Sefer İle İlgili Konular
(1) Seferde Namazları Kasr Etme
(476) Yağla bin Umeyye şöyle dedi:
“Ömer bin el-Hattab (Radiyallahu Anh)’a dedim ki:
−Allah (Azze ve Celle):
“Yer yüzünde sefere çıktığınız vakit kafirlerin size bir kötülük yapmalarından korkarsanız, namazı kısaltmanızdan ötürü size bir günah yoktur...” Nisa: 101 buyurmuştur. Şimdi insanlar güven içerisindedir. Buna rağmen namazlar hala kısaltılıyor? Ömer (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
−Senin hayret ettiğin şeye ben de hayret ettim ve bunu Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’e sordum. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Bu Allah’ın size bir sadakasıdır, Allah’ın sadakasını kabul ediniz’ buyurdu.”
Müslim (686/4) Ebu Davud (1199-1200) Nesei (1432) Tirmizi (3034) İbni Mace (1065) Darimi (1/354) İbni Huzeyme (945) İbni Hibban (2739) Beyhaki (3/134) Ahmed (1/25)
(477) Müminlerin annesi Aişe (Radiyallahu Anha) şöyle dedi:
“Allahu Teâlâ namazları farz ettiği vakit ikişer rekât, ikişer rekât farz etti. Sonra sefer namazları olduğu gibi kaldı, hazar namazları ise ziyadeleştirildi.”
Buhari (450) Müslim (685/1) Malik (1/146) Ebu Davud (1198) Nesei (452) Darimi (1/355) Beyhaki (3/143) Ahmed (6/272)
(478) Aişe (Radiyallahu Anha) şöyle dedi:
“Namaz önce iki rekât, iki rekât farz oldu. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Medineye geldiğinde akşam ve sabah namazlarının gayrı her namazı onlara bir misli daha ekleyerek kıldı. Akşama gelince o gündüzün vitridir. Sabah namazı da kıraatının uzunluğundan öyle kaldı. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) yolculuğa çıktığı zaman, önceki namazına dönüyordu.”
Buhari (3692) İbni Huzeyme (305) İbni Hibban (544 el-Mevarid) Beyhaki (3/145) Ahmed (26101) Albânî (2814 Sahiha)
(479) Hafs bin Asım şöyle dedi:
“Mekke’ye giderken İbni Ömer (Radiyallahu Anh) ile yol arkadaşlığı ettim. İbni Ömer (Radiyallahu Anh), bize öğle namazını iki rekât olarak kıldırdı. Sonra döndü, biz de onunla beraber döndük. Müteakiben binitinin yanına geldi ve oraya oturdu, biz de onunla beraber oturduk. Bir ara namaz kıldığı yöne doğru döndü ve insanları namaz kılarken gördü:
−Bunlar ne yapıyorlar dedi. Ben:
−Sünnet namazı kılıyorlar dedim. İbni Ömer (Radiyallahu Anh):
−Eğer sünnet namazı kılacak olsam iki rekât olarak kıldığım farz namazını tamam kılardım! Ey kardeşimin oğlu, ben Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile seferde arkadaşlık ettim. Allah onun ruhunu kabzedinceye kadar seferde iki rekâtten fazla kılmadı. Ebu Bekir (Radiyallahu Anh) ile arkadaşlık ettim Allah onun ruhunu da kabzedinceye kadar seferde iki rekâtten fazla kılmadı. Ömer (Radiyallahu Anh) ile beraber arkadaşlık yaptım, Allah onun ruhunu da kabzedinceye kadar seferde iki rekâtten fazla kılmadı. Sonra Osman (Radiyallahu Anh) ile de arkadaşlık ettim. Allah onun ruhunu da kabzedinceye kadar seferde iki rekâtten fazla kılmadı. Sonra İbni Ömer (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
−Allah (Azze ve Celle):
“And olsun ki Allah’ın Rasulünde sizin için çok güzel örnekler vardır.” Ahzab: 21 buyurmaktadır.”
Buhari (1066) Müslim (689/8) Ebu Avane (2/335) Ebu Davud (1223) Nesei (1457) Tirmizi (544) Beyhaki (3/158) Ahmed (2/24) Begavi (946 el-Mesabih) Albânî (563 İrva)
(2) Kişiyi Seferi Yapan Yolculuk Mesafesi
(480) Yahya bin Yezid dedi ki:
“Enes bin Malik (Radiyallahu Anh)’e yolculukta namazı kasretmeyi sordum. Enes (Radiyallahu Anh) şöyle cevap verdi:
−Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) üç mil veya üç fersah mesafeye gitmek için yola çıktığında namazı iki rekât olarak kılardı.”
Enes (Radiyallahu Anh) daha sonra şunu ekledi:
−Kufe’ye gidiyordum, oradan dönünceye kadar namazları ikişer rekât olarak kılıyordum.
Burd: Berîd kelimesinin çoğuludur. Bir berîd dört fersahlık mesafedir. Bir fersah, üç mil yani, 5544 metrelik mesafedir. 5544 metreyi 4 ile çarparsak 22176 metrelik bir mesafe eder. Netice olarak 4 Bürd 88704 metredir. 16 Fersah da yine 77232 metredir.
Mil: Eskiden 4000 bin zira kulaçlık mesafe olarak kabul edilirdi. Mil bu günkü tabirle 1848 metrelik mesafedir. Fersah: 3 millik mesafedir. Yani: Bir Fersah 5544 metrelik mesafedir.
Müslim (691/12) Ebu Avane (2/346) Ebu Davud (1201) İbni Ebi Şeybe (2/332/11) Beyhaki (3/146) Ahmed (3/129)
(3) Yolcu İçin Seferilik Hükmü Nereden Başlar
(481) Enes (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Öğle namazını Medine’de Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile birlikte dört rekât kıldım. İkindi namazını ise Zû’l-Huleyfe’de iki rekât olarak kıldım.”
Zu’l-Huleyfe: Medine’ye 6-7 mil uzaklıktaki bir mevkiinin ismidir. Eğer milin 1848 metrelik bir mesafe olduğu düşünülürse onların arası 11088-12936 metrelik mesafe olduğu anlaşılır.
Buhari (1059) Müslim (690/11) Ebu Avane (2/347) Ebu Davud (1202) Nesei (468) Tirmizi (546) Beyhaki (3/145) İbni Ebi Şeybe (2/332) Ahmed (3/111)
(4) Namazları Kasr Müddeti
(482) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ebu Bekir ve Ömer ile Medine’den Mekke’ye yolculuk ediyordu. Onların hepsi Medine’den çıktıkları andan tekrar Medine’ye dönünceye kadar yolda ve Mekke’de ikamet ederlerken namazları ikişer rekât kılıyorlardı.”
Tabarani (4559 Mucemu’l-Evsad) Ebu Yağla (5862) Albânî (3/20 İrva)
(483) İbni Abbas (Radiyallahu Anh)’dan:
“İnsanlar İbni Abbas (Radiyallahu Anh)’a seferde namazları kasretme müddetini soruyorlardı. İbni Abbas (Radiyallahu Anh) dedi ki:
−Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ailesinden yolculuk için ayrıldığında tekrar onlara dönünceye kadar namazları kasreder ve ikişer rekât olarak kılardı.”
Ahmed (1/241-285) İbni Ebi Şeybe (2//335/2) Albânî (3/5 İrva)
(484) Enes (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile birlikte Medine’den Mekke’ye doğru yola çıktık. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) biz Medine’ye tekrar dönene kadar namazları ikişer rekât ikişer rekât olarak kıldırıyordu.”
Ravi: Yahya bin İshak der ki:
−“Enes (Radiyallahu Anh)’a Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Mekke’de ne kadar ikamet etti diye sordum. Enes (Radiyallahu Anh):
−‘On gün’ dedi.”
Buhari (1053) Müslim (693/15) Ebu Avane (2/346) Nesei (1451) Tirmizi (548) İbni Mace (1077) Darimi (1/355) Beyhaki (3/136) Ahmed (3/187-190)
(485) İbni Abbas (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Mekke’ye geldi ve orada on yedi gece ikame etti. Bu müddet zarfında namazları kasr ediyordu.”
İbni Hibban (2750) Ebu Davud (1230) Darekutni (1/387)
(486) İbni Abbas (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bazı seferlerinde on dokuz gün kalmıştır. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) o süre içerisinde namazları ikişer rekât olarak kıldı...”
Tirmizi (2/432)
(487) Cabir (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Tebük’te yirmi gün namazları kasrederek kaldı.”
Ahmed (14142) Ebu Davud (1235) Abdurrezzak (4335) Beyhaki (5473) Albânî (574 İrva)
(488) İbni Ömer (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Biz Azerbaycan’da savaşçıların arasında kaldığımız altı ay süresince devamlı kar yağdı. O dönemde biz namazları ikişer rekât kılıyorduk.”
Beyhaki (3/152) Abdurrezzak (4339) Albânî (577 İrva) İbni Hacer (1/212 Diraye)
(5) Seferde Namazları Cem Etmek
(489) Enes (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) güneş zeval vaktine girerek meyletmeden önce yolculuk için hareket ettiğinde öğle namazını ikindi vaktine tehir eder sonra konaklar ve ikisinin arasını cem ederek kılardı. Yolculuk için hareket etmeden önce güneş zeval vaktine girerek meyl ederse önce öğle namazını kılar sonra hareket ederdi.”
Buhari (1071) Müslim (704/46) Ebu Avane (2/351) Ebu Davud (1218) Nesei (585) Darekutni (1/389390) Beyhaki (3/161) Ahmed (3/247-265) Albânî (579 İrva)
(490) İbni Abbas (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in yolculukta kıldığı namazını size haber vereyim mi? dedi. Biz:
−Evet, onu bize haber ver dedik. İbni Abbas (Radiyallahu Anh) şöyle anlattı:
Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) konakladığı yerde iken güneş zeval vaktinde olup meylettiğinde binitine binmeden önce öğle ve ikindi namazlarını cem ederdi. Konakladığı yerde iken güneş zeval vaktinde olmayıp meyletmezse ikindi vakti girinceye kadar yürümeye devam ederdi. İkindi vakti girdiğinde konaklar ve öğle ile ikindi namazlarını cem ederdi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) konakladığı yerde iken akşamın vakti girerse hareket etmeden önce akşam ile yatsının arasını cem ederek kılardı. Konakladığı yerde iken akşamın vakti girmemiş ise yatsı vakti girene kadar yürür, yatsı vakti girdiğinde konaklar ikisini cem eder öyle kılardı.”
Ahmed (1/367-368) Beyhaki (3/163-164) Darekutni (1/388/1)
(491) Muaz bin Cebel (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Tebük savaşında güneş meyletmeden önce hareket ettiği vakit öğle namazını tehir edip ikindinin vaktiyle birleştiriyor ve ikisini birlikte kılıyordu. Eğer güneş meylettikten sonra hareket ederse önce öğle ve ikindi namazlarını kılıyor sonra yürüyordu. Akşam namazından önce hareket ettiği zaman yatsı namazı ile birlikte kılmak için onu tehir ediyordu. Akşam namazından sonra hareket ederse yatsı namazının vaktini erkene alıp onu akşam namazı ile birlikte kılıyordu.”
Ebu Davud (1220) Tirmizi (553) Beyhaki (3/163) Ahmed (22155)
(6) Seferi Mukim İmamın Arkasında Mukim Namazı Kılar
(492) Musa bin Seleme şöyle dedi:
“İbni Abbas (Radiyallahu Anh) ile Mekke’de beraberdik. Ona dedim ki:
−Biz sizinle beraber olduğumuz zaman namazları dört rekât kılıyoruz, eşyalarımızın yanına döndüğümüz vakit namazları ikişer rekât olarak kılıyoruz? İbni Abbas (Radiyallahu Anh):
−‘Bu yaptığınız Ebu’l-Kasım (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in sünnetidir’ dedi.”
Ahmed (1862) Albânî (571 İrva)
(493) Musa bin Selem şöyle dedi:
“İbni Abbas (Radiyallahu Anh)’a Mekke’de olduğum sürede namazları imamla kıldığım zaman onları nasıl kılayım? diye sordum. İbni Abbas (Radiyallahu Anh):
−‘İkişer rekât olarak kılman Ebu’l-Kasım (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in sünnetidir’ dedi.”
Ahmed (3119) Ebu Avane (2/340) Beyhaki (3/153-154)
(495) Ebu Miclez şöyle dedi:
“İbni Ömer (Radiyallahu Anh)’a seferi bir kimse mukim bir topluluğun kıldığı namaza yetişip onlarla iki rekât namaz kılsa, bu iki rekât ona kifayet eder mi, yoksa onların namazı gibi dört rekât mı kılacak? diye sordum. Ebu Miclez dedi ki;
−İbni Ömer (Radiyallahu Anh) güldü ve:
−‘Onların namazı gibi tamam kılar’ dedi.”
Albânî (3/22 İrva) Beyhaki (3/157)
(7) Seferde Sünnet Namazı
(496) İbni Ömer (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’i gördüm seferde farz namazlardan önce ve sonra namaz kılmıyordu.”
İbni Huzeyme (1255)
(497) Hafs bin Asım şöyle dedi:
“Mekke’ye giderken İbni Ömer (Radiyallahu Anh) ile yol arkadaşlığı ettim. İbni Ömer (Radiyallahu Anh), bize öğle namazını iki rekât olarak kıldırdı. Sonra döndü, biz de onunla beraber döndük. Müteakiben binitinin yanına geldi ve oraya oturdu, biz de onunla beraber oturduk. Bir ara namaz kıldığı yöne doğru döndü ve insanları namaz kılarken gördü:
−Bunlar ne yapıyorlar dedi. Ben:
−Sünnet namazı kılıyorlar dedim. İbni Ömer (Radiyallahu Anh):
−Eğer sünnet namazı kılacak olsam iki rekât olarak kıldığım farz namazını tamam kılardım! Ey kardeşimin oğlu, ben Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile seferde arkadaşlık ettim. Allah onun ruhunu kabzedinceye kadar seferde iki rekâtten fazla kılmadı. Ebu Bekir (Radiyallahu Anh) ile arkadaşlık ettim Allah onun ruhunu da kabzedinceye kadar seferde iki rekâtten fazla kılmadı. Ömer (Radiyallahu Anh) ile beraber arkadaşlık yaptım, Allah onun ruhunu da kabzedinceye kadar seferde iki rekâtten fazla kılmadı. Sonra Osman (Radiyallahu Anh) ile de arkadaşlık ettim. Allah onun ruhunu da kabzedinceye kadar seferde iki rekâtten fazla kılmadı. Sonra İbni Ömer (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
−Allah (Azze ve Celle):
“And olsun ki Allah’ın Rasulünde sizin için çok güzel örnekler vardır.” Ahzab: 21 buyurmaktadır.”
Buhari (1066) Müslim (689/8) Ebu Avane (2/335) Ebu Davud (1223) Nesei (1457) Tirmizi (544) Beyhaki (3/158) Ahmed (2/24) Begavi (946 el-Mesabih) Albânî (563 İrva)
(498) Ebu Katâde (Radiyallahu Anh) şöyle rivayet etti:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bize hitab ederek şöyle buyurdu:
‘...Bizim için namazımızı gözetleyin.’ Güneş sırtına vurmuş halde ilk uyanan Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) oldu. Bizde korkuyla kalktık. Sonra Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
−‘Bininiz’ buyurdu. Binip güneş yükselene kadar yürüdük. Güneş yükselince indi sonra abdest alınacak bir kap istedi. Benim yanımda içinde biraz su olan bir kap vardı. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ondan hafif bir abdest aldı. Kapta biraz daha su kaldı. Sonra Ebu Katâde (Radiyallahu Anh)’a:
‘Abdest kabını bizim için muhafaza et; çünkü yakında onun için bir haber olacak’ buyurdu. Sonra Bilal (Radiyallahu Anh) sabah namazı için ezan okudu. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) iki rekât namaz kıldı. Sonra sabah namazını kıldırdı, yani her gün yaptığı gibi yaptı. Müteakiben Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) binitine bindi, bizde onunla beraber binitlerimize bindik. Bazılarımız diğerlerine alçak sesle:
−Namazımızda yaptığımız bu taksirin keffareti nedir? deyince, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
−‘Sizin için bende tabi olacağınız güzel örnekler yok mu?’ dedi sonra da:
−‘Uyurken namazı kaçırmada asla taksirat yoktur. Taksirat ancak diğer bir namaz vakti girene kadar namazını kılmayan kimsede vardır. Dolayısıyla Herkim vakti çıkana kadar uyur kalır, namazını kılmazsa, uyandığında o namazı kılsın. Ertesi gün her namazı kendi vaktinde kılsın...’ buyurdu.”
Müslim (681/311)
(499) Abdullah bin Dinar şöyle dedi:
“Abdullah bin Ömer (Radiyallahu Anh) seferde biniti üzerinde, biniti nereye yönelirse o tarafa ima ederek namaz kılardı ve Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in de öyle yaptığını zikrederdi.”
Buhari (1063) Müslim (700/37) Malik (1/151/26)
(1) Seferde Namazları Kasr Etme
(476) Yağla bin Umeyye şöyle dedi:
“Ömer bin el-Hattab (Radiyallahu Anh)’a dedim ki:
−Allah (Azze ve Celle):
“Yer yüzünde sefere çıktığınız vakit kafirlerin size bir kötülük yapmalarından korkarsanız, namazı kısaltmanızdan ötürü size bir günah yoktur...” Nisa: 101 buyurmuştur. Şimdi insanlar güven içerisindedir. Buna rağmen namazlar hala kısaltılıyor? Ömer (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
−Senin hayret ettiğin şeye ben de hayret ettim ve bunu Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’e sordum. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Bu Allah’ın size bir sadakasıdır, Allah’ın sadakasını kabul ediniz’ buyurdu.”
Müslim (686/4) Ebu Davud (1199-1200) Nesei (1432) Tirmizi (3034) İbni Mace (1065) Darimi (1/354) İbni Huzeyme (945) İbni Hibban (2739) Beyhaki (3/134) Ahmed (1/25)
(477) Müminlerin annesi Aişe (Radiyallahu Anha) şöyle dedi:
“Allahu Teâlâ namazları farz ettiği vakit ikişer rekât, ikişer rekât farz etti. Sonra sefer namazları olduğu gibi kaldı, hazar namazları ise ziyadeleştirildi.”
Buhari (450) Müslim (685/1) Malik (1/146) Ebu Davud (1198) Nesei (452) Darimi (1/355) Beyhaki (3/143) Ahmed (6/272)
(478) Aişe (Radiyallahu Anha) şöyle dedi:
“Namaz önce iki rekât, iki rekât farz oldu. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Medineye geldiğinde akşam ve sabah namazlarının gayrı her namazı onlara bir misli daha ekleyerek kıldı. Akşama gelince o gündüzün vitridir. Sabah namazı da kıraatının uzunluğundan öyle kaldı. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) yolculuğa çıktığı zaman, önceki namazına dönüyordu.”
Buhari (3692) İbni Huzeyme (305) İbni Hibban (544 el-Mevarid) Beyhaki (3/145) Ahmed (26101) Albânî (2814 Sahiha)
(479) Hafs bin Asım şöyle dedi:
“Mekke’ye giderken İbni Ömer (Radiyallahu Anh) ile yol arkadaşlığı ettim. İbni Ömer (Radiyallahu Anh), bize öğle namazını iki rekât olarak kıldırdı. Sonra döndü, biz de onunla beraber döndük. Müteakiben binitinin yanına geldi ve oraya oturdu, biz de onunla beraber oturduk. Bir ara namaz kıldığı yöne doğru döndü ve insanları namaz kılarken gördü:
−Bunlar ne yapıyorlar dedi. Ben:
−Sünnet namazı kılıyorlar dedim. İbni Ömer (Radiyallahu Anh):
−Eğer sünnet namazı kılacak olsam iki rekât olarak kıldığım farz namazını tamam kılardım! Ey kardeşimin oğlu, ben Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile seferde arkadaşlık ettim. Allah onun ruhunu kabzedinceye kadar seferde iki rekâtten fazla kılmadı. Ebu Bekir (Radiyallahu Anh) ile arkadaşlık ettim Allah onun ruhunu da kabzedinceye kadar seferde iki rekâtten fazla kılmadı. Ömer (Radiyallahu Anh) ile beraber arkadaşlık yaptım, Allah onun ruhunu da kabzedinceye kadar seferde iki rekâtten fazla kılmadı. Sonra Osman (Radiyallahu Anh) ile de arkadaşlık ettim. Allah onun ruhunu da kabzedinceye kadar seferde iki rekâtten fazla kılmadı. Sonra İbni Ömer (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
−Allah (Azze ve Celle):
“And olsun ki Allah’ın Rasulünde sizin için çok güzel örnekler vardır.” Ahzab: 21 buyurmaktadır.”
Buhari (1066) Müslim (689/8) Ebu Avane (2/335) Ebu Davud (1223) Nesei (1457) Tirmizi (544) Beyhaki (3/158) Ahmed (2/24) Begavi (946 el-Mesabih) Albânî (563 İrva)
(2) Kişiyi Seferi Yapan Yolculuk Mesafesi
(480) Yahya bin Yezid dedi ki:
“Enes bin Malik (Radiyallahu Anh)’e yolculukta namazı kasretmeyi sordum. Enes (Radiyallahu Anh) şöyle cevap verdi:
−Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) üç mil veya üç fersah mesafeye gitmek için yola çıktığında namazı iki rekât olarak kılardı.”
Enes (Radiyallahu Anh) daha sonra şunu ekledi:
−Kufe’ye gidiyordum, oradan dönünceye kadar namazları ikişer rekât olarak kılıyordum.
Burd: Berîd kelimesinin çoğuludur. Bir berîd dört fersahlık mesafedir. Bir fersah, üç mil yani, 5544 metrelik mesafedir. 5544 metreyi 4 ile çarparsak 22176 metrelik bir mesafe eder. Netice olarak 4 Bürd 88704 metredir. 16 Fersah da yine 77232 metredir.
Mil: Eskiden 4000 bin zira kulaçlık mesafe olarak kabul edilirdi. Mil bu günkü tabirle 1848 metrelik mesafedir. Fersah: 3 millik mesafedir. Yani: Bir Fersah 5544 metrelik mesafedir.
Müslim (691/12) Ebu Avane (2/346) Ebu Davud (1201) İbni Ebi Şeybe (2/332/11) Beyhaki (3/146) Ahmed (3/129)
(3) Yolcu İçin Seferilik Hükmü Nereden Başlar
(481) Enes (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Öğle namazını Medine’de Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile birlikte dört rekât kıldım. İkindi namazını ise Zû’l-Huleyfe’de iki rekât olarak kıldım.”
Zu’l-Huleyfe: Medine’ye 6-7 mil uzaklıktaki bir mevkiinin ismidir. Eğer milin 1848 metrelik bir mesafe olduğu düşünülürse onların arası 11088-12936 metrelik mesafe olduğu anlaşılır.
Buhari (1059) Müslim (690/11) Ebu Avane (2/347) Ebu Davud (1202) Nesei (468) Tirmizi (546) Beyhaki (3/145) İbni Ebi Şeybe (2/332) Ahmed (3/111)
(4) Namazları Kasr Müddeti
(482) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ebu Bekir ve Ömer ile Medine’den Mekke’ye yolculuk ediyordu. Onların hepsi Medine’den çıktıkları andan tekrar Medine’ye dönünceye kadar yolda ve Mekke’de ikamet ederlerken namazları ikişer rekât kılıyorlardı.”
Tabarani (4559 Mucemu’l-Evsad) Ebu Yağla (5862) Albânî (3/20 İrva)
(483) İbni Abbas (Radiyallahu Anh)’dan:
“İnsanlar İbni Abbas (Radiyallahu Anh)’a seferde namazları kasretme müddetini soruyorlardı. İbni Abbas (Radiyallahu Anh) dedi ki:
−Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ailesinden yolculuk için ayrıldığında tekrar onlara dönünceye kadar namazları kasreder ve ikişer rekât olarak kılardı.”
Ahmed (1/241-285) İbni Ebi Şeybe (2//335/2) Albânî (3/5 İrva)
(484) Enes (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile birlikte Medine’den Mekke’ye doğru yola çıktık. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) biz Medine’ye tekrar dönene kadar namazları ikişer rekât ikişer rekât olarak kıldırıyordu.”
Ravi: Yahya bin İshak der ki:
−“Enes (Radiyallahu Anh)’a Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Mekke’de ne kadar ikamet etti diye sordum. Enes (Radiyallahu Anh):
−‘On gün’ dedi.”
Buhari (1053) Müslim (693/15) Ebu Avane (2/346) Nesei (1451) Tirmizi (548) İbni Mace (1077) Darimi (1/355) Beyhaki (3/136) Ahmed (3/187-190)
(485) İbni Abbas (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Mekke’ye geldi ve orada on yedi gece ikame etti. Bu müddet zarfında namazları kasr ediyordu.”
İbni Hibban (2750) Ebu Davud (1230) Darekutni (1/387)
(486) İbni Abbas (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bazı seferlerinde on dokuz gün kalmıştır. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) o süre içerisinde namazları ikişer rekât olarak kıldı...”
Tirmizi (2/432)
(487) Cabir (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Tebük’te yirmi gün namazları kasrederek kaldı.”
Ahmed (14142) Ebu Davud (1235) Abdurrezzak (4335) Beyhaki (5473) Albânî (574 İrva)
(488) İbni Ömer (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Biz Azerbaycan’da savaşçıların arasında kaldığımız altı ay süresince devamlı kar yağdı. O dönemde biz namazları ikişer rekât kılıyorduk.”
Beyhaki (3/152) Abdurrezzak (4339) Albânî (577 İrva) İbni Hacer (1/212 Diraye)
(5) Seferde Namazları Cem Etmek
(489) Enes (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) güneş zeval vaktine girerek meyletmeden önce yolculuk için hareket ettiğinde öğle namazını ikindi vaktine tehir eder sonra konaklar ve ikisinin arasını cem ederek kılardı. Yolculuk için hareket etmeden önce güneş zeval vaktine girerek meyl ederse önce öğle namazını kılar sonra hareket ederdi.”
Buhari (1071) Müslim (704/46) Ebu Avane (2/351) Ebu Davud (1218) Nesei (585) Darekutni (1/389390) Beyhaki (3/161) Ahmed (3/247-265) Albânî (579 İrva)
(490) İbni Abbas (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in yolculukta kıldığı namazını size haber vereyim mi? dedi. Biz:
−Evet, onu bize haber ver dedik. İbni Abbas (Radiyallahu Anh) şöyle anlattı:
Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) konakladığı yerde iken güneş zeval vaktinde olup meylettiğinde binitine binmeden önce öğle ve ikindi namazlarını cem ederdi. Konakladığı yerde iken güneş zeval vaktinde olmayıp meyletmezse ikindi vakti girinceye kadar yürümeye devam ederdi. İkindi vakti girdiğinde konaklar ve öğle ile ikindi namazlarını cem ederdi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) konakladığı yerde iken akşamın vakti girerse hareket etmeden önce akşam ile yatsının arasını cem ederek kılardı. Konakladığı yerde iken akşamın vakti girmemiş ise yatsı vakti girene kadar yürür, yatsı vakti girdiğinde konaklar ikisini cem eder öyle kılardı.”
Ahmed (1/367-368) Beyhaki (3/163-164) Darekutni (1/388/1)
(491) Muaz bin Cebel (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Tebük savaşında güneş meyletmeden önce hareket ettiği vakit öğle namazını tehir edip ikindinin vaktiyle birleştiriyor ve ikisini birlikte kılıyordu. Eğer güneş meylettikten sonra hareket ederse önce öğle ve ikindi namazlarını kılıyor sonra yürüyordu. Akşam namazından önce hareket ettiği zaman yatsı namazı ile birlikte kılmak için onu tehir ediyordu. Akşam namazından sonra hareket ederse yatsı namazının vaktini erkene alıp onu akşam namazı ile birlikte kılıyordu.”
Ebu Davud (1220) Tirmizi (553) Beyhaki (3/163) Ahmed (22155)
(6) Seferi Mukim İmamın Arkasında Mukim Namazı Kılar
(492) Musa bin Seleme şöyle dedi:
“İbni Abbas (Radiyallahu Anh) ile Mekke’de beraberdik. Ona dedim ki:
−Biz sizinle beraber olduğumuz zaman namazları dört rekât kılıyoruz, eşyalarımızın yanına döndüğümüz vakit namazları ikişer rekât olarak kılıyoruz? İbni Abbas (Radiyallahu Anh):
−‘Bu yaptığınız Ebu’l-Kasım (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in sünnetidir’ dedi.”
Ahmed (1862) Albânî (571 İrva)
(493) Musa bin Selem şöyle dedi:
“İbni Abbas (Radiyallahu Anh)’a Mekke’de olduğum sürede namazları imamla kıldığım zaman onları nasıl kılayım? diye sordum. İbni Abbas (Radiyallahu Anh):
−‘İkişer rekât olarak kılman Ebu’l-Kasım (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in sünnetidir’ dedi.”
Ahmed (3119) Ebu Avane (2/340) Beyhaki (3/153-154)
(495) Ebu Miclez şöyle dedi:
“İbni Ömer (Radiyallahu Anh)’a seferi bir kimse mukim bir topluluğun kıldığı namaza yetişip onlarla iki rekât namaz kılsa, bu iki rekât ona kifayet eder mi, yoksa onların namazı gibi dört rekât mı kılacak? diye sordum. Ebu Miclez dedi ki;
−İbni Ömer (Radiyallahu Anh) güldü ve:
−‘Onların namazı gibi tamam kılar’ dedi.”
Albânî (3/22 İrva) Beyhaki (3/157)
(7) Seferde Sünnet Namazı
(496) İbni Ömer (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’i gördüm seferde farz namazlardan önce ve sonra namaz kılmıyordu.”
İbni Huzeyme (1255)
(497) Hafs bin Asım şöyle dedi:
“Mekke’ye giderken İbni Ömer (Radiyallahu Anh) ile yol arkadaşlığı ettim. İbni Ömer (Radiyallahu Anh), bize öğle namazını iki rekât olarak kıldırdı. Sonra döndü, biz de onunla beraber döndük. Müteakiben binitinin yanına geldi ve oraya oturdu, biz de onunla beraber oturduk. Bir ara namaz kıldığı yöne doğru döndü ve insanları namaz kılarken gördü:
−Bunlar ne yapıyorlar dedi. Ben:
−Sünnet namazı kılıyorlar dedim. İbni Ömer (Radiyallahu Anh):
−Eğer sünnet namazı kılacak olsam iki rekât olarak kıldığım farz namazını tamam kılardım! Ey kardeşimin oğlu, ben Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile seferde arkadaşlık ettim. Allah onun ruhunu kabzedinceye kadar seferde iki rekâtten fazla kılmadı. Ebu Bekir (Radiyallahu Anh) ile arkadaşlık ettim Allah onun ruhunu da kabzedinceye kadar seferde iki rekâtten fazla kılmadı. Ömer (Radiyallahu Anh) ile beraber arkadaşlık yaptım, Allah onun ruhunu da kabzedinceye kadar seferde iki rekâtten fazla kılmadı. Sonra Osman (Radiyallahu Anh) ile de arkadaşlık ettim. Allah onun ruhunu da kabzedinceye kadar seferde iki rekâtten fazla kılmadı. Sonra İbni Ömer (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
−Allah (Azze ve Celle):
“And olsun ki Allah’ın Rasulünde sizin için çok güzel örnekler vardır.” Ahzab: 21 buyurmaktadır.”
Buhari (1066) Müslim (689/8) Ebu Avane (2/335) Ebu Davud (1223) Nesei (1457) Tirmizi (544) Beyhaki (3/158) Ahmed (2/24) Begavi (946 el-Mesabih) Albânî (563 İrva)
(498) Ebu Katâde (Radiyallahu Anh) şöyle rivayet etti:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bize hitab ederek şöyle buyurdu:
‘...Bizim için namazımızı gözetleyin.’ Güneş sırtına vurmuş halde ilk uyanan Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) oldu. Bizde korkuyla kalktık. Sonra Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
−‘Bininiz’ buyurdu. Binip güneş yükselene kadar yürüdük. Güneş yükselince indi sonra abdest alınacak bir kap istedi. Benim yanımda içinde biraz su olan bir kap vardı. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ondan hafif bir abdest aldı. Kapta biraz daha su kaldı. Sonra Ebu Katâde (Radiyallahu Anh)’a:
‘Abdest kabını bizim için muhafaza et; çünkü yakında onun için bir haber olacak’ buyurdu. Sonra Bilal (Radiyallahu Anh) sabah namazı için ezan okudu. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) iki rekât namaz kıldı. Sonra sabah namazını kıldırdı, yani her gün yaptığı gibi yaptı. Müteakiben Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) binitine bindi, bizde onunla beraber binitlerimize bindik. Bazılarımız diğerlerine alçak sesle:
−Namazımızda yaptığımız bu taksirin keffareti nedir? deyince, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
−‘Sizin için bende tabi olacağınız güzel örnekler yok mu?’ dedi sonra da:
−‘Uyurken namazı kaçırmada asla taksirat yoktur. Taksirat ancak diğer bir namaz vakti girene kadar namazını kılmayan kimsede vardır. Dolayısıyla Herkim vakti çıkana kadar uyur kalır, namazını kılmazsa, uyandığında o namazı kılsın. Ertesi gün her namazı kendi vaktinde kılsın...’ buyurdu.”
Müslim (681/311)
(499) Abdullah bin Dinar şöyle dedi:
“Abdullah bin Ömer (Radiyallahu Anh) seferde biniti üzerinde, biniti nereye yönelirse o tarafa ima ederek namaz kılardı ve Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in de öyle yaptığını zikrederdi.”
Buhari (1063) Müslim (700/37) Malik (1/151/26)
