاَلَ : أُحِبُّ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُحْسِن۪ينَ ، قاَلَ[FONT=Arapça Font]٦[/FONT] : حَسِّنْ خُلُقَكَ يُكَمِّلْ ا۪ يماَ نُكَ .
Adam — “Ben Muhsinlerden olmak istiyorum.”Peygamberimiz (s.a.v.) — “Ahlakını güzelleştir imanın mükemmil olsun.”
٧- فَقاَلَ : أُحِبُّ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُط۪يع۪ينَ ، قاَلَ[FONT=Arapça Font]٦[/FONT] : أَدِّ فَرَآئِضَ اللّٰهِ تَعاَلٰى تَكُنْ مُط۪يعاً .
Adam — “Ben itaat edicilerden olmak istiyorum.”Peygamberimiz (s.a.v.) — “Allah-u Teâlâ’nın farzlarını yerine getirirsen itaat edici olursun.”
٨- فَقاَلَ : أُحِبُّ أَنْ أَلْقٰى اللّٰهَ نَـقِيًّا مِنَ الذُّ نُوبِ ، قاَلَ[FONT=Arapça Font]٦[/FONT] : إِغْتَسِلْ مِنَ الْجَناَبَةِ تَطْه۪يرًا تَلْقَى اللّٰهَ ماَ عَلَيْكَ ذَنْبٌ .
Adam — “Ben günahlardan tertemiz olduğum halde Allah (c.c.)’a kavuşmayı istiyorum.”Peygamberimiz (s.a.v.) — Tertemiz olarak cenâbetlikten guslet ki, Allah (c.c.)’a günahsız olarak kavuşasın.”
٩- فَقاَلَ : أُحِبُّ أَنْ أَحْشُرَ يَوْمَ الْقِياَمَةِ ف۪ى النُّورِ ، قاَلَ[FONT=Arapça Font]٦[/FONT] : وَلاَ تَظْلِمْ أَحَدًا تُحْشَرْ يَوْمَ الْقِياَمَةِ ف۪ى النُّورِ.
Adam — “Ben kıyamet gününde nur içerisinde haşr olmayı istiyorum.”Peygamberimiz (s.a.v.) — “Kimseye zulmetme kıyamet gününde nur içerisinde haşr olunursun.”
١٠- فَقاَلَ : أُحِبُّ أَنْ يَرْحَمَنِىَ رَبّ۪ى ، قاَلَ[FONT=Arapça Font]٦[/FONT] : إِرْحَمْ نَفْسَكَ وَارْحَمْ خَلْقَ اللّٰهِ تَعاَلٰى يَرْحَمْكَ رَبُّكَ.
Adam — “Ben Rabbimin bana merhamet etmesini istiyorum.”Peygamberimiz (s.a.v.) — “Kendine ve Allah-u Teâlâ’nın yarattıklarına merhamet et Allah (cc) da sana merhamet etsin.”
١١- فَقاَلَ : أُحِبُّ أَنْ يَقِلَّ ذُنُوب۪ى ، قاَلَ[FONT=Arapça Font]٦[/FONT] : إِسْتَغْفِرِ اللّٰهَ دَآئِماً يَقِلَّ ذُنُوبُكَ
Adam — “Ben günahlarımı azaltmak istiyorum.”Peygamberimiz (s.a.v.) — “Devamlı Allâh-u Teâlâ’dan mağfiret dile, günahların azalsın.”
١٢- فَقاَلَ : أُحِبُّ أَنْ أَكُونَ أَقْوٰى النَّاسِ ، قاَلَ[FONT=Arapça Font]٦[/FONT] : تَوَكَّلْ عَلَى اللّٰهِ تَكُنْ أَقْوٰى النَّاسِ .
Adam — “Ben insanların en kuvvetlisi olmak istiyorum.”Peygamberimiz (s.a.v.) — “Allah-u Teâlâ’ya tevekkül edersen insanların en kuvvetlisi olursun.”
١٣- فَقاَلَ : أُحِبُّ أَنْ يُوَسِّعَ رِزْق۪ى، قاَلَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : دُمْ عَلٰى الطَّهاَرَةِ يُوَسِّعْ عَلَيْكَ رِزْقُكَ .
Adam — “Ben rızkımın bol olmasını istiyorum.”Peygamberimiz (s.a.v.) — “Temizliğe devam et rızkın bol olsun.”
١٤- فَقاَلَ : أُحِبُّ أَنْ أَكُونَ مِنْ أَحِبَّــآءِ اللّٰهِ تَعاَلٰى ، قاَلَ[FONT=Arapça Font]٦[/FONT] : أَحْبِبْ ماَأَحَبَّهُ اللّٰهُ تَعاَلٰى وَرَسُولُهُ وَأَبْغِضْ ماَ أَبْغَضَهُ اللّٰهُ تَعاَلٰى وَرَسُولُهُ .
Adam — “Ben Allah-u Teâlâ’nın dostlarından olmak istiyorum.”Peygamberimiz (s.a.v.) — “Allah ve Rasulünün sevdiklerini sev buğz ettiklerine buğz et.”
١٥- فَقاَلَ : أُحِبُّ أَنْ أَكُونَ اٰمِناً مِنْ سَخَطِ اللّٰهِ تَعاَلٰى ، قاَلَ[FONT=Arapça Font]٦[/FONT] : لاَتَغْضَبْ عَلٰى أَحَدٍ تَأَمَّنْ غَضَبَ اللّٰهِ وَسَخَطَهُ .
Adam — “Ben Allah-u Teâlâ’nın öfkesinden emin olmak istiyorum.”Peygamberimiz (s.a.v.) — “Kimseye öfkelenme Allah-u Teâlâ’nın öfkesinden ve gazabından emin ol.”
١٦- فَقاَلَ : أُحِبُّ أَنْ يُسْتَجَآبَّ دَعْوَت۪ى ، قاَلَ[FONT=Arapça Font]٦[/FONT] : إِجْتَنِبْ عَنِ الْحَراَمِ .
Adam — “Ben dualarımın kabul olunmasını istiyorum.”Peygamberimiz (s.a.v.) — “Haramlardan sakın.”
١٧- فَقاَلَ : أُحِبُّ أَنْ لاَ يَفْضَحَنِىَ اللّٰهُ تَعاَلٰى عَلٰى رُؤُسِ الْخَلآَئِقِ ، قاَلَ[FONT=Arapça Font]٦[/FONT] : إِحْفَظْ لِساَنَكَ وَفَرْجَكَ كَيْلاَ تَفْضَحَ عَلٰى رُؤُسِ الْخَلآَئِقِ.
Adam — “Allah-u Teâlâ’nın beni mahlûkâtın başında (Gözleri önünde) ayıplarımı ifşâ ederek utandırmamasını istiyorum.”Peygamberimiz (s.a.v.) — Mahlûkâtın başında (Gözleri önünde) ayıplarının ifşâ edilerek utandırılmaman için, dilini ve avret mahallini muhâfaza et.”
١٨- فَقاَلَ : أُحِبُّ أَنْ يُسْتَتَرَ عَلٰى عَيْب۪ى قاَلَ[FONT=Arapça Font]٦[/FONT] : إِسْتَتِرْ عُيُوبَ النَّاسِ وَ إِخْوَانِكَ .
Adam — “Ben ayıbımın örtülmesini severim.”Peygamberimiz (s.a.v.) — “Kardeşlerinin ve insanların ayıplarını ört.”
١٩- فَقاَلَ : ماَ الَّذ۪ى يَمْحُوا عَنِ الْخَطاَياَ ، قاَلَ[FONT=Arapça Font]٦[/FONT] : أَلدُّمُوعُ وَالْخُضُوعُ وَالْاَمْراَضُ.
Adam — “Hatalarımı silecek şey nedir?”Peygamberimiz (s.a.v.) — “Gözyaşı, yalvarmak ve hastalıklardır.”
٢٠- فَقاَلَ : أَىُّ حَسَنَةٍ أَفْضَلُ عِنْدَ اللّٰهِ تَعاَلٰى ، قاَلَ[FONT=Arapça Font]٦[/FONT] : حُسْنُ الْخُلْقِ وَالتَّواَضُعُ وَالصَّبْرُ عَلٰى الْبَلِيَّةِ وَالرِّضاَ باِلْقَضَا.
Adam — “Allah-u Teâlâ’nın yanında hangi iyilik daha faziletlidir?”Peygamberimiz (s.a.v.) — “Ahlakın güzel olması, alçak gönüllülük, belalara sabretmek ve kazaya (Kadere) rıza göstermektir.”
٢١- فَقاَلَ : أَىُّ سَيِّئَةٍ أَعْظَمُ عِنْدَ اللَّهِ تَعاَلَى ، قاَلَ[FONT=Arapça Font]٦[/FONT] : سُوءُ الْخُلْقِ وَشُّحُّ مُطاَعٍ .
Adam — “Allah-u Teâlâ’nın yanında en büyük kötülük nedir?”Peygamberimiz (s.a.v.) — “Kötü ahlak ve itaatsizliktir.”
٢٢- فَقاَلَ : ماَ الَّذ۪ى يُسْكِنُ غَضِبَ الرَّحْمٰنِ ، قاَلَ[FONT=Arapça Font]٦[/FONT] : إِخْفآَءُ الصَّدَقَةِ وَصِلَةُ الرَّحْمِ .
Adam — “Allah-u Teâlâ’nın gazabını ne sakinleştirir?”Peygamberimiz (s.a.v.) — “Sadakayı gizlemek ve akrabaları ziyaret etmek.”
٢٣- فَقاَلَ : ماَ الَّذ۪ى يُطَفِّئُ ناَرَ جَهَنَّمَ ، قاَلَ[FONT=Arapça Font]٦[/FONT] : الصَّبْرُ. صَدَقَ رَسُولُ اللّٰهِ.
Adam — “Cehennemin ateşini ne hafifletir?”Peygamberimiz (s.a.v.) — “Sabır.” Allah’ın Rasulü doğru söyler.
— قَال الْاِماَمُ الْمُسْتَغْفِر۪ى : وَاللّٰهُ ماَ سَمِعْتُ حَد۪يثاً أَجْمَعَ الْمَحاَسِنِ الشَّر۪يفَةِ وَمَكاَرِمِ الْاَخْلاٰقِ مِنْ هٰذَا الْحَد۪يثِ فَرَحِمَ اللّٰهَ تَعاَلٰى عَبْداً تَأَمَّلَ وَ عَمِلَ بِه۪ ذَكَرَهُ اْلإِماَمُ الْقُرْطُبِىُّ، وَابْنُ مَلِكٍ.
(إرشادية ص:٤٦١)
— İmam Müsteğfir, dedi ki: “Allah’a kasem ederim ki, bundan daha güzel ahlakı güzelleştirip güzellikleri toplayan hadis işitmedim. Allah-u Teâlâ bu hadisi düşünüp amel eden kullarına rahmet etsin. İmam Kurtubi ve İbn-ü Melik zikretmişlerdir.”(1) (إرشادية ص:٤٦١)
(1) irsadiye S.461