Esneyince Şeytan İçimize Girer mi?
Soru
Şeytan ile ilgili hadisler mecazi midir, yoksa zahiri mi anlamak lazım. Örneğin esneyince içine şeytanın girmesi, kanda dolaşması, sol elle yeyince onunda yemesi vb. Burada kastedilen bu tür fillerin iyi olmadığı mıdır? Yoksa hakikaten şeytan bizle beraber yeyip, esneyince içimize mi girer? Hadisleri alimler nasıl anlamış?
Cevap
Değerli Kardeşimiz;
Bu gibi hadislerin mecazi yönü vardır. Ancak bir hakikati de ifade etmektedir. Esneme gafletten, gevşemekten kaynaklanmaktadır.
Binaenaleyh, Peygamberimizi (s.a.v.), insanın böyle, gafilce namaz kılmasını hoş görmediği için değişik şekillerde ikaz etmiş ve namazda esnemenin şeytandan olduğunu belirtmiştir. Nitekim, Ebu Hureyre (r.a.)’den rivayet edilen bir hadisi şerifte, normal zamanda bile esnemenin şeytanından olduğunu belirterek şöyle buyurmuştur:
“Esnemek şeytandandır. Binaenaleyh sizden herhangi biriniz esneyeceği zaman gücü yettiği kadar onu tutsun.”(1)
Ebu Saidi’l-Hudri kanalıyla gelen bir hadiste ise, Rasül-i Ekrem (s.a.v)’in; “Biriniz namazda iken esneyeceği zaman gücü yettiği kadar esnemeyi hapsedip tutsun, çünkü şeytan girer.”(2) buyurduğu rivayet edilmektedir.
Hadisi şeriflere bakıldığı zaman, her iki halde de insanın esnemeyi hapsetmesi, gerek namazda gerekse, içinde bulunduğu toplumda, ağzını sonuna kadar açarak esnemekten kaçınması emredilmektedir. Müslüman her yerde âdâbı muaşeret kurallarına uyan, nazik ve kibar bir insan olmak durumundadır. Çünkü kişinin yaptığı iyi veya kötü (özellikle kötü olan) bir davranışı, temsil ettiği din ile bağlantılı olarak değerlendirilmektedir. Bu yüzden insanların en nazik davranışlı olanı Sevgili Peygamberimiz (s.a.v), Müslüman’ın davranışlarına dikkat etmesi, kendini daima kontrol altında tutmasını ve başkalarına tiksinti verebilecek şekilde ağzının içini göstermemesi gerektiğini vurgulamıştır. Bunun yanı sıra, ağzını alabildiğine açıp yayarak esneyen bir insanın, o anda kısmen müdafaasız kaldığını bildiği için, içeri girebilecek mikroplara ve diğer istenmeyen şeylere karşı da bu hadisi şerifi ile uyarmıştır.
(1) Müslim, Zühd, 56, (2994); Tirmizi, Salât, 273/370; A. Hanbel, Müsned, II, 397, 517.
(2) Müslim, Zühd, 57, (2995), 58, 59.
Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet
Soru
Şeytan ile ilgili hadisler mecazi midir, yoksa zahiri mi anlamak lazım. Örneğin esneyince içine şeytanın girmesi, kanda dolaşması, sol elle yeyince onunda yemesi vb. Burada kastedilen bu tür fillerin iyi olmadığı mıdır? Yoksa hakikaten şeytan bizle beraber yeyip, esneyince içimize mi girer? Hadisleri alimler nasıl anlamış?
Cevap
Değerli Kardeşimiz;
Bu gibi hadislerin mecazi yönü vardır. Ancak bir hakikati de ifade etmektedir. Esneme gafletten, gevşemekten kaynaklanmaktadır.
Binaenaleyh, Peygamberimizi (s.a.v.), insanın böyle, gafilce namaz kılmasını hoş görmediği için değişik şekillerde ikaz etmiş ve namazda esnemenin şeytandan olduğunu belirtmiştir. Nitekim, Ebu Hureyre (r.a.)’den rivayet edilen bir hadisi şerifte, normal zamanda bile esnemenin şeytanından olduğunu belirterek şöyle buyurmuştur:
“Esnemek şeytandandır. Binaenaleyh sizden herhangi biriniz esneyeceği zaman gücü yettiği kadar onu tutsun.”(1)
Ebu Saidi’l-Hudri kanalıyla gelen bir hadiste ise, Rasül-i Ekrem (s.a.v)’in; “Biriniz namazda iken esneyeceği zaman gücü yettiği kadar esnemeyi hapsedip tutsun, çünkü şeytan girer.”(2) buyurduğu rivayet edilmektedir.
Hadisi şeriflere bakıldığı zaman, her iki halde de insanın esnemeyi hapsetmesi, gerek namazda gerekse, içinde bulunduğu toplumda, ağzını sonuna kadar açarak esnemekten kaçınması emredilmektedir. Müslüman her yerde âdâbı muaşeret kurallarına uyan, nazik ve kibar bir insan olmak durumundadır. Çünkü kişinin yaptığı iyi veya kötü (özellikle kötü olan) bir davranışı, temsil ettiği din ile bağlantılı olarak değerlendirilmektedir. Bu yüzden insanların en nazik davranışlı olanı Sevgili Peygamberimiz (s.a.v), Müslüman’ın davranışlarına dikkat etmesi, kendini daima kontrol altında tutmasını ve başkalarına tiksinti verebilecek şekilde ağzının içini göstermemesi gerektiğini vurgulamıştır. Bunun yanı sıra, ağzını alabildiğine açıp yayarak esneyen bir insanın, o anda kısmen müdafaasız kaldığını bildiği için, içeri girebilecek mikroplara ve diğer istenmeyen şeylere karşı da bu hadisi şerifi ile uyarmıştır.
(1) Müslim, Zühd, 56, (2994); Tirmizi, Salât, 273/370; A. Hanbel, Müsned, II, 397, 517.
(2) Müslim, Zühd, 57, (2995), 58, 59.
Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet
