Hama Katliamı- 2 Şubat 1982
Hafız Esad'ın iktidara gelmesinden sonra Nusayriler, Suriye yönetiminde güçlü bir konuma geldiler. Bu durum ülkedeki Sünni grupların tepkisini çekmeye başladı. 1976'da başlayan Lübnan İç Savaşı'na saplanıp kalmış olan Suriye'nin zor durumundan faydalanmak isteyen Sünni Müslüman Kardeşlerin bir hizbi bu durumu avantaja çevirmek istedi. Nusayri kökenli olan Hafız Esad'ın rejiminden hazzetmeyen Sünni Müslüman Kardeşler ülke çapında silahlı bir ayaklanmaya giriştiler. 1970'lerin sonlarından itibaren Suriye içinde sivil ve askeri hükümet görevlileri, hıristiyanlar ve altyapı tesislerini hedef alan gerilla savaşına giriştiler. Suriye hükümeti ise bu saldırılara işkence, toplu tutuklama ve katliam gibi sert baskılarla karşılık verdi. Rejim aleyhtarı şiddet haziran 1979'da, Halep'teki bir topçu okulunda çoğu Nusayri olan 83 askeri öğrencinin öldürülmesi ve Ağustos-Kasım 1980 arasında Şam'da yüzlerce kişinini öldürüldüğü üç bombalı araba saldırısını da içeriyordu.
Hafız Esad yönetiminin saldırılara verdiği sert cevaplarla birlikte Müslüman Kardeşlerin intikam arzusu ve saldırganlığı daha da arttı. Olaylar, şubat 1982'de muhafazakar Sünni kasabası Hama'da başlayan bir genel ayaklanmayla doruğa çıktı. İslamcılar ve diğer muhalif militanlar Hamayı “kurtarılmış şehir” ilan ederek, Suriyelileri “kafir” olarak adlandırdıkları hükümet güçlerine karşı ayaklanmaya çağırdılar. Müslüman Kardeşler militanları Baas Partisi üylerinin, hükümet ajanlarının ve rejim destekçilerinin evlerini basarak yaklaşık elli kişiyi öldürdüler.
Bu olay üzerine Suriye ordusu seferber edildi, Hafız Esad'ın kardeşi Rıfat Esadın özel kuvvetleri bölgeye gönderildi. Saldırı başlamadan önce şehrin teslim olması ve boşaltılması için son bir çağrıda bulunuldu. Uluslararası Af Örgütüne göre piyadelerin ve tankların dar sokaklara rahatça girebilmesi için önce eski şehir merkezi havadan bombalandı, binalar tanklar tarafından yıkıldı. Eski şehir neredeyse tamamen yok edildi. Bazı iddialara göre Suriye ordusu yıkılmış binaların içinde saklanan asileri öldürmek veya ortaya çıkarmak için zehirli gaz kullandı. Şehirdeki direnişin devam etmesi üzerine şehir büyük toplarla çevrilerek üç hafta boyunca dövüldü. 2 Şubat 1982'de Suriye ordusu geniş çaplı bir top saldırısının eşliğinde şehre saldırdı.
Sonra, askeri ve sivil güvenlik personeli Müslüman Kardeşler'in kalan son üyelerini ve sempatizanlarını bulmak için şehre dağıldı. Yakalanan şüpheliler işkence ve onu takip eden toplu idamlarla yüzyüze kaldı.
Hama katliamı sırasındaki ölümlerin sayısı kesin değildir, çeşitli kaynaklarda 7,000 ile 35,000 arasında değişmektedir. Olaylardan hemen sonra bölgeye gelen İngiliz gazeteci Robert Fisk ölüm sayısını en fazla 10 bin olarak tahmin ederken [1], New York Times gazetesi ölü sayısının 20 bine kadar olabileceğini tahmin etti.[2] ABD'li gazeteci Thomas Friedmana göre ise Rıfat Esat 38,000 kişinin yaşamını kaybettiğini açıkladı. Suriye İnsan Hakları Komitesinin rakamlarına göre ise ölülerin sayısı 30,000 ile 40,000 arasındadır.
Hama'daki ayaklanmadan sonra Suriye'deki İslamcı isyan sona erdi, Müslüman Kardeşler'in üyeleri ve sempatizanları ya sürgüne gitti ya da yeraltına çekildi.
Aşık karalı mısın, candan yaralı mısın?
Nedir sendeki bu hal, yoksa Hama'lı mısın?
Hafız Esad'ın iktidara gelmesinden sonra Nusayriler, Suriye yönetiminde güçlü bir konuma geldiler. Bu durum ülkedeki Sünni grupların tepkisini çekmeye başladı. 1976'da başlayan Lübnan İç Savaşı'na saplanıp kalmış olan Suriye'nin zor durumundan faydalanmak isteyen Sünni Müslüman Kardeşlerin bir hizbi bu durumu avantaja çevirmek istedi. Nusayri kökenli olan Hafız Esad'ın rejiminden hazzetmeyen Sünni Müslüman Kardeşler ülke çapında silahlı bir ayaklanmaya giriştiler. 1970'lerin sonlarından itibaren Suriye içinde sivil ve askeri hükümet görevlileri, hıristiyanlar ve altyapı tesislerini hedef alan gerilla savaşına giriştiler. Suriye hükümeti ise bu saldırılara işkence, toplu tutuklama ve katliam gibi sert baskılarla karşılık verdi. Rejim aleyhtarı şiddet haziran 1979'da, Halep'teki bir topçu okulunda çoğu Nusayri olan 83 askeri öğrencinin öldürülmesi ve Ağustos-Kasım 1980 arasında Şam'da yüzlerce kişinini öldürüldüğü üç bombalı araba saldırısını da içeriyordu.
Hafız Esad yönetiminin saldırılara verdiği sert cevaplarla birlikte Müslüman Kardeşlerin intikam arzusu ve saldırganlığı daha da arttı. Olaylar, şubat 1982'de muhafazakar Sünni kasabası Hama'da başlayan bir genel ayaklanmayla doruğa çıktı. İslamcılar ve diğer muhalif militanlar Hamayı “kurtarılmış şehir” ilan ederek, Suriyelileri “kafir” olarak adlandırdıkları hükümet güçlerine karşı ayaklanmaya çağırdılar. Müslüman Kardeşler militanları Baas Partisi üylerinin, hükümet ajanlarının ve rejim destekçilerinin evlerini basarak yaklaşık elli kişiyi öldürdüler.
Bu olay üzerine Suriye ordusu seferber edildi, Hafız Esad'ın kardeşi Rıfat Esadın özel kuvvetleri bölgeye gönderildi. Saldırı başlamadan önce şehrin teslim olması ve boşaltılması için son bir çağrıda bulunuldu. Uluslararası Af Örgütüne göre piyadelerin ve tankların dar sokaklara rahatça girebilmesi için önce eski şehir merkezi havadan bombalandı, binalar tanklar tarafından yıkıldı. Eski şehir neredeyse tamamen yok edildi. Bazı iddialara göre Suriye ordusu yıkılmış binaların içinde saklanan asileri öldürmek veya ortaya çıkarmak için zehirli gaz kullandı. Şehirdeki direnişin devam etmesi üzerine şehir büyük toplarla çevrilerek üç hafta boyunca dövüldü. 2 Şubat 1982'de Suriye ordusu geniş çaplı bir top saldırısının eşliğinde şehre saldırdı.
Sonra, askeri ve sivil güvenlik personeli Müslüman Kardeşler'in kalan son üyelerini ve sempatizanlarını bulmak için şehre dağıldı. Yakalanan şüpheliler işkence ve onu takip eden toplu idamlarla yüzyüze kaldı.
Hama katliamı sırasındaki ölümlerin sayısı kesin değildir, çeşitli kaynaklarda 7,000 ile 35,000 arasında değişmektedir. Olaylardan hemen sonra bölgeye gelen İngiliz gazeteci Robert Fisk ölüm sayısını en fazla 10 bin olarak tahmin ederken [1], New York Times gazetesi ölü sayısının 20 bine kadar olabileceğini tahmin etti.[2] ABD'li gazeteci Thomas Friedmana göre ise Rıfat Esat 38,000 kişinin yaşamını kaybettiğini açıkladı. Suriye İnsan Hakları Komitesinin rakamlarına göre ise ölülerin sayısı 30,000 ile 40,000 arasındadır.
Hama'daki ayaklanmadan sonra Suriye'deki İslamcı isyan sona erdi, Müslüman Kardeşler'in üyeleri ve sempatizanları ya sürgüne gitti ya da yeraltına çekildi.
Aşık karalı mısın, candan yaralı mısın?
Nedir sendeki bu hal, yoksa Hama'lı mısın?
